SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın
Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Başkanı da olan Prof. Dr. Türkçüoğlu, bir
yıllık düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen çiftin gebelik elde
edememesine infertilite (kısırlık) denildiğini belirterek, “Çiftlerin yüzde 85-90’ı
bir yıl içerisinde gebe kalabilmektedir. Bir yılın sonunda gebe kalamayanlara,
nedeni bulmaya yönelik testler yapıyoruz” dedi.
Yumurtlama
sorunları, tüplerin tıkalı olması, endometriozis (çikolata kisti) ve rahime ait
sorunların kadına ait infertilite nedenleri olduğunu anlatan Prof. Dr.
Türkçüoğlu erkeğe ait infertilite nedenlerini ise şöyle sıraladı:
“Sperm
analizi testinde sperm sayısının hareketinin azlığına neden olan durumlar: Testislerde
sperm üretim sürecini bozan birtakım hormonal bozukluklar olabilir. Testislerin
kendisinden kaynaklanan yetmezlik durumuna bağlı sperm az üretme ya da hiç üretememe
durumları yaşanabilir. Testislerde üretilen spermi dışarı atmaya yarayan
kanallarda tıkanıklık ya da kanalların doğuştan olmaması durumu olabilir.
Ayrıca, cinsel fonksiyon bozukluğuna (iktidarsızlık) ya da spermin dışarıya
atılmak yerine geriye idrar kesesine atılmasına bağlı olarak da
kaynaklanabilir.”
Genellikle düzenli adet gören
kadınlarda pratik olarak yumurtlama sorunu olmadığının varsayılabileceğini ancak
bazen düzenli adet görülmesine rağmen de yumurtalama sorunu olabileceğini aktaran
Prof. Dr. Türkçüoğlu, şöyle konuştu:
“Yumurtlama sorunu olan hastalarımızda
en sık gördüğümüz durum polikistik over sendromudur. Bu kişiler adet
düzensizliğinin yanında kıllanma problemi de yaşarlar. Obezite, insülin
direnci, şeker hastalığına yatkınlık sorunları vardır. Bu sorunlar hem
infertilite tedavilerinde güçlüklere yol açar, hem de gebelik sürecinde
birtakım sorunların riski artırır.”
YUMURTALIK KAPASİTESİNİ AZALTAN
HASTALIKLAR VE NEDENLERİ
Yumurtalık kapasitesini azaltan
hastalıklara ve nedenlerine değinen Prof. Dr. Türkçüoğlu, “Endometriozis, yumurtalığa
uygulanan cerrahiler, otoimmün hastalıklar, romatizmal hastalıklar, kanser
tedavisi (kemoterapi radyoterapi), genetik hastalıklarda (turner sendromu), sigara
kullanmak. Ancak sebepsiz de olabilir” ifadelerini kullandı.
Endometriozis ve sigara kullanımınınyumurta kalitesini azalttığına vurgu yapan Prof. Dr. Türkçüoğlu, şu
bilgileri paylaştı:
“Kadın yaşı, kadın üreme potansiyelini
belirleyen yegane faktördür. Yumurta kalitesi ve genetik yapısı yaş ilerledikçe
bozulur. Genç hastalarda yumurta kalitesi ya da genetik yapısı ile ilgili çok
fazla sorun yaşamıyoruz. O nedenle tüp bebek tedavisi ile başarı şansımız ileri
yaş kadınlara göre daha iyi.”
AZOSPERMİ
Prof.
Dr. Türkçüoğlu, erkekte kısırlık nedenlerinden olan azospermi (sperm
örneğinde hiç sperm bulunmaması) konusunda özetle şunları kaydetti:
“1. Hormonal yetmezlik: Beyinden
salınan hormon eksikliğine bağlı olabilir. Bunlarda hormon tedavisi yüz
güldürücü sonuçlar vermektedir.
2. Testis yetmezliğine bağlı olabilir: Bunlarda hormon tedavisi denenebilir
ancak her hasta bunun için aday değildir. Üroloji doktorunun değerlendirmesi
gerekir. Bu olgularda özellikle de kadın yaşı ileri ise fazla zaman kaybetmeden
mikrotese işlemi ile elde edilen sperm kullanılarak tüp bebek tedavisi
uygulamak tavsiye edilmektedir.
3. Tıkanıklığa bağlı olabilir: Bunlarda hormonal bozukluk yoktur.
Bunlarda Microtese, Tesa işlemleri ile sperm elde edilebilir.”
Değerlendirme sırasında hem kadının
hem de erkeğin durumlarının detaylı olarak incelendiğini ve sorunun herhangi
birinde olabileceği gibi çiftlerin ikisinde birden de olabileceğine dikkat
çeken Prof. Dr. Türkçüoğlu kısırlık tedavisi için uygulanan yöntemlere ilişkin
şu bilgilendirmeyi yaptı:
“Tedavi tamamen sebebe bağlıdır.
Yumurtlama sorunu olan olgularda özellikle beyinden üretilen hormonların
yetersizliğinde ve polikistik over sendromunda yumurtlamayı sağlayıcı yumurta
geliştirici hap ya da iğneler kullanıyoruz. Eğer eşlik eden hafif erkek faktörü
varsa aşılama tedavisi ekliyoruz. Burada ortalama 10 günlük yumurta geliştirme
tedavisi sonrasında çatlatma iğnesi uyguluyoruz. Daha sonra da erkekten
aldığımız semen örneğini laboratuvar koşullarında içerisindeki ölü hücrelerden
ayrıştırıyoruz ve bir kateter yardımıyla kadının rahminin içerisine veriyoruz.
Kadında her iki taraftaki tüp de
tıkalı, yumurtalık kapasitesi düşükse, ileri evre endometriozis hastalığı varsa,
erkekte toplam hareketli sperm sayısı belli değerlerin altındaysa ya da hiç
spermi yoksa bu çiftlere doğrudan tüp bebek tedavisi uyguluyoruz. Herhangi bir
neden bulamadığımız çiftlerde kendi kendilerine gebe kalması için iki yıl
bekledikten sonra öncelikle aşılama tedavisi ile başlıyoruz. Aşılama tedavisini
üç ile altı kez uygulayabiliriz. Gebelik elde edemez isek tüp bebek tedavisine
geçiyoruz.”
TÜP
BEBEK TEDAVİSİNDE BAŞARIYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Tedaviye başlamadan önce çiftlerin genel sağlık durumunun değerlendirildiğini vurgulayan Prof. Dr. Türkçüoğlu, “Sigara
alışkanlığı, kilo problemi, şeker, tiroit hastalığı, prolaktin hormonu
yüksekliği gibi hormonal ve metabolik sorunların detaylı değerlendirilmesi ve
düzeltilmesi önemli” ifadelerine yer verdi.
Kadın değerlendirmesinde ultrasonografi
ve rahim filmiyle saptanan perde, polip, rahim içi yapışıklık, rahim içerisine
bası yapan miyomların varlığında bunların histeroskopi ile giderilmesi, tüplerde
sıvı birikimi varsa laparoskopi ile tüplerin alınması gerektiğinin altını çizen
Prof. Dr. Türkçüoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:
“Yumurta geliştirme tedavisinde elde
edilen yumurta sayısı önemli. Bu nedenle kullanılan ilaç tipi ve dozunun seçimi,
hastanın mevcut yumurtalık kapasitesine göre olabildiğince çok sayıda yumurta elde
etmek için önemlidir.
Embriyo transfer süreci de son derece
hassastır. Tüm bu süreçlerde yaşanan olumsuzluklar tüp bebek başarısını olumsuz
yönde etkilemektedir. Deneyimli klinik ve laboratuvar ekibinin olmasına rağmen
hastayla ilgili değiştiremediğimiz faktörlerde var. Örneğin yumurta ve sperm
kalitesinin, yumurtalık kapasitesinin düşük olması, ileri kadın yaşı, erkekte
azospermi varlığı. Bu gibi durumlarda döllenme sorunları, iyi kaliteli embriyo
elde edememe, beşinci gün embriyosu elde edememe gibi sorunlarla
karşılaşabiliyoruz.”
