Uykusuzluk, uykuya dalamama ya da
uykuya daldıktan sonra çabuk uyanma psikiyatrik ya da nörolojik sorunların
habercisi olabilir. Özellikle depresyon, Alzheimer ve Parkinson’da uykuya dalma
ve sürdürme bozukluğu görülebileceğini belirten uzmanlar, uyku sorunlarında
kişiye özel tedavinin önemini vurguluyor. Uzmanlara göre yatmadan kısa süre
önce çay ve kahve tüketmekten kaçınmak, yatağa elektronik cihaz sokmamak
gerekiyor.
Üsküdar Üniversitesi npİstanbul beyin hastanesi Nöroloji Uzmanı
Doç. Dr. Barış Metin, uykusuzluğun psikiyatrik ve nörolojik hastalıkların
habercisi olabileceğini söyledi.
Uyku ihtiyacı herkese göre farklı
Uykusuzluğu “uykuya dalma ihtiyacı olmasına karşın uykuyu
başlatamama veya uykuya daldıktan sonra çabuk uyanma” şeklinde tanımlayan Doç.
Dr. Barış Metin, “Sağlıklı bir insanın kendine özgü bir uyku süresi vardır. Bu
süre genelde 8 saatken kişiden kişiye fark edebilir. Bazı kişiler 5 saatlik
uyku ile dinlenebilirken, bazı kişiler 10 saatlik uykuya ihtiyaç duyabilir”
dedi.
Teknoloji uykusuz bırakıyor
Uykusuzluğun çok farklı nedenleri olduğunu belirten Doç. Dr.
Barış Metin, teknoloji kullanımının uykusuzluğa yol açan sebeplerden biri
olduğunu söyledi. Doç. Dr. Barış Metin, şunları söyledi:
“Örneğin yaşlılarda en sık gördüğümüz durum yaş ile birlikte
uyku süresinin kısalmasına bağlı uykudan çabuk uyanmadır. Gençler de bilgisayar
başında çok vakit geçirerek kendilerini uykusuz bırakabilmektedir. Huzursuz
bacaklar sendromu dediğimiz rahatsızlık geceleri bacaklarda huzursuzluk, ağrı
ve hareket ettirme isteği ile kendini gösterip uykuya dalmayı güçleştirebilir.
Uykuya dalamama depresyon habercisi olabilir
Bazı hastalar da uykuya dalmak için aşırı çaba harcayıp aslında
bilmeden uykuya dalmalarını güçleştirebilmektedir. Birçok psikiyatrik rahatsızlıkta,
özellikle depresyonda uykuya dalma ve sürdürme bozukluğu görülebilir. Aşırı
kahve tüketimi ve uyarıcı içeceklerin kullanımı da uyku bozukluğu yapabilir.
Bunların yanında uykuda solunum bozukluğu olan hastalar bazen nefes alamamaya
bağlı uykudan zamansız uyanmalar yaşayabilir.”
Uyku bozukluğunun altında hastalık yatabilir
Uykusuzluğun nörolojik bir hastalığın habercisi de olabileceğini
ifade eden Doç. Dr. Barış Metin, “Alzheimer ve Parkinson hastalıklarında
sıklıkla uyku bozuklukları görülüyor. Bunların yanında huzursuz bacaklar
sendromu ve nöropati dediğimiz sinirleri etkileyen bazı hastalıklar uykuya
dalmayı engelleyebilir. Uyku bozukluğu olan kişilerin bu nedenlerle nörolojik
açıdan ayrıntılı incelenmeleri gerekir” uyarısında bulundu.
Uyku hijyeni için bu önerilere dikkat
Doç. Dr. Barış Metin, sağlıklı bir uyku için yapılması
gerekenleri de şöyle sıraladı:
“Her gün genelde aynı saatte yatağa yatmak, akşamları uyarıcı
gıdalarda kaçınmak, akşam yemeği ve sonrasında sindirimi zor gıdalardan
kaçınmak, ışıklı bir ortamda uyumamak, yatakta cep telefonu tablet ve
bilgisayarlara bakmamak uyku hijyeni kuralları arasındadır ve sağlıklı bir uyku
uyumamıza yardım eder. Bunların yanında bazı insanlar gündüz küçük kestirmeler
yapar ve bu gece uyumakta zorlanır. Gece uykusuzluk sorunu varsa gündüz küçük
uykulardan kaçınmak gerekir.”
Geç saatte çay ve kahve içmeyin
Beslenme ve uyku arasındaki bağlantıya da dikkat çeken Doç. Dr.
Barış Metin, “Özellikle çay ve kahve gibi uyarıcı gıdalar günün geç saatlerinde
alındıklarında uykuyu bozabilir. Bunun yanında yağlı ve baharatlı gıdalar da
sindirim sorunlarına ve reflüye yol açarak uyku kalitesini bozabilir. Sağlıklı
bir uyku için yatağa boş mide ile gitmek daha iyidir. Ancak bazen uyumak için
bir bardak ılık süt faydalı olabilir” tavsiyesinde bulundu.
Uyku tedavisi kişiye özel olmalı
Uykusuzluğun birçok nedene bağlı gelişebilen bir durum olduğunu
belirten Doç. Dr. Barış Metin, “Bu nedenlerin hepsinin tedavisi bulunmaktadır.
Uykusuzluk yaşayan bir birey uyku sağlığı, nörolojik ve psikolojik
rahatsızlıklar ve genel tıbbi durum açısından ayrıntılı incelenmelidir. Bütün
uykusuzluk çeken insanlara tek bir tedavinin iyi gelmesi mümkün olmadığından
kişiye özel tedaviler geliştirilmelidir” diye konuştu.