Tüm dünyayı sarsan Covid-19 pandemisinde maske kullanımının çok ciddi
koruyucu etkisi olduğunu ve yaşamsal önem taşıdığını artık hepimiz biliyoruz.
Ancak maske kullanımı bazı kişilerde nefes almakta güçlük çekmeye yol
açabiliyor. Bunun sorumlusu olarak genellikle ‘maske’ görülse de, aslında altta
yatan neden burundan kaynaklı bir sağlık problemi olabiliyor. Maske ile nefes
almakta sorun yaşayan kişilerin maskeyi uzun süre kullanmaları ise sık ve uzayan
üst solunum yolu enfeksiyonlarına, özellikle de boğaz enfeksiyonlarına zemin
hazırlayabiliyor. Zamanında müdahale edilmediğinde de bu rahatsızlar
kronikleşerek daha ciddi sonuçlar oluşturabiliyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Altuğ
Özagar bu nedenle maskeyle nefes almakta zorlanan kişilerin mutlaka bir
hekime başvurmaları gerektiği uyarısında bulunarak, “Nefes alma organımız
burundur. Burun sayesinde hava, konkaların ve septumun geniş mukozal yüzeyleri
tarafından ısıtılıyor, neredeyse tamamen nemlendiriliyor ve büyük oranda filtre
ediliyor. Dolayısıyla burun solunumun yetersizliği veya sadece ağız solunumu,
tüm bu fonksiyonların kaybına veya azalması yol açıyor. Kuru, serin ve filtre
edilmemiş havanın boğazdan geçerek akciğerlere ulaşması da üst ve alt solunum
yolu enfeksiyonlarına neden olabiliyor” diyor. Dr. Öğretim Üyesi Altuğ Özagar,
burundaki sorunun tedaviyle ortadan kalkmasının maske kullanımının getireceği
yararlara ek olarak, uzun süreli kullanımdan dolayı gelişebilecek problemleri
ve Covid-19’a yakalanma durumunda da enfeksiyonun oluşturacağı yıkıcı etkileri
azaltmak açısından da çok önemli olduğuna dikkat çekiyor. Peki burnumuzdaki
hangi problemler maskeyle nefes almayı çekilmez hale getirebiliyor? Acıbadem Kadıköy Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Altuğ
Özagar, maske kullanırken nefes alma güçlüğüne
yol açan burundaki 4 sağlık problemini ve çözüm yollarını anlattı.
Septum deviasyonu
Septum deviasyonu; burnu ikiye bölen ve kıkırdak ile ince bir kemikten
oluşan bölmenin eğri olması anlamına geliyor. Bu bölmedeki deformasyonlar
burundan nefes alma sorunu yaratıyor. Sürekli maske kullanımı zaten sorunlu
olan nazal solunumu azaltıp, oral solunumu artırıyor. Bu durum da kuru ve
temizlenmemiş havanın boğazla direkt temasının artmasına ve boğazda farenjite
yol açabiliyor. Bu nedenle eğri olan alanın cerrahi olarak düzeltilmesi çok
önemli. Çoğunlukla endoskop kullanılarak yapılan ve sadece 30-35 dakika süren
septum deviasyon ameliyatlarında hastaların yüzde 40'ında artık tampon
kullanmaya gerek kalmıyor.
Konkalar (Burun etleri)
Burun anatomisinde septum dışında göze çarpan ikinci oluşum, burun
boşluğunun yan duvarlarında boylu boyunca uzanan ve ‘konka’ olarak adlandırılan
burun etleri oluyor. Konka boyutlarının büyük olmasına ‘konka hipertrofisi’
deniyor ve burun solunumunu zorlaştırdığı için genellikle radyofrekans, bir
başka deyişle ses dalgasıyla küçültme işlemi uygulanıyor. Kulak Burun Boğaz
Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Altuğ Özagar yaklaşık 5-10 dakikada tamamlanan işlemi
şöyle anlatıyor: “Radyofrekans yöntemi konkanın içine özel bir elektrot
aracılığıyla belirli frekans ve güçte enerji verilmesi esasına dayanıyor. Burun
etinde herhangi bir kesinin yapılmadığı bu operasyonda buruna tampon konulmasına
gerek duyulmuyor.”
Alerjik rinit (Saman nezlesi)
Gözlerde ve burunda kaşıntı, hapşırma, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı…
Bazı hastalarda bu yakınmalara baş ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük ve ses
kısıklığı eşlik edebiliyor. Mukoza hastalığı olan alerjik rinit (saman nezlesi)
burun solunumunu zorlaştıran bir diğer etkeni oluşturuyor. Genellikle kulak
burun boğaz muayenesi ile tanı konuyor ve steroid içeren nazal spreylerle
tedavi ediliyor.
Kronik sinüzit
Kronik sinüzit; sık olarak, örneğin yılda birkaç kez koyu burun ve geniz
akıntısı, burunda tıkanıklık ile baş ağrısı gibi akut sinüzit ataklarıyla
kendini gösteren ve endoskopik cerrahi yöntemlerle tedavi edilen bir diğer
solunum yolu hastalığıdır. Dr. Öğretim Üyesi Altuğ Özagar“Kronik sinüzitte çoğunlukla
gördüğümüz ve patolojik burun etleri olarak da nitelendirebileceğimiz nazal
polipler ise bir diğer burun tıkanıklığı sebebidir ve tedavisi kesinlikle
cerrahidir” diyor.