Anne babalar
genellikle çocuklarının az beslendiği, besin seçtiği gibi dertlerden yakınır.
Bu durumda gerçekten bir beslenme yetersizliği var mı anne bebek veya çocuk
beslenmesini gözlemleyerek birkaç günlük menü özetlerine bakıp kalori
hesaplaması yapıp araştırılması gerekir. Çünkü böyle bakıldığında bu çocukların
esasen çoğunluğunun büyümeleri için gerekli enerjiyi alabildiği ve normal
büyüdükleri görülür.Eğer bir çocuk büyümesi için gerekli olan beslenme
içeriklerini en az 2 hafta süre ile alamıyorsa bu çocukta bir beslenme problemi
olup olmadığını araştırılması gerektiğini söyleyen Liv Hospital Ulus Liv Hospital Çocuk Gastroenteroloji Hepatoloji ve
Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Makbule Eren iştahsızlığın sebeplerini anlattı.
İştahsızlığın başlıca sebepleri
nelerdir?
Bunun organik, psikososyal ve davranışsal birçok nedeni olabilir. Besinin
sunuluş şekli, yanlış beslenme yöntemi ve alışkanlıkları yaşa uygun olmayan
kıvamda ve şekilde, kültüre uygun olmayan beslenme, sık beslenme, beslenme
süresinin uzun tutulması, yağ ve karbohidrattan zengin besleme, anne /bakıcı
bebek arasında bağlanma sorunları, ınfantil anoreksi, gibi psikososyal ve
davranışsal nedenleri olabileceği gibi anemi, vitamin ve demir eksikliği
gastrit, ülser, yemek borusu iltihapları, reflü, yutma bozuklukları,kabızlık,
gibi mide bağırsak sistemi hastalıkları veya kalp hastalıkları, solunum sistemi
hastalıkları, böbrek hastalıkları, alerjik hastalıklar gibi diğer kronik
hastalıklar da iştahsızlığa neden olabilir.
İştahsızlık hastalık belirtisi olabilir
mi?
Bebeklikte tamamlayıcı gıda döneminde anne sütü azaltılırsa bebekte
iştahsızlığa neden olabilir. İştahsızlık hastalık belirtisi olabilir. Sistemik
hastalıklar sırasında vücudumuzda iştahı baskılayan çeşitli maddeler
salgılanır. Ayrıca hastalık dönemlerinde daha önceden aldığı besinleri
reddedebilir. Bazen sevdiği bir besini hastalık döneminde tükettiğinde
özellikle kusmuş ise sevdiği bir besini sevmez hale gelebilir. Bu durumda ona
zaman tanınmalıdır. Bazen hastalık direkt yutma bozukluğuna neden olur. Çeşitli
hastalık dönemlerinde örneğin yutma sırasında ağrıya neden olan özofajit gibi
yemek borusu iltihapları, yine yemek borusu iltihaplarına neden olabilecek
alerjik hastalıklarda da daha önce iyi beslenen bir çocukta besin reddi
görülebilir.
Nasıl davranmak gerekir?
En başta çocuğunuzu iyi tanımanız gerekir. Acı tatlı tercihi var mıdır?
Hangi kıvamları sever, çorbayı hangi sıcaklıkta sever? Açlık sinyalleri, doyma
sinyalleri nelerdir? Yaşa bağlı olarak elini ağzına götürebilir, ağzını
şapırdatabilir, besini direkt isteyebilir. Ağlama çoğunlukla geç açlık
belirtisidir. Doyunca ağzını kapatabilir, ağzından besini tükürebilir, besini
fırlatabilir veya sözlü olarak doyduğunu iletebilir. İşaretleri iyi algılamak
gerekir. Beslenme bir davranıştır. Çocuklar davranışları öncelikle taklit ve
özellikle ebeveyn taklidi ile öğrenirler. Bu nedenle beslenme beraber yapılır,
çocuğun işaretleri algılanarak, sürekli pozitif ödüllendirme ile yapılmalıdır.
Çocuk istemediğinde zorla besleme yapılmamalıdır, çünkü bu durum besin reddine
neden olur. Kıvam, tat ve ısı tercihlerine saygı duyulmalı tatlı sevmeyen daha
çok mayhoş ekşi tercihi olan bir çocuğa faydalı diye örneğin pekmez
diretilmemelidir. Onun yerine pekmezi kullanarak onun sevebileceği bir tatlı,
örneğin Anadolu’da yapılan kayısı tatlısı gibi tatlılar yapılabilir.
ÇOCUKLAR YETERLİ BESLENDİKLERİNDE
- - Beyinin gelişimi tamamlanır.
- - Konsantrasyon yeteneği ve süresi, sınav başarısı artar. Konsantrasyonu ve ders başarısı düşük bir çocukta tespit edilen demir eksikliğine bağlı aneminin düzeltilmesi ile başarısı artar.
- - Yine dengeli beslenme ile bağışıklık sistemi güç kazanır.
- - Okula devam günleri artar.
- - Revire başvuru ve hastalanma sayısı azalır.