Kişinin kendisinin veya çevresinin döndüğünü hissetmesine ‘vertigo’, başka
bir deyişle ‘baş dönmesi’ adı veriliyor. Bazen basit ve kısa süreli baş dönmesi
atağı şeklinde, bazen de kişinin günlük yaşamını doğrudan etkileyecek kadar
ağır yaşanıyor. Öyle ki hastalar her an baş dönmesi sorunu nedeniyle evde ya da
sokakta tek başına kalmaktan korkarak yaşayabiliyorlar. Kişinin yaşam
kalitesini doğrudan etkileyen vertigonun en sık rastlanan nedeni ise iç kulakta
dengenin sağlanmasından sorumlu organlarda ortaya çıkan problemler. Ama B12
vitamini eksikliğinden beyin tümörlerine kadar pek çok farklı nedeni de var.
Vertigo hastalarının yaklaşık yüzde 30’unda kesin neden ortaya konabiliyor ama
geriye kalan yüzde 70 gibi büyük bir çoğunluğunda saptanamıyor. Peki, nedeni
tespit edilemediği için bu hastalar tedavi edilemiyor mu? Bu soruya “Elbette,
tedavi edilebilirler” diyen Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof.
Dr. Ahmet Koç, bu hastalar için "vestibüler rehabilitasyon" yönteminin kullanıldığını
vurguluyor. Kronik hale gelen, ilaç tedavilerine yanıt vermeyen ve nedeni
bilinmeyen vertigonun tedavisinde vestibüler rehabiltasyon iyi bir tedavi
seçeneği. Bu yöntemle hastanın beyninde denge algısı yeniden modüle
edilebiliyor, yani bir bebeğin yürümeyi öğrenmesi gibi, hastaya hissettiği
algıyı hafifletecek, tolere edebilecek ya da unutturacak sonuçlara yol açan
yöntemler uygulanıyor.
Hastanın denge sistemini daha güçlü hale getirmeyi hedefleyen vestibüler
rehabilitasyon tedavisi sonrasında hastaların denge bozulmasından kaynaklı
düşme ve yaralanma gibi günlük yaşam sıkıntıları belirgin bir biçimde azalıyor.
Nasıl uygulanıyor?
Vestibüler rehabilitasyon programı kişinin bozulan dengesini normal hale
getirmek için öncelikle kendi denge algısını fark etmesini ve uzmanların
yardımıyla düzeltmesini amaçlıyor. Ama bu algı ve baş dönmesinin şiddeti
kişiden kişiye değişebildiğinden, uygulanan program hastaya özel hale
getiriliyor. O nedenle her hasta ve problem için değişmekle birlikte, yaklaşık
1’er saatlik 15 ila 18 seans uygulanıyor. Seanslar sayesinde hastanın denge
sistemi daha güçlü hale getiriliyor; dengenin oluşmasında görevli olan tüm yapılar
giderek artan oranda uyarılarak işlevleri artırılıyor ve düzeltiliyor. Kapsamlı
bir içeriği olan vestibüler rehabilitasyon programında duruş egzersizlerinden
koordinasyon aktivitelerine kadar farklı konularda hasta uygulamalı eğitiliyor.
Programın etkisi oldukça uzun sürüyor. Ama yaşlanma ve hastalık etkileri gibi
nedenlerle zaman içinde dengenin bozulması mümkün. Bu durumda rehabilitasyon
programı tekrar edilebiliyor.
YORUMLAR