Astım çok sayıda çocuğu etkileyen kronik bir akciğer hastalığıdır. Astımı tetikleyen bazı etmenler vardır. Bunlardan birinin de soğuk havalar olduğunu belirten İstanbul Alerji Kurucusu, alerji ve astım derneği başkanı prof. dr. ahmet akçay astımlı çocuklar için soğuk havalarda alınabilecek önlemleri anlattı.
Soğuk hava ve astım arasındaki bağlantı nedir?
Astımınız olduğunda, solunum yollarınız (bronş tüpleri) şişer ve belirli tetikleyicilere yanıt olarak iltihaplanır. Şişmiş hava yolları daha dardır ve fazla hava alamaz. Soğuk havalar, astım hastaları için özellikle zor bir zamandır. İnsanlar genellikle astım belirtilerinin kış boyunca kötüleştiğini görürler. Bunun nedeni, yılın bu zamanında birçok astım tetikleyicisinin bulunmasıdır.
Soğuk havalarda astımı ne tetikleyebilir?
Astımı olan herkeste aynı tetikleyiciler olmak zorunda değildir. Farklı tetikleyiciler farklı kişilerde belirtileri kötüleştirebilir. Soğuk havalarda astımı tetikleyen yaygın durumlar şunlardır:
Soğuk mukusu artırır
Hava yollarınız sağlıksız parçacıkların atılmasına yardımcı olan koruyucu bir mukus tabakasıyla kaplıdır. Soğuk havalarda vücudunuz daha fazla mukus üretir, ancak normalden daha kalın ve yapışkandır. Ekstra mukus, soğuk algınlığı veya başka bir enfeksiyon kapmanızı daha olası hale getirir.
Soğuk algınlığı ve grip
Soğuk algınlığı ve grip en önemli kış tetikleyicileridir ve astımlı kişilerin çok büyük bir kısmının soğuk algınlığı veya grip olduğunda, astım belirtileri kötüleşir.
Göğüs enfeksiyonları
Göğüs enfeksiyonları kış aylarında daha sık görülür ve astımı olan kişilerde belirtileri tetikleyebilir. Göğüs enfeksiyonları, solunum yollarını alevlendirdiği için astım belirtilerini daha da kötüleştirebilir.
Soğuk veya nemli hava
Hava soğuk olduğunda astım belirtilerinin kötüleştiğini fark edebilirsiniz. Soğuk hava kurudur, bu da solunum yollarını tahriş eder. Ayrıca daha fazla mukus üretmesine neden olabilir, bu da astımınızı daha kötü hissettirebilir.
Nem ve küf
Küf alerjisi olan ve astımı olan kişilerde, alerjene maruz kalmak astım semptomlarını kötüleştirebilir.
Toz akarları
Toz akarları astımı olan pek çok kişide belirtileri tetikleyen alerjendir. Toz akarlarından tamamen kaçınmak oldukça zordur.
Astım hastaları ne gibi önlemler almalı?
Öncelikle astımın kontrol altında olduğundan emin olmak gerekir. İlaçların doktorunuzun belirttiği gibi alınması ve düzenli astım kontrollerinin yapılması gerekir. Bununla birlikte soğuk havalarda astımı olanlar şu önlemleri alabilir:
Tetikleyicinizi öğrenin
Astımınızı tetikleyen bir şeyi soluduğunuzda, solunum yollarınız sıkılaşabilir ve mukusla tıkanabilir. Öksürebilir, hırıltılı nefes alabilir ve bazı belirtiler yaşayabilirsiniz. Tetikleyicilerinizin ne olduğunu belirlemek doktorunuz alerji testi yapabilir. Tetikleyicilerinizi öğrendikten sonra maruziyeti azaltmak için bazı önlemler alabilirsiniz.
Evcil hayvanlara maruziyeti sınırlayın
Çocuğunuzun evcil hayvanınıza alerjisi olabilir ve bu durum da astım belirtilerini kötüleştirebilir. Evcil hayvanınız çocuğunuzdan mümkün olduğunca uzak tutmaya çalışın. Ayrıca evcil hayvanınızın çocuğunuzun yatak odası girmesini engelleyin.
Alerjen geçirmez yatak takımları kullanın
Toz akarları yaygın alerjenlerdendir. Nemli ve sıcak ortamı seven bu akarlar özellikle yataklarda ve yatak takımlarında üreme imkanı bulurlar. Bu nedenle çocuğunuzun toz akarı alerjisi varsa alerjen geçirmez yatak takımları kullanın. Çocuğunuzun nevresimlerini en az haftada bir kere yüksek ısıda yıkayın.
Evinizi kuru tutun
Toz akarları ve küf sporları, ortam kuru ve serin olduğunda çok iyi büyümez. Bu nedenle evinizin nem seviyesine dikkat edin. Kış aylarında evinizi kuru tutmanın bazı yolları şunlardır:
-Banyo yaparken veya duş alırken banyonuzdaki fanı çalıştırın.
-Yemek pişirirken veya bulaşık makinesini kullanırken mutfakta aspiratörü kullanın.
-Sızdıran boruları ve pencereleri onarın.
Soğuk algınlığı ve grip için önlem alın
Soğuk algınlığı ve grip, hem kışın daha olasıdır hem de astım alevlenmelerine yol açabilir. bu nedenle çocuğunuzun bunlara yakalanmaması için önlemler alın. Çocuğunuzun ellerini sık sık yıkmasını ve hasta kişilerden uzak durmasını sağlayın.
Çocuğunuzun grip aşısını yaptırın
Astımlı çocuklar, soğuk algınlığı ve gribi daha ağır atlatabilir. Grip aşısı, çocuğunuzu gripten koruyacaktır. Bu nedenle çocuğunuzun grip aşısını yaptırmanız son derece faydalı olacaktır.
Sıcaklık çok düşükse dışarı çıkmayın
Astım ataklarını önlemek için, sıcaklık çok düştüğünde, çocuğunuzun dışarı çıkmasına izin vermeyin. Dışarı çıkılması gerekiyorsa ağız ve burunu kapatacak bir atkı ya da bandana kullanın.
Alerji Aşıları Uzun Süreli Rahatlama Sağlayabilir
Alerji aşısı yani immünoterapi alerjik astımı olan kişilerde uzun süreli rahatlama sağlayabilir. Özellikle uzun süre ilaç kullanan sürekli belirtiler yaşayan hastalarda biz aşı tedavisini öneriyoruz. Aşı tedavisinde vücut alerjen maddeye duyarsızlaşır ve alerjenle karşılaştığında yoğun bir tepki vermez. Enjeksiyon şeklinde yapılan alerji aşısının başarı oranı çok yüksektir ve birkaç yıl devam eder.
