Üsküdar
Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Duygu
Barlas, DEHB’li çocuklarda yaz döneminin önemini kaydetti. Barlas, ebeveynlere
yaz tatilini doğru değerlendirmeleri için önerilerde bulundu.
Yaz
tatili DEHB’li çocuklar için çok önemli
“Yaz dönemi çocukların
anlamlı ve kaliteli geçirmesi gereken bir dönemdir; ama dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda ekstra önem verilmesi ve önceden
planlanması gereken bir süreçtir” diyen Duygu Barlas, “DEHB aslında
yapılandırılmış bir ortama ihtiyaç duyar. Çocuklar sabah uyandığında okula
gideceklerini biliyorken yaz tatilinde bir boşluğa düşmeleri kaçınılmaz oluyor.
Bu durum dehb teşhisi almış çocuklar için bir tehlike arz edebilir. Genellikle
ne yapacaklarını bilemediklerinden; hiperaktivite, dikkat dağınıklığı ve
dürtüselliklerinde artış gözlemlenebilir” şeklinde konuştu.
Tatil
programı çok katı olmamalı
“Karne gününden birkaç gün
sonra anne babaların çocuklarını da alarak bir aile toplantısı düzenleyip; bu
yaz dönemini nasıl geçirmeleri gerektiğini konuşmaları gerekir. Çocukların yazı
nasıl geçirmek istedikleri de sorularak ortak bir yol bulunarak program
hazırlanmalıdır” diyen Uzm. Klinik Psikolog Duygu Barlas,
“Oluşturulan plan çok katı
ve her saati kesin olarak belirli bir düzende olmamalı. Çocuğun yaz boyunca ne
yapacak olması gerektiğini bilmesi yeterlidir. Örneğin; bir yaz kampı olabilir,
istedikleri bir dil kursu olabilir, ince motor becerileri geliştirilmek
isteniyorsa el becerileriyle ilgili bir aktiviteye yönlendirilebilir. Kaba
motor beceriler veya sportif faaliyetlerinin gelişmesi isteniyorsa yüzme,
basketbol, hentbol kurslarına gönderilebilir. Bu sayede dikkat eksikliği
hiperaktivite bozukluğu belirtileri azaltıcı özellikler gösterir. Ayrıca
sosyalleşmesine de katkı sağlamış, öz güvenini artırmış olur. Her nereye
yönlendirilecek olursa olsun, çocuğun yetenekleri, becerileri ve gelişmesi gereken
becerileri göz önüne alınarak bir seçim yapılması gerekir. Çocuğun istemeyerek
ailenin dayattığı bir aktiviteye katılması, çocuğun gitmek istememesine, dikkat
dağınıklığının artmasına, çok hareketli olmasına yol açıyor” diye konuştu.
Bu
dönem, tedavi için büyük bir fırsat
Uzman Klinik Psikolog Duygu
Barlas, “DEHB’li veya DEHB olma ihtimali olan çocuklar eğer okul dönemi boyunca
profesyonel bir yardım almaya fırsatları olmadıysa yaz dönemi tedaviye
başlanması ve yol kat edilmesi için çok avantajlı bir dönemdir” diyerek,
sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yaz dönemi aslında kayıp
dönem değil, fırsatlara çevrilebilecek bir dönemdir. Eğer profesyonel bir kişi
(alanında uzmanlaşmış çocuk-ergen psikiyatristi) tarafından DEHB tanısı
alınırsa çeşitli medikal tedavilere veya psikolojik tedavilere başlanabilir. Bu
psikolojik tedaviler için bilinçli farkındalık temelli grup programları büyük
fayda sağlıyor. Bu program genellikle 8 hafta süren ve çocukların yanı sıra
yetişkinlerin de katıldığı bir grup terapisi programıdır. Temel mekanizması ‘Ne
gelecekte ne geçmişte ol tamamen anda kal. O andaki bedensel duyumlara,
çevresel faktörlere odaklan, dikkatin geçmişe veya geleceğe gittiği zaman
tekrardan dikkatini şu ana getir’ şeklindedir. Bu programlar sayesinde DEHB’li
çocuklar dikkatlerini sürdürebilmek, hareketlerini ve dürtülerini kontrol
altına alma konusunda gelişim gösteriyor.
Çocuklar
kendilerine katkı sağlayacak bir işe yönlendirilebilir
Çocuklar sorumluluk almak
adına bir işe yönlendirilebilir. Bu iş, anne babaların rızası dâhilinde,
çocuğun; cinsiyetine, yaşına, gelişimsel özelliklerine göre ayarlanır.
Sorumluluk algısını artıran, eğlenebileceği, kendindeki birtakım becerilerinin
farkına varabileceği, mevcut olan potansiyelini kullanabileceği, çocuğu
örseleyici davranışların olmadığı bir iş olmalıdır. Çevreden alınan olumlu geri
bildirimler çocuğun öz güvenini artırır. Eğer dışarıda bir iş olanağı olmazsa
evin içerisinde çeşitli sorumluluklar verilebilir. Örneğin; bir evcil hayvan
varsa, bakımı veya bahçe işleri tamamen çocuğa bırakılabilir.”
Yaz
tatili, çocukların öz güvenini artırabileceği bir süreç
Üsküdar Üniversitesi
NPİSTANBUL Beyin Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Duygu Barlas, sözlerini
şöyle tamamladı:
“Bu öneriler dikkate
alındığında; yaz dönemi çocuğun potansiyelinin artırılabileceği, tedaviye
başlanabileceği, öz güveninin artırılabileceği bir dönem olabilir. Bu dönemde
eğlence de önemli bir yere sahip; fakat eğlence olduğu kadar, esneyebilir
sınırlar ve kuralların da olması gerektiği unutulmamalıdır. Sınırlar ve
kurallar olmadığında özellikle DEHB’li çocuklar okula başlayacağı zaman ciddi
anlamda zorluk yaşayabilirler. Bu sayede bir sonraki okul dönemine de
hazırlanmış olurlar.”