Yaz aylarında
hava sıcaklığı arttıkça tüm canlılar gibi insanların da su ihtiyacı artar.
Kaynağı bilinmeyen sular ve soğuk ortamda muhafaza edilmeyen gıdalarla ve
dışarıda satılan yiyeceklerin tüketilmesi sonucu çevreden bakteri ve virüs
bulaşması da kolaylaşır. Bu da özellikle yaz aylarında artan ishal şikayetine
neden olur. Liv Hospital gastroenteroloji uzmanı dr. Öğr. gör. ekrem aslan özellikle yaz aylarında ishalden korunmanın püf noktalarını anlattı.
İshalin en büyük düşmanı bakteriler ve
virüsler
İshalle bağırsak hareketleri artar. Sindirim tamamlanamaz, bu sebeple
normalden daha sık ve sulu dışkı çıkarılır. Bakteriler ve virüsler ishal yapan
sebepler arasında ilk sırayı alır. En önemli ve yaygın olanı virüslere bağlı
olan ishallerdir. Ayrıca çeşitli ilaçlar, antibiyotikler, bazı mide ve bağırsak
hastalıkları, bazı hormonal hastalıklar, aşırı stres-heyecan, seyahatler,
yeme-içme alışkanlığında değişme, yüzmek için girilen kıyı suları, dere ve
göllerde yutulan sular da ishale sebep olur.
Belirtileri nelerdir?
Bir günde üçten fazla dışkı yapmak, dışkının cıvık-şekilsiz veya su
kıvamında olması; bulantı, karın ağrısı (özellikle göbek etrafında veya karnın
alt bölümünde), ateş, dışkıda kan ve/veya mukuslu görüntü, dışkının yapıldığı
halde tam rahatlayamama hissi, fazla su kaybına bağlı olarak susuzluk hissi ve
ağız kuruması, baş dönmesi, göz kararması, cildin kuruması, gözlerin çökük gibi
görünmesi gibi belirtileri olabilir. Daha ağır vakalarda böbreklerin
bozulmasına bağlı idrar çıkaramama, kalp yetmezliği ve şuur kaybı olabilir.
Erken teşhis önemli
Başlangıç olarak meyve sebze yemeyi kesmek ve kaybedilen sıvı miktarını
takip edip mümkün olduğunca su, ayran, maden suyu içerek kaybı telafi etmek
olmalıdır. Ardınan bir hekime başvurmak gerekir. İshal mikrobik, parazitler,
geçici veya besin zehirlenmesi şeklinde olabilir. Tetkik sonucuna göre bir an
evvel tedaviye başlanmalıdır.
Nasıl korunabiliriz?
- Gıda maddelerini satın alırken soğuk zincir şartlarına uygun üretilip muhafaza edildiğinden emin olunmalıdır. Özellikle sebze ve meyvelerde oluşan çürüklere dikkat edilmelidir.
- Çiğ tüketilen besinlerde daha fazla dikkatli olmak üzere sebzeleri temizleyip, yıkayıp sonra mikroplarını yok etmek için dezenfekte edilmelidir.
- Pişirilen yiyecekler soğutulmadan tüketilip, tekrarlanan ısıtılma girişimleriyle gıda kalitesi bozulmayıp, ısısının oda sıcaklığına ininceye kadar bekletip buzdolabına konulmalıdır.
- İçilen suyun klorlanmış veya kaynadığında hijyenik olarak şişelenmiş olduğundan emin olunmalıdır.