Kış
geldi; güneşli günler azaldı. Ama kemikleriniz ve kaslarınız güneş ister. Neden
mi? Zira kemik ve kas sisteminin önemli besin kaynaklarından biri de D
vitamini. Besinlerle aldığımız D vitamini derimizin, güneş ışınları görmesi
sayesinde vücut tarafından emilimi sağlıyor. D vitaminin normal düzeyde
bulunması çok önemli. Zira eksikliğinde önemli sağlık sorunları oluyor.“Aslında D vitamininin düzeyi bir nevi genel sağlık göstergesi” diyen Acıbadem Kayseri Hastanesi İç
Hastalıkları Uzmanı Dr. Baki Eker, Türk toplumunda D vitamini düzeyinin genellikle düşük seviyelerde
seyrettiğine dikkat çekiyor. Bu vitaminin genellikle ihmal edildiğini, bu
konuda toplumda yeterli bilinç oluşmadığını vurgulayan Dr. Baki Eker, D
vitamini ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Kas
ve kemik ağrılarından muzdaripseniz
D vitamini eksikliğinin
klinik bulguları, eksikliğin derecesi ve süresine göre değişiyor. Hafif
eksilikler genelde herhangi bir belirti vermiyor. Buna karşın orta derecede ve
ağır eksiklikler, kas ve kemik ağrıları, kemiklerde hassasiyet, kas krampları,
kas zayıflığı, kemik demineralizasyonuna bağlı kemik erimesi ve kemik
kırıkları, ani düşme vakaları ve yürümede güçlük gibi belirtilerle kendini
gösterebiliyor.
D vitamini eksikliğinin
iskelet dışı birçok sistemle de ilişkili olduğu biliniyor. İnsülin direnci,
kalp-damar hastalıkları, bağışıklık sistemi, otoimmün hastalıklar gibi çok
çeşitli hastalıklarda da D vitamini eksikliğinin rolü olduğu düşünülüyor.
Kış
güneşinden faydalanın
Diğer vitaminlerin aksine D
vitamini ihtiyacının ancak çok az bir kısmını besinlerden sağlanabiliyor.
“Ortalama bir insan güneş görmeden, sadece besinlerle bu ihtiyacın ancak yüzde
20’sini karşılayabiliyor. Bu nedenle kış güneşinden yararlanmak gerekiyor.
Güneşli günlerde en az 20 dakika olmak üzere; kol, bacaklar, avuç içleri ve
ense de dahil olacak şekilde direkt olarak güneş ışığı almak gerekiyor. Kış
güneşinden yararlanmak için açık havada el ve başınız açık olarak 20 dakika
yürüyüşe çıkabilirsiniz.” şeklinde konuşan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Baki
Eker, burada önemli olan noktanın, bu güneşlenmenin cam arkasından değil
doğrudan yapılması gerekliliği olduğuna dikkat çekiyor! Başka birçok sağlık
sorununda olduğu gibi fazla kilolardan kurtulmak, dengeli beslenmek ve düzenli
açık hava egzersizleri yapmak da D vitamini seviyesini korumanın diğer önemli
yolları.
Aşırı
D vitamini zararlı!
Yıl boyu düzenli güneş
ışığı almayanların günlük 600-800 IU ölçeğinde vitamin D3 alması gerekiyor.
Sürekli kapalı alanlarda yaşayan, özellikle de ileri yaştaki insanlarda bu
ihtiyaç daha da artıyor. D vitamini tedavisinin iskelet sağlığı, kemik
kırıkları ve bağışıklık sistemi gibi pek çok sistem üzerine olumlu etkileri
olmakla birlikte bilinçsiz ve özellikle de bir anda alınan yüksek doz D
vitamini (özellikle de ampul formunda olanlar) ciddi ve geri dönüşü olmayan
sonuçlar doğurabiliyor. Dr. Baki Eker, aşırı dozda ve ani D vitamini alımının
zehirlenme yaratabileceğinin, bu nedenle tedavinin mutlaka doktor kontrolünde
ve bazı kan değerlerinin düzenli takibiyle yapılması gerektiğinin altını
çiziyor.
Kimler
risk altında?
D vitamininin herkes için
gerekli olmasına karşın eksikliği durumunda bazı insanların daha fazla risk
altında olduğunu belirten Acıbadem Kayseri Hastanesi İç
Hastalıkları Uzmanı Dr. Baki Eker, bu risk gruplarını şöyle
sıralıyor:
- Koyu ve esmer tenliler
- Fazla kilosu olanlar (obezite seviyesinde)
- Kapalı ortamlarda yaşayanlar
- Bazı mide ve barsak hastalığı olanlar
- Sürekli ve uzun süre mide koruyucu kullanan kişiler
