Beyin gelişimi ve
işleyişindeki farklılıktan kaynaklanan otizm Spektrum Bozukluğu, çocukluk
döneminde ortaya çıkıyor. Dil, motor ve sosyal iletişim gelişiminde aksamaların
görüldüğü otizmin başlangıcı, bebeklik çağında izlenebildiği gibi, normal
gelişim gösteren çocuklarda da bir süre sonra meydana gelebiliyor. Ebeveynleri,
çocuğun çevresi ile iletişimini takip etmeleri konusunda uyaran Yrd. Doç. Dr.
Başak Ayık, erken tanı ve doğru tedaviler ile çocuktaki otizm belirtilerinin
kısmen veya tamamen düzelebileceğini vurguluyor.
Her yıl 2 Nisan, tüm
dünyada “Otizm Farkındalık Günü” olarak anılıyor.
Üsküdar Üniversitesi NP
Feneryolu Tıp Merkezinden Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Yrd. Doç. Dr.
Başak Ayık, otizm spektrum bozukluğu (OSB) hakkında önemli bilgiler verdi.
Otizm
belirtileri, erken çocukluk döneminde başlıyor
“‘Otizm Spektrum Bozukluğu
(OSB)’ ya da eski bilinen adıyla ‘Yaygın Gelişimsel Bozukluk (YGB)‘, çocukluk
çağı nörogelişimsel bozuklarından biridir” diyen Yrd. Doç. Dr. Başak Ayık,
“Beyin gelişimi ve
işleyişindeki farklılıktan kaynaklanan ve çocukluk döneminde ortaya çıkan bir
hastalıktır. Belirtileri genellikle erken çocukluk döneminde başlar. Başlangıcı
2 şekilde olabilir. Birinci tipte çocuğun gelişimi en başından beri aksayarak
ilerler. Birçok gelişim basamağı (dil, motor, sosyal iletişim alanı gibi)
normalden geç kazanılır veya hiç kazanılamaz. İkinci tipte ise öncelikle normal
gelişim gösteren çocuklar bir süre sonra gelişim basamaklarında gerileme veya
duraksama gösterirler” şeklinde konuştu.
Çocuğunuzda
bu belirtiler varsa, vakit kaybetmeyin!
Üsküdar Üniversitesi NP
Feneryolu Tıp Merkezinden Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Yrd. Doç. Dr.
Başak Ayık, “Eğer çocuğunuzda belirtiler varsa en kısa zamanda bir çocuk ve
ergen psikiyatri hekimine başvurarak değerlendirme isteyin” uyarısında
bulunarak, belirtileri şöyle ifade etti:
-“6. ayda göz kontağının
hiç olmaması veya kısıtlı olması; sosyal gülümsemesinin (gülümsemeye veya
insanlara gülerek karşılık verme) olmaması,
-9. Ayda hiçbir ses
çıkarmaması; insanlarla iletişim kurmaya çalışmaması,
-1 yaşında adıyla
seslendiğinde dönüp size bakmaması,
-16. Ayda tek bir anlamlı
kelimesinin olmaması,
-2 yaşında iki kelimelik
cümlelerin olmaması veya daha önceden öğrendiği herhangi bir becerinin kaybı.”
En
önemli tedavi: "Bireye özel hazırlanmış özel eğitim seansları”
Otizmin en önemli
tedavisinin “bireye özel hazırlanmış özel eğitim seansları” olduğunu kaydeden
Başak Ayık, “Temel problem sosyal iletişim alanında olduğundan, özel eğitim
seanslarında diğer gerilik alanları (ince motor, kaba motor gibi) çalışılsa da
en önemli yoğunluk sosyal iletişimi artırma çalışmalarında olmalıdır. Uygulanan
bireysel eğitim seansları evde ebeveynler tarafından desteklenmeli, çocuğun
aldığı uyaran ve eğitim süresi mümkün olduğunca uzun tutulmalıdır” dedi.
Otizmli
bireyler hakkında bilinmesi gereken 10 madde
Yrd. Doç. Dr. Başak
Ayık,otizmli bireyler hakkında ailelerin bilmesi gereken 10 maddeyi şöyle
sıraladı:
1.”Otizm ‘çocuk ve ergen
psikiyatrisi hekimleri’ tarafından tanısı konan ve tedavi planı düzenlenen bir
çocukluk çağı bozukluğudur.
2.Otizm bir beyin
hastalığıdır, otizmli çocukların beyinlerinde normal bireylerden farklı bir
gelişim gözlenir.
3.Otizmin şiddeti her
bireyde farklı gözlenir. Çok ağır tipleri olduğu gibi çok hafif belirtiler
gösteren bireyler de mevcuttur.
4.Otizmin zekâ ile bir
ilişkisi yoktur. Üstün zekâlı bireylerde de zekâ geriliği olan bireylerde de
görülebilir.
5.Aşılar otizme neden
olmaz. Ancak aşılanmayan çocuğunuz hem kendisi için hem de toplumdaki diğer
çocuklar ve insanlar için ölümcül ve sakat bırakan hastalıklar için ciddi bir
risk oluşturur.
6.Bir çocuktaki otizm
belirtileri (konuşmama, çevreye ilgisizlik, tekrarlayıcı hareketler, göz
kontağı kurmama gibi) ne kadar erken fark edilir ve çocuk psikiyatrisi hekimine
ne kadar erken başvurulursa tedavi sonuçları o kadar iyi olur.
7.Otizmin bilinen en önemli
tedavisi erken yaşta başlatılan ve düzenli devam edilen bireysel eğitim
programlarıdır.
8.Eğer çocuk için uygunsa
bireysel eğitime ek olarak dil ve konuşma terapisinden de fayda görürler.”
9.Dikkat sorunları, kendine
ve çevreye zarar verme davranışları, takıntılar gibi sorunların tıbbi çözümü
mümkündür ve çocuk psikiyatri hekimlerince tedavi planları ve izlemleri yapılır.
10.Erken tanı ve doğru
tedaviler ile çocuğunuzdaki otizm belirtileri kısmen veya tamamen düzelebilir.”