Mevsim geçişlerinde
sıcaklık, hava basıncı, elektriksel yük, rüzgar ve nem gibi pek çok çevresel
faktördeki ani değişiklikler, metabolik ve psikolojik problemlere neden
olabiliyor. Bu dönemde en sık görülen sağlık sorunlarının başında üst solunum
yolu enfeksiyonlarını geldiğini belirten DoktorTakvimi.com doktorlarından Kulak
Burun Boğaz Hastalıkları ve Odyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Görevlisi Tuna Kenar,
hastalıklardan korunmak için sağlıklı ve dengeli beslenmenin ve düzenli uykunun
büyük önem taşıdığını söylüyor.
Mevsim geçişleri pek çok
kişi için hastalıkların habercisi oluyor. Özellikle sıcaklığın düşmesi, rüzgâr,
yağmur gibi çevresel faktörlerdeki ani değişiklikler nedeniyle hem bedenen hem
psikolojik açıdan problemlerle daha sık karşılaşılabiliyor. DoktorTakvimi.com
doktorlarından Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Odyoloji Uzmanı Dr. Öğr.
Görevlisi Tuna Kenar, bu problemleri yaşamamak ya da mevsim
geçişlerini daha kolay atlatmak isteyenler için önemli bilgiler paylaşıyor.
Beslenme
ve uyku alışkanlıkları gözden geçirilmeli
Mevsim geçişlerinde
sıcaklık, hava basıncı, elektriksel yük, rüzgar ve nem gibi pek çok çevresel
faktördeki ani değişiklikler sonucu ortaya çıkan metabolik ve psikolojik
bulguların kişiden kişiye farklılık gösterebildiğini hatırlatan
DoktorTakvimi.com doktorlarından Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Odyoloji
Uzmanı Dr. Öğr. Görevlisi Tuna Kenar, “Bazı kişiler bu adaptasyon sürecini hiç
fark etmeden geçirebilirken, bazı kişilerde ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.
Örneğin aşırı stresli, heyecanlı ve sinirli kişiler mevsim geçişlerinde
kendilerini fiziksel olarak daha güçsüz hisseder. Bunun sonucunda da vücutları
daha çabuk tepki gösterir ve hastalanmaya daha müsait olurlar. Mevsim
geçişlerinde ani değişen sıcaklık ve nem oranı yüzünden psikolojik ve hormonal
denge de bozulabilir. Güneşli saatlerin azalması ve günlerin kısalarak erkenden
kararması kişilerin depresyona girmesini kolaylaştırır. Bu değişimlerle beraber
değişen hava şartları ve gündüz uzunluğuna bağlı olarak beslenme ve uyku
alışkanlıklarının tekrar gözden geçirilmesi gerekir. Sıcak ve soğuk hava
geçişleri yüzünden yaşanan yorgunluk ve stres sonucu tiroid bezinde çalışma
düzensizlikleri görülebilir” diyor.
En
çok görülen hastalık üst solunum yolları enfeksiyonları
Hava sıcaklıklarındaki
ısınma ve soğumaların vücudu strese soktuğunu belirten DoktorTakvimi.com
doktorlarından Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Odyoloji Uzmanı Dr. Öğr.
Görevlisi Tuna Kenar, bu durumun bağışıklık sistemini zayıflatarak vücudu
birçok hastalığa hassas hale getirebileceğini söylüyor. DoktorTakvimi.com
doktorlarından Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Odyoloji Uzmanı Dr. Öğr.
Görevlisi Tuna Kenar, mevsim geçişlerinde sıkça rastlanan sağlık sorunlarını
ise şöyle anlatıyor: “Dış ortamla ilk temas eden organlarımız üst solunum yolu,
deri ve gözdür. Bu dönemde en çok üst solunum yolu enfeksiyonlarına rastlanır.
Soğuk hava, toz ve polene bağlı alerjik reaksiyonlar, bağırsak enfeksiyonları
gibi fizyolojik sorunlar yanı sıra depresyon, uykusuzluk, halsizlik,
isteksizlik gibi psikolojik sorunlara da yol açabilir. Kilo artışı, vücutta
aşırı su tutulması, migren atakları, sindirim bozuklukları, saç dökülmeleri,
hormonal dengesizlikler gibi bozukluklar mevsim geçişlerinde sık karşılaşılan
şikayetlerdir. Diğer yandan, kişiler kas iskelet sistemine ait ağrılardan da
şikayetçi olabilir. Beynimizin ortasındaki ısı düzenleyicilerinin bulunduğu
merkezde ani hava değişimlerinde zorlanabilir. Kronik hastalığı bulunan
kişilerde ısı kontrol merkezi oldukça zorlanır ve ısı değişimine karşı daha
fazla hassas olurlar. Şeker, hipertansiyon, bağışıklık bozukluğu, kronik kalp,
böbrek, tiroidi ve akciğer hastalığı olanlar, 65 yaş üstü kişiler, çocuklar ve
hamileler risk grubunu oluşturuyor.”
Risk
grubundaki kişiler grip aşısı olmalı
DoktorTakvimi.com
doktorlarından Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Odyoloji Uzmanı Dr. Öğr.
Görevlisi Tuna Kenar, mevsim geçişlerinde sıkça görülen hastalıklardan korunma
yollarını ise şöyle anlatıyor: “Eğer nezle grip gibi bulaşıcı hastalık varsa
kişisel maske takma, el yıkama, hapşırırken ağzı elin tersiyle kapama gibi
basit önlemler alarak bulaşma riski en aza indirebilir. Keza, daha fazla
bulaşmayı engellemek için bulaşıcı hastalığı olan bu kişilere gerek doktorlar,
gerekse de işyeri/okul yöneticileri tarafından istirahat önerilerek toplumdan
izole edilmelidir. Daha çok viral kökenli olan gribal enfeksiyonların ilerleyip
sinüzit, orta kulak iltihabı, zatürre, solunum yetmezliği gibi daha ciddi
hastalıklara yol açmasını önlemek için tıbbi yardım alınmalıdır. Risk
grubundaki kişiler grip ve zatürre aşısı olmalı, grip aşısından beklenen
koruyuculuğu sağlayabilmek için ise yetkili ulusal sağlık kurullarının her yıl
yapacağı aşı zamanlama çağrısı dikkate alınmalıdır. Aniden soğuyan havalarda
ise vücut dengesinin korunabilmesi için ısı düzenleyici merkezin enerjiye
ihtiyacı vardır. Bu nedenle mevsim geçişlerinde sağlıklı ve düzenli beslenmek,
uyumak ve mevsime uygun kıyafetler giymek büyük önem taşır.”
Mevsim
geçişlerini rahat atlatabilmek için neler yapılmalı?
- Beslenme ve uyku düzenine çok dikkat edilmeli. Vitamin ve mineral yönünden zengin yiyecekler ve özellikle mevsim meyveleri tüketilmeli,
- Bol su içilmeli, sigara ve alkolden uzak durulmalı,
- Eğer kapalı bir mekanda bulunulacaksa ortam temiz olmalı ve iyi havalandırılmalı,
- Mevsim ve dış ortam sıcaklığına uygun giyinmeli, günlük hava değişimlerini takip ederek uygun kıyafet ve aksesuar (şapka, yağmurluk, hırka, şemsiye, bere, atkı, gözlük vb.) kullanmalı,
- Strese sebep olan durumlardan kaçınılmalı,
- Havanın temiz ve güneşli olduğu saatlerde bol bol hareket edilmeli,
- Düzenli spor yapılmalı ama aşırı yorucu efordan sakınılmalı, ağrı olması durumunda efora ara verilmeli.