Günümüz yaşamının getirdiği yoğun stres sağlığımızı yalnızca tansiyon
yüksekliği ya da sindirim sistemi bozukluğu gibi hastalıklarla etkilemiyor.
Stresin tetiklemesiyle gün içerisinde veya geceleri uykuda dişleri sürekli
sıkma sonucu ortaya çıkabilen ‘çene eklemi çıkıklığı’ zamanında fark edilip
tedavi edilmezse zorlu bir ameliyat gerekliliğine kadar gidebiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Estetik, Plastik ve
Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Dr. M. Eren Şimşek, çene eklemi çıkıklığının her 10
kişiden 4’ünde görülmesine karşın çoğunlukla yüzün genel görünümünde probleme
neden olmadığı için fark edilemediğinin altını çiziyor.
12 yaşından 80 yaşına kadar
görülebiliyor
12 yaşından başlayarak 80 yaşındaki hastalara kadar her yaşta görülebilen
çene eklemi çıkıklığı, çene eklemi içindeki kıkırdak, eklem sıvısı, bağ dokusu
veya destek olan yastıkçık dokularının dejenerasyonu ve uyum bozukluğu sonucu
eklemde ve çiğneme kaslarında ortaya çıkan ağrı ve fonksiyon bozukluğu olarak
tanımlanıyor.
Yoğun stres tetikliyor
Çene eklemi çıkıklığında genellikle çiğneme kaslarındaki spazm en önemli
etken kabul ediliyor. Bunun nedeni ise strese bağlı olarak gece uykuda veya gün
içerisinde dişlerin sıkılması ve gıcırdatılması. Bu açıdan özellikle 15-25 yaş
arası ve sınavlara hazırlanan öğrencilerin risk altında bulunduğunu belirten
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi uzmanı Dr. M. Eren Şimşek, dişlerin
arasında sürekli olarak bir objenin tutulmasının da çene ekleminin yapısını
bozabildiğine dikkat çekiyor. Diğer öne çıkan sebep ise diş çekimi sırasında
ağızın aşırı açılması ve diş çekimi işleminde aşırı güç uygulanarak çene
ekleminin zorlanması. Daha az görülse de çeneye darbe alma durumlarında da çene
eklemi çıkıklığı ortaya çıkabiliyor.
Doğru doktoru bulmak zaman alıyor
Nadiren eklemde şişlik, kaslarda spazm ya da çıkmanın tek taraflı olmasına
bağlı hafif asimetriye neden olsa da çene eklemindeki çıkma çoğu zaman yüzün
görünümünde fark edilen bir probleme sebep olmuyor. Bu durumun sürekli ağrıya,
çiğneme bozukluklarına ya da yemek yeme sırasında ses gelmesine karşın
hastaların rahatsızlıklarını anlamasını geciktirdiğini belirten Dr. M. Eren
Şimşek, hastaların bu nedenle, sıkıntıları için farklı branş doktorlarına
başvurarak zaman kaybettiklerini vurguluyor.
Erken tanı tedaviyi kolaylaştırıyor
Erken tanı çene eklemi çıkıklığında da tedaviyi kolaylaştıran bir unsur.
Elle yapılan fizik muayene ve çene eklemi MR görüntülemesi ile çene eklemi
çıkığının hangi seviyede olduğu tespit ediliyor ve uygun tedavi belirleniyor.
Çene eklemi çıkığının tedavi süreci hastalığın evresine göre değişiyor.
Uykuda çenenizi çok sıkıyorsanız…
Çenenin gece uykuda çok sıkılmasına bağlı durumlarda başlangıç için sadece
kas gevşetici medikal tedavi ile birlikte diş hekimleri tarafından hazırlanan
ve uykuda ağız içine takılan gece splinti uygulaması çoğu zaman sorunları
ortadan kaldırıyor. Eğer çiğneme kaslarındaki spazm ileri düzeyde ise buna
botox uygulaması da eklenebiliyor. Hastada sürekli gerginlik ve stres sonucu
ortaya çıkan bir durum varsa hastayı rahatlatmak amacıyla ve psikiyatri
desteğiyle birlikte medikal tedaviler planlanıyor.
Girişimsel işlemlerden ameliyata…
Çene ekleminde muayenede dokunun gevşekliği artmışsa ve çene eklemi çıkma
seviyesine kadar geliyorsa öncelikle basit girişimsel işlemler deneniyor. Çene
eklemini anestezi altında yıkama ve eklem içine Trombositten zengin plazma
(PRP) enjeksiyonu ile eklemin kıkırdak ve bağ dokusunun kendini yenileyerek
güçlenmesi hedefleniyor. Genel anesteziye gerek duyulmayan bu işlem PRP’nin
hazırlanması için 20 dakika ve her 2 çene eklemine enjeksiyonun yapılması için
10 dakika olmak üzere yaklaşık 30-35 dakikada gerçekleştirilebiliyor.
Eğer muayenede eklem açıklığı çok artmış ise ve çekilen MR görüntüsünde
belirgin çıkma varsa bu kez ameliyat gündeme geliyor. Bu komplike operasyonda
çene eklemi içine girilerek ekleme destek kemik konulması ya da eklem içindeki
destek dokusu olarak görev yapan yastıkçıkların onarılması gerekebiliyor. Ancak
bu işlemden her zaman için yeterli sonuç alınamayabiliyor.
Ne zaman doktora başvurmalı?
Çok fonksiyonel ve kompleks yapılar olan alt ve üst çenede yaşanan
sıkıntılar kendisini hemen belli ediyor. Buna karşın nedenleri üzerinde
düşünülmezse aşağıdaki belirtiler ortaya çıksa bile hastalar, durumu ihmal
edilebiliyor. Dr. M. Eren Şimşek, aşağıdaki belirtilerin varlığı durumunda
vakit kaybetmeden konunun uzmanlarına başvurulmasını tavsiye ediyor.
- Çene ekleminde ağrı
- Yemek yerken eklemden klik sesi gelmesi
- Baş ağrısı
- Kulak ağrısı
- Kulak içinde hışırtı sesi duyulması
- Yanaklarda ağrı
- Kulak çevresinde uyuşukluk
- Çenenin çıkması sonucu ağzın açık kalması veya eklemin kilitlenmesi ile ağzın açılamaması.