Vücuttaki bağ dokusundan
kaynaklanan kötü huylu tümörler “sarkom” olarak adlandırılıyor. Sarkomların
nadir görülen kötü huylu tümörler olduğunu, genellikle genç erişkinlerde ve
çocuklarda görüldüğünü belirten Anadolu Sağlık Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji
Uzmanı Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Kol ve bacaklardaki büyüme ağrıları sarkom ağrıları ile karıştırılabiliyor. Ebeveynler çocuklarındaki ağrıları
yakından takip etmeli, özellikle kemik ve boy uzamasının hızlandığı 10-12
yaşlarından itibaren belli aralıklarla ortopedi doktoruyla görüşülmeli”açıklamasında bulundu.
Vücuttaki bağ dokuları,
kaslar, kemikler, kan damarları, sinirler ve cilt altı dokudan kaynaklanan kötü
huylu tümörlerin “sarkom” olarak tanımlandığını söyleyen Anadolu
Sağlık Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir,“Sarkomları kabaca iki gruba ayırıyoruz. Birincisi yumuşak doku sarkomları,
ikincisi de kemik dokudan kaynaklanan kemik sarkomları. kemik sarkomları hastalarının çoğunu genç erişkinler ve çocuklar oluşturuyor. Yetişkin ve yaşlı
hasta gruplarında çok sık gördüğümüz bir hastalık değil. Kemik doku sarkomları
özellikle kemik büyümesinin hızlı olduğu, genellikle çocuklukta ve ergenlikte
gördüğümüz bir hastalık” dedi.
Sarkomlar büyüme ağrıları ile karıştırılabilir
Kemik sarkomlarının daha
çok çocukluk ve genç erişkinlikte, yumuşak doku sarkomlarının ise tüm yaş
gruplarında görülebildiğini söyleyen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr.
Mehmet Taner Özdemir, “Kemik sarkomları daha çok çocuklarda görülüyor. O
nedenle anne ve babaların bu hastalığın erken tanı ve tedavisinde
sorumlulukları oldukça yüksek” şeklinde konuştu. Çocukluk çağında görülen
büyüme ağrıları ile sarkomların ilk başlarda gösterdiği ağrıların
karışabileceğini belirten Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Büyüme ağrılarında
genellikle çocukların birkaç eklemde farklı zamanlarda bu şikayetlerin olduğunu
görürken, sarkomlarda tutulan eklem genellikle hep aynı şekilde ağrıyor; yani
çocuğun sadece sağ dizi devamlı bir şekilde ağrıyorsa, ağrıyan eklemin de bir
hareket kısıtlılığı ve bir süre sonra sekme ve topallama gibi şikayetleri
oluyorsa mutlaka çocuğun bu ağrıyan bölgesinin bir ortopedi uzmanı tarafından
değerlendirilmeli. Gece bu rahatsızlıklarda ağrı şiddeti artar. Bu çok önemli
bir bulgu” açıklamasında bulundu.
Erken
tanı önemli
Erken tanının tüm kanser
türlerinde olduğu gibi sarkomlarda da önemli olduğunu vurgulayan Ortopedi ve
Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Hastalık, bulunduğu eklemin
veya kemiğin dışına çıkmadan yakalanırsa tedavi daha yüz güldürücü oluyor.
Erken tanı için elimizde çok önemli radyolojik inceleme aygıtlarımız var.
Öncelikle röntgenle başlıyoruz. Ondan sonra MR ve Pet CT gibi daha komplike
radyolojik görüntüleme tetkiklerine başvuruyoruz” dedi. Görüntüleme tetkikleri
tamamlandıktan sonra biyopsi uygulamasının yapıldığını söyleyen Op. Dr. Mehmet
Taner Özdemir, “Tümörün tipi ortaya konduktan sonra tedavi başlıyor. Tedavi de
diğer kanser türlerinde olduğu gibi multidisipliner bir yaklaşımla yapılıyor.
Öncelikle genelde tümörün çapının ve yaygınlığının azaltılması için kemoterapi
protokolleri uygulanıyor. Kemoterapi ile tümör çapı küçüldükten ve ameliyata
uygun hale geldikten sonra ortopedik cerrahlar devreye girerek hastalığı
uzaklaştırmak için cerrahi girişimlerde bulunuyorlar. Cerrahi tedavi sonrasında
da iyileşme belli bir aşamaya geldikten sonra yine ameliyat sonrası kemoterapi
protokolleri devam ediyor” şeklinde konuştu.
Sarkomun
nedeni bilinmiyor
Sarkomların belirli bir
nedeninin olmadığını ancak çok nadir formlarının bazı genetik rahatsızlıklarla
beraber görüldüğünü, ailede sarkom olmasının da bir risk faktörü olduğunu
belirten Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Sarkom hastalıklarının çoğunun nedeni
bilinmiyor. Ancak özellikle uzuvlarımızda tek taraflı, süregelen, geceleri
şiddetlenen ağrılara karşı duyarlı olup, bu belirtiler görüldüğünde geç
kalmadan bir uzmana başvurmak önemli” dedi.
Ergenlik
döneminde kontrol amaçlı ortopedi uzmanına gidilmeli
Çoğu sarkomun fizik muayene
ile anlaşılabildiğini, ayrıca belli aralıklarla çocukların spor
kabiliyetlerinin, vücutlarının, fiziksel aktivitelerinin bir ortopedi uzmanı
tarafından değerlendirilmesinin önemli olduğunun altını çizen Ortopedi ve
Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Özellikle omurga ve kemik
sağlığı açısından boy uzamanın hızlandığı 10 - 12 yaşından sonra çocukların
belli aralıklarla bir ortopedi uzmanı tarafından muayene edilmesi oldukça
faydalı. Çocuğun kol ve bacak fonksiyonlarının değerlendirilmesi, ailede omurga
rahatsızlığının olup olmamasına göre ailelerin yönlendirilmesi faydalı olur”şeklinde konuştu.
Sarkomla
ilgili tıpta umutlandırıcı gelişmeler var
Sarkomlarla ilgili olarak
cerrahide kullanılan implantlarda oldukça önemli gelişmelerin olduğunu anlatan
Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir, “Bu hastalıkların büyük bir kısmını çocukluk
çağında gördüğümüz için kemik sarkomlarında biz hastalığın olduğu kemiği
çıkartıp yerine genellikle metal implantlar kullanıyoruz. Çocukluk çağındaki
bir hastanın kemiğinin çıkarılması sonucunda o kemikte büyüme devam edeceği
için bazı kısalıklar olabiliyor. Ancak artık yeni implantlarımız çocukla
birlikte büyüyebiliyor. Dolayısıyla büyüme çağında kemiklerde kısalık gibi
sıkıntılar olmuyor. Ayrıca bazı hastalarımızın tedavisinde hastanın kendi
kemiğini kullanıyoruz. Yani çıkardığımız kemiğin yerine, vücudunun başka bir
bölgesindeki kemiği naklediyoruz. Bu cerrahi müdahaleler gerçekten yüz
güldürüyor” dedi.