Uyku,
zihinsel ve fiziksel sağlığımızı her gün yenilememiz için önemli olan ve
yaşamımızın neredeyse üçte birini kapsayan aktif bir dönem olarak tanımlanıyor.
Ancak bazı sorunlar uyku kalitesini bozuyor ve sağlıkla birlikte hayat
konforunu da etkiliyor. Toplumun yüzde beşinde görülen ve daha fazla kadınları
etkileyen “Huzursuz bacak sendromu”, tedavi edilmediğinde, sadece uykuya geçiş
sırasında değil; gün içinde yoldayken bile yaşanabiliyor. Hastalığın
belirtileri yaz aylarında biraz daha şiddetleniyor. Memorial Hastanesi Nöroloji
Bölümü’nden Doç. Dr. Abdullah Özkardeş, huzursuz bacak sendromu hakkında bilgi
verdi.
Uykuya
geçerken belirtiler başlıyor
Huzursuz bacak sendromu,
genellikle dinlenme halindeyken özellikle de uykuya geçişte bacaklarda tarif
edilemeyen huzursuzluk, karıncalanma, yanma, batma ve ağrı hissinin meydana
gelmesiyle ortaya çıkan bir tablodur. Hastalar bu durumda kalkıp yürümeye
geçtiklerinde şikayetlerinin azaldıklarını söylemektedir. Semptomların uykuya
geçerken ya da uykudayken gelişmesi yaşam kalitesini bozmaktadır.
Rahatsızlık
tüm gün sürebiliyor
Huzursuz bacak sendromunun, hastada oluşturduğu rahatsızlık
hissi, gününü masa başında çalışan ya da hareketsiz bir şekilde geçiren
kişilerde gün boyunca sürebilir. Bazı hastalarda gündüz saatlerinde azalan
şikayetler, gece ortaya çıkabilir. Böyle durumda hastalar uykuya dalmakta
zorlanır ve uyku bozuklukları oluşur.
Otobüste
ya da uçakta bile yaşanabilir
Pek çok kişi bu sorunu önemsemeyip, bir hekime başvurma gereği
duymaz. Ancak topumun yüzde 5’ini etkileyen hastalık, eğer tedavi edilmezse
kişinin yaşam kalitesini de önemli ölçüde düşürmektedir. İlerlemiş vakalarda
kişiler sadece uyurken değil otobüste ya da uçakta bir seyahat halindeyken de
bu belirtileri yaşar. Rahatsızlık bir süre sonra kronik hal alabilir ve hastada
depresyona yol açabilir.
Pek
çok nedeni olabilir
Huzursuz bacak sendromunun genetik temelli olduğu ve ailesinde
bu hastalık öyküsü bulunan kişilerin risk grubunda yer aldığı bilinmektedir.
Genetik kaynağının dışında hastalık pek çok nedene bağlı olarak ortaya
çıkabilir. Bu nedenlerin kontrol altına alınmasıyla, hastalarda önemli ölçüde
rahatlama görülmektedir.
Huzursuz bacak sendromuna yol
açan nedenler şöyle sıralanabilir:
1. B12 vitamini eksikliği
2. Diyabet
3. Böbrek yetmezliği
4. Magnezyum ya da folik
asit eksikliği
5. Sigara kullanımı
6. Bazı ilaçlar
7. Parkinson
8. Üre kreatinin eksikliği
9. Kas hastalıkları
10. Fibromiyalji
11. Dolaşım bozuklukları
12. Stres
13. Hareketsizlik
14. Çeşitli cerrahi
operasyonlar
Tedavisi
hikayeye göre değişir
Huzursuz bacak sendromu görüldüğünde medikal tedavi
önerilmektedir. Bu nörolojiye bağlı bir hastalıktır ama görüntüleme
yöntemleriyle ortaya çıkmamaktadır. Hastaların şikayetlerine göre teşhis
konulmaktadır. Bazen hastalara uyku testleri yapılır. Bu testlerde kişinin
uykuya dalma süresi, uykudaki bacak hareketleri gözlemlenir ve buna göre teşhis
konulur. Sendroma yol açan bir başka hastalık söz konusuysa öncelikle altta
yatan sorun tedavi edilir. Tedavi, hastanın belirtileri kayboluncaya kadar
devam ettirilir.
Sıcak
havalarda şikayetler aratabilir
Çoğu zaman ilaç tedavileri işe yaramaktadır. Ancak hayat boyu
ilaç kullanılan vakalar da bulunmaktadır. Gebelik döneminde sıvı elektrolit
kaybı nedeniyle daha sık görülebilmektedir. Kadınlarda daha sık rastlanmakla
beraber, 20-30 yaş arasındakiler bu sendromdan daha fazla etkilenmektedir. Hava
sıcaklıkları, bu sendromun belirtilerini daha fazla tetikleyebilir.
