Günümüzde
TV’de yarışmalar çok yaygın olmasa da “Kim Milyoner Olmak İster” gibi uzun
süredir devam para ödüllü bilgi yarışmaları devam etmektedir. Ayrıca, bazı TV
kanallarında, otomobil, teknoloji ürünleri gibi ödüller ile yarışmacılara
kazanç sağlayan yarışma programları da mevcuttur. Ayrıca, bazı markalar,
satılan ürünlerini çeşitli mekanizmalarla kullanarak çekiliş usulü ile
ödüllendirme yapmaktadırlar. Makalemizin konusu da TV yarışmalarında veya
çekiliş usulü ile para veya diğer biçimlerde verilen ödüllerin nasıl
vergilendirildiğidir. Ayrıca, mili piyango ve at yarışları ile “iddaa” gibi
yasal bahis uygulamalarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi de ayrıca
açıklanacaktır.
Türkiye Cumhuriyeti
vatandaşı olan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların hangi
şekilde olursa olsun karşılıksız olarak bir şahıstan diğer şahsa intikali
Veraset ve İntikal Vergisine tabidir. Buna göre, amacı ne olursa olsun,
karşılıksız olarak bir şahıstan diğer bir şahsa intikal eden mal, para veya
buna benzer şeyler vergilendirilecektir. Ancak,
bu şekildeki karşılıksız intikallerin 2022
yılı için 10.491 TL’si istisnadır. Yani karşılıksız intikal
eden mal veya paranın değeri bu tutarı aşmıyorsa vergilendirme söz konusu
olmayacaktır. Bu tutarı aşan karşılıksız intikaller ise tespit edilmesi
durumunda vergilendirilecektir.
Yarışma ve çekiliş söz konusu olmadan, karşılıksız mal ya da para iktisap eden kişinin 2022 yılı için 10.491 TL’si aşan kısmını bizzat beyan etmesi gerekmektedir. Bu durumda beyannamenin, karşılıksız mal ya da paranın iktisap edildiği tarihi takip eden bir ay içinde verilmesi ve (ilk 500.000 TL’ye kadar) %10, sonra gelen 1.200.000 TL için %15, sonra gelen 2.500.000 TL için %20, sonra gelen 4.900.000 TL için %25 ve sonra gelen 9.100.000 TL’yi aşan bölüm için %30 - oranında hesaplanacak verginin ödenmesi gerekir.
Çeşitli şekillerde düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerin 2022 yılı için 10.491 TL’si istisnadır. Aşan kısım üzerinden yarışma veya çekilişi düzenleyen gerçek ve tüzel kişilerce vergi kesintisi yapılacaktır. Kazanılan ikramiyelerin ilgili kişilere ödenmesi veya teslimi esnasında, ikramiye bedeli üzerinden, bu yarışma ve çekilişleri düzenleyenler tarafından %20 oranında vergi kesintisi yapılarak vergi dairesine beyan edilip ödenecektir. İkramiyenin ayni (mal – eşya) olarak ödenmesi halinde, fatura değeri esas alınarak kesinti yapılacaktır. Dolayısıyla yarışma ve çekilişlerde veraset ve intikal vergisinin kesilip ödenmesinden söz konusu yarışma ve çekilişleri düzenleyenler sorumlu olacaktır. Bu bakımdan yarışma ve çekilişlerde ikramiye kazanan kişilerin yapması gerekli herhangi bir işlem bulunmamaktadır.
Diğer yandan, piyango, kazı-kazan, süper loto gibi şans oyunları ile ganyan ve iddaa gibi müşterek bahis oyunlarında, ikramiye kazananlara ödeme yapılırken ödemeyi yapanlar tarafından %20 oranındavergi kesintisi yapılmaktadır. Bu oyunlarda da kazanılan ikramiyelerin 2022 yılı için 10.491 TL’si istisnadır. Aşan kısım üzerinden vergilendirme kaynakta kesilerek yapılmaktadır.Dolayısıyla şans oyunları ile müşterek bahis oyunlarında da veraset ve intikal vergisinin kesilip ödenmesinden söz konusu oyunları tertipleyenler ve ikramiyeyi ödeyenler sorumlu olacaktır. Bu bakımdan şans oyunları ile müşterek bahis oyunlarında ikramiye kazanan kişilerin yapması gereken herhangi bir işlem bulunmamaktadır.