Özel tüketim vergisi (ÖTV) aslında yeni bir vergi türüdür. Bu vergi 12.06.2002 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Özel Tüketim Vergisi Kanunu ile uygulanmaya başlanmıştır. Kanuna ekli dört liste söz konusu olup bu listeler Türk Gümrük Tarife Cetveline göre sınıflandırılmıştır. Türk Gümrük Tarife Cetveli, Dünya Gümrük Örgütü bünyesinde uluslararası ticarete konu eşyaların sınıflandırılmasında standart uygulamayı sağlamak amacıyla 01 Ocak 1958 tarihinde yürürlüğe giren ve örgüte üye ülkelerin ulusal tarife cetvellerinin temelini oluşturan Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi´ne uygun olarak kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetveli Hakkında Kanun´a dayanılarak her yıl yenilenerek kabul edilen ulusal, eşya ve ekonomik değer sınıflandırma indeksidir. Resmi adı Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi olan Armonize sistem, uluslararası ticarete konu olan tüm mallar için kullanılan uluslararası bir ticari sınıflandırma sistemidir. Armonize sistemde tüm ticarete konu olan tüm mallar belirli bir mantık ve sistematik çerçevede sınıflandırılmıştır.
ÖTV uygulamasında işte bu sistem kullanılmakta ve Türk Gümrük Tarife Cetveline göre belirlenen listelere göre vergilendirme yapılmaktadır. Dolayısıyla bir malın ÖTV ye tabi olması için öncelikle o malın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yer alması ve söz konusu mala ilişkin tarife pozisyon numarasının ÖTV listelerinde yer alması şarttır.
Diğer yandan ÖTV kanuna ekli listedeki mallar üzerinden sadece bir defa alınmaktadır. Yani bu vergi, üretimden nihai tüketiciye kadar her aşamada alınan katma değer vergisinden farklı olarak, sadece bir kez uygulanmaktadır. Özel tüketim vergisi genellikle ilk (iktisap) teslim aşamasında uygulanır. Örneğin sıfır araç satışlarında ÖTV sadece kayıt ve tescil aşamasında otomobil bayileri tarafından tahsil edilip ödenmektedir. Dolayısıyla bu aşamadan sonra (ikinci el olarak satışında) ÖTV uygulanmaz. Bu nedenle bir malın satın alınması sırasında ÖTV ödenmiş olması durumunda bu malın daha sonraki satışlarında vergi uygulanmaz.
(I) Sayılı Listedeki Malların Kapsamı: Petrol ürünleri, doğal gaz ve bunların türevleri ile biodizelden oluşan (I) sayılı liste, (A) ve (B) cetvellerinden meydana gelmektedir. (A) Cetvelinde, genel olarak benzin, motorin, jet yakıtı, fuel oil gibi akaryakıt ürünleri; sıvılaştırılmış petrol gazı (L.P.G.), doğal gaz ile söz konusu mallara ikame edilmesi mümkün bulunan petrol türevleri, petrokok ve benzeri diğer mallar yer almaktadır. (B) Cetvelinde, solvent ve benzeri ürünler ile bunların türevleri, gaz yağı, baz yağlar, madeni yağlar ile yağlama müstahzarları gibi akaryakıt harici petrol ürünleri yer almaktadır. Bu bakımdan, günlük hayatta çok kullandığımız akaryakıt ürünlerinin hemen hepsi ÖTV'ye tabi olup vergi genellikle litre bazında akaryakıt dağıtım firmaları tarafından akaryakıt bayilerine satış aşamasında uygulanmaktadır. Listedeki bazı mallara uygulanmakta olan vergi tutarları, 01.03.2022 Tarihinden İtibaren Uygulanmak Üzere aşağıda gösterilmiştir.
Kurşunsuz benzin (95 oktan) Litre Başına - 2,5265 TL
Motorin Litre Başına - 2,0559 TL
Sıvılaştırılmış petrol gazı (L.P.G.) Kilogram Başına - 1,7780 TL
(II) Sayılı Listenin Kapsamı: Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede, binek otomobilleri ve esas itibarıyla insan taşımak üzere imal edilmiş motorlu taşıtlar, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, özel amaçlı motorlu taşıtlar, motosiklet, helikopter, uçak, gemi, yat, eğlence ve spor tekneleri gibi taşıtlar yer almaktadır. Bu taşıtların aksam ve parçaları, bu liste kapsamında ÖTV’ye tabi değildir. Sıfır (km) araç alımlarında, en büyük vergi yükünü özel tüketim vergisi oluşturmaktadır. Zira, en çok satılan ve geniş kesime hitap eden (motor hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen) binek otomobillerin (bayi karı dahil) çıplak satış fiyatı üzerinden %45 - %50 - %60 -%70 - %80 gibi değişen oranlarda özel tüketim vergisi hesaplanmaktadır. Otomobilin motor silindir hacmi arttıkça özel tüketim vergisi oranı %130 - %150 - %220’ye kadar yükselmekte ve ödenmesi gereken özel tüketim vergisi de buna bağlı olarak artmaktadır. listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabı; kayıt ve tescile tabi olmayanların ise ithalatı veya imal edenler tarafından teslimi (satışı) bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV’ye tabidir. ÖTV kapsamına giren (II) sayılı listedeki malların vergi uygulandıktan sonraki el değiştirmeleri veya iktisapları, vergiye tabi değildir. Bu anlamda, sıfır araç satışlarında vergi genellikle otomobil bayileri tarafından tahsil edilip vergi dairesine ödenmektedir. Otomobilin bu aşamadan sonra ikinci el olarak satışlarında ise ÖTV uygulanmayacaktır.
(III) Sayılı Listenin Kapsamı: Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı liste, (A) ve (B) cetvellerinden oluşur. Kanuna ekli (III) sayılı listede yer alan malların ithali veya imal edenler tarafından teslimi veya satışı bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV’ye tabidir.
- (A) Cetvelinde; * Alkollü içkiler, * Kolalı, meyvalı ve sade gazozlar, * Alkolsüz biralar, * (Ambalajlanmış); meyve nektarları, meyveli içecekler, limonatalar, enerji içecekleri, sporcu içecekleri, soğuk çay, soğuk kahve, tonik ve tatlandırılmış veya aromalandırılmış benzeri içecekler yer alır.
- (B) Cetvelinde; Puro, sigara, nargile tütünü, enfiye veya çiğnemeye mahsus tütün gibi tütün mamulleri ve makaron yer alır.
(IV) Sayılı Listenin Kapsamı: Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (IV) sayılı listede, genel itibarıyla, havyar ve havyar yerine kullanılan ürünler, kozmetik ürünleri, kürkler ve kürkten giyim eşyası, muzır neşriyat, sofra, mutfak, tuvalet, yazıhane, ev tezyinatı ve benzeri işler için bazı cam eşyalar, manikür ve pedikür takım ve aletleri, altın veya gümüş kaplama kaşık, çatal ve kaşık-çatal takımları, klimalar, ısıtıcılar, beyaz eşyalar, elektrik motorlu araçların motorunu çalıştırmaya mahsus araç pilleri, küçük ev aletleri, cep telefonu, telsiz-telefon cihazları, mikrofon, hoparlör, kulaklık, amplifikatörler, ses kayıt ve çalma cihazları, televizyon, projektör, kamera, ses ve görüntü cihazları, infrared ile çalışan uzaktan kumanda cihazı, inci ve kıymetli taşlardan mamul saat kayışları, tabancalar ve diğer ateşli silahlar ile sürgülü silahlar, kristal avizeler, bazı oyun eşyaları, hayvansal maddelerden süs eşyaları gibi mallar yer almaktadır. Kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan malların ithali veya imal edenler tarafından teslimi veya satışı bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV’ye tabidir.
kaleminize sağlık, güzel bir makale olmuş.
merhaba. bugünkü yazınızı gerçekten vatandaşla çok alakadar. herşeyde yüksek vergi ötv lere takılıyoruz . inşallah biranevvel çözüm bulunur