Günümüzde elektronik aletlerin
yaygın kullanımı çocuklar için önemli iletişim sorunlarına neden olabiliyor.
Oyuncağın ve oyunun yerini alan elektronik aletlerin çocuğun bireysel, sosyal
ve duygusal gelişimini olumsuz yönde etkileyerek çocuğun yaşıtlarına uygun
becerileri göstermesini engellediğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk ve
Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, “Ebeveynlerin büyük
bir kısmı, çocuklarını çok erken yaşlardan itibaren elektronik aletlerle
tanıştırdığından birçok gelişimsel problemle birlikte konuşma gecikmesi de çok
sık gözlenmeye başlanıyor ve özellikle konuşma becerisinin gelişim gösterdiği
1,5 ile 3 yaş aralığında ebeveynler daha dikkatli olması gerekiyor”açıklamasında bulundu.
Geç konuşmanın çocuğun
yaşıtlarına göre dil ve konuşma becerisinde yetersiz olma durumu olduğunu ve
her çocuğa göre değişiklik göstermesiyle birlikte tam konuşma halinin genel
olarak 3 yaş civarında olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk ve Ergen
Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, “Geç konuşma birçok nedene
bağlı olarak gelişebilir. Bu noktada ebeveynler daha dikkatli olup öncelikle
çocuklarında geç konuşma sorunu olduğunu fark ettikleri an bir uzmandan mutlaka
yardım almalı ve nedenlerini araştırılmalılar” dedi.
Konuşmada
gecikmeye neden olabilecek tüm çevresel faktörler incelenmeli
Genetik yatkınlık, zeka
geriliği, işitme ve görme sorunları, dil bağı, yarık damak-dudak gibi ağız içi
problemlerinin de geç konuşmaya neden olabildiğini söyleyen Dr. Çakmakçı,“Ancak her konuşma gecikmesini net bir nedene bağlamak doğru değil. Bunu
belirlemek için çocuğun yaşına uygun zeka ve gelişim testlerini uygulamak ve
yorumlamak gerekir. Tüm bunlar normalse konuşmada gecikmeye neden olabilecek
çevresel faktörler incelenmeli” şeklinde konuştu.
Oyuncağın
ve oyunun yerini elektronik cihazlar aldı
Özellikle 0 – 3 yaş arası
çocukların telefon, tablet, bilgisayar ve televizyonla olan ilişkilerinin dil
gelişimlerini olumsuz etkilediğini ve konuşma gecikmesi olasılığını artırdığını
dile getiren Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı,
geç konuşmayla ilgili ebeveynlerin günlük hayatlarında yapması gerekenleri
sıraladı.
- Ebeveynler mutlaka çocukları ile birlikte geçirebilecekleri kaliteli zamanlar yaratmalıdır. Her gün birlikte keyifli vakit geçirebilecekleri oyun saatleri ile hem çocuğun gelişimine olumlu katkı sağlayabilir hem de aile içi iletişimlerini güçlendirebilir.
- Çocukların telefon, tablet, televizyon ve bilgisayar kullanımı, özellikle 0 – 3 yaş arası dönemde oldukça sınırlandırılmalı.
- Çocuğun yanlış söylediği ya da telaffuzda zorlandığı sözcükler düzeltilmemeli.Aynı şekilde bebeksi konuşmalar şirin olduğu düşüncesiyle yüceltilmemeli.
- Çocuk, ebeveynlerinden biriyle konuşurken ya da konuşmaya çalışırken sabırla dinlemeli ve karşılık verirken kısa, net ve anlaşılır konuşmaya özen gösterilmeli.
- Her akşam ya da belirlenen en uygun zamanda her gün çocukla kitap okuma saati gerçekleştirilmeli, çocuğun sözcük dağarcığı zenginleştirilmeli. Sadece kitap okumak değil, okunanlarla ilgili konuşmak, uygun olanları canlandırmak da faydalı olur.
- Çocuğun işaretle gösterdiği şeyleri anında gerçekleştirmek yerine, işaret ettiği şeyin adını söyleyip sonrasında birlikte hareket etmek ya da çocuğun birebir olmasa da istediği şeyi çağrıştıran bir sesi/sözü söylemesini beklemek ve teşvik etmek daha faydalı olur.
- Şarkı, şiir ve tekerleme oyunları oynamak çocuğun sözcük dağarcığını ve ses/söz farkındalığını artırır.