Lenfoma,
çocuklarda görülen kanserin en yaygın türlerinden biri. Öyle ki lenfoma dünyada
lösemi ve beyin tümöründen sonra 3. sırada, ülkemizde ise lösemiden sonra 2.
sırada yer alıyor. En sık da 5-10 yaş arasında görülüyor. Bunun nedeni ise bu
yaş grubundaki çocuklarda lenfositlerin hızla çoğalmaları ve bu çoğalma sırasındaki
bir bozukluğun lenfomaya sebebiyet verebilmesi. Lenfoma günümüzde başarıyla
tedavi edilebilen bir kanser türü. Erken tanı ise tedavinin başarısında anahtar
rol üstleniyor. Ancak kanser belirtileri birçok sıradan çocuk hastalığında da
görülebiliyor. Örneğin boyunda çıkan bezeler veya ateş genellikle üst solunum
enfeksiyonunda da ortaya çıktığı için ihmal edilebiliyor. Bu durum da
hastalığın erken dönemde teşhis ile tedavi edilmesini önleyebiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi
Çocuk Hematolijisi ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Canpolat bu
nedenle ebeveynlerin lenfoma kanserinin erken dönem belirtileri olan ele gelen
lenf nodu büyümesi, iştahsızlık, gece terlemesi, ateş ve halsizlik gibi
sorunlardan biri bile oluştuğunda zaman kaybetmeden bir hekime başvurmalarının
yaşamsal önem taşıdığına dikkat çekiyor.
Belirtiler farklılık gösterebiliyor
Lenfoma, insan vücudunun bağışıklık sistemi için çalışan ve bizi
enfeksiyonlara karşı koruyan lenfosit hücrelerinde oluşan bir kanser türü.
Kanser ya normal hücrelerin hızla çoğalmaları veya normal lenfositlere göre
daha uzun süre yaşamalarıyla meydana geliyor. Bu hücreler, vücudumuzda lenf
düğümlerinde, dalakta, kemik iliğinde ve vücudun diğer organlarında
bulunuyor. Lenfoma; Hodgkin ve Hodgkin dışı olarak 2 gruba
ayrılıyor. Bu iki hastalık farklı hücre tiplerinden köken alıyorlar. Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi
Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Canpolat Hodgkin lenfomanın 5-10
ve 15 yaş grubunda daha fazla görüldüğüne işaret ederek “Hastalığın oluşumunda
bağışıklık eksikliği hastalıkları, otoimmün hastalıklar ve öpücük hastalığına
neden olan virüs (EBV) yer alıyor. Çocukların yüzde 80’inde boyunda lenf bezi
büyümesi görülüyor.” diyor. Her yaşta görülen Hodgkin dışı lenfoma ise
çocuklarda 5-7 yaşlarında pik yapıyor. Bu lenfoma tipine; öpücük hastalığına
neden olan virüs EBV, bazı kalıtsal hastalıklar ve immün yetmezlik yol
açabiliyor. Alt tiplerine göre tümörün vücutta çıktığı yerler ve belirtiler
farklılık gösterebiliyor.
Bu yakınmalar ihmale gelmez!
Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz
Canpolat çocukta lenfoma belirtilerinin hastalığın tipine,
yaygınlığına ve kaynaklandığı bölgeye göre değiştiğine dikkat çekiyor. Lenfoma
kanserinde lenf bezi büyümesi en tipik belirtisini oluşturuyor. Ancak hastalık
bazen lenf bezi büyümesi olmadan da gelişebiliyor. Örneğin Hodgkin dışı
lenfomalar Hodgkin’e göre çok daha az lenf bezi büyümesiyle ortaya çıkıyor.
Dolayısıyla aşağıdaki belirtilerden biri bile varsa zaman kaybetmeden bir
hekime başvurmak yaşamsal önem taşıyor.
- Ele gelen lenf bezi veya bezleri: Vücudun herhangi bir noktasında oluşabilen, ancak sıklıkla koltuk altı, boyun çevresi ve kasık bölgesinde gelişen lenf bezleri lenfomanın tipik belirtilerini oluşturuyor. Lenf bezi 1-2 hafta içinde tedaviyle normal boyutlarına dönmüyorsa veya daha da büyüyorsa lenfoma habercisi olabiliyor.
- Gece terlemesi: Gece terlemesi çocuğun pijamalarını, hatta yatak çarşafını bile değiştirme ihtiyacı duyacak şekilde oluyorsa bu tablo lenfomaya işaret edebiliyor.
- Sebebi bulunamayan ateş: Ateş 7 günden uzun sürüyorsa, buna ciddi halsizlik ve gece terlemeleri de eşlik ediyorsa altta yatan neden araştırılarak Hodgkin lenfomanın ekarte edilmesi gerekiyor.
- Kilo kaybı: İştahsızlık, beslenme kısıtlanması olmaksızın vücut ağırlığının son 6 ayda yüzde 10’undan fazlasını kaybetmek de lenfomanın belirtisi olabiliyor.
- Halsizlik: Geçmeyen halsizlik de lenfoma belirtileri arasında yer alıyor.
- Mide ve bağırsak problemleri: Hodgkin dışı lenfoma karın bölgesinde gelişirse karın ağrısı bulantı, kusma, karında gerginlik, kitle ile kabızlık sorunları gelişebiliyor.
- Öksürük ve göğüs ağrısı: Lenfoma göğüs boşluğunda oluşursa öksürük, göğüs ağrısı ve solunum sıkıntısı yapabiliyor.
- Kemik ağrısı: Kemik iliği tutulumu varsa kemik ağrısı da gelişebiliyor.
- Vücutta oluşan kitleler: Hastalık baş ve boyun bölgesinde gelişmişse çene bölgesinde veya gözde kitle yapabiliyor.
Tedavisi yüz güldürüyor
Günümüzde tedavi edilebilir hastalıklar arasında yer alan
lenfoma kanserinde çocukların belirli kontroller altında tamamen sağlıklı bir
hayat sürmeleri mümkün olabiliyor. Çocuk
Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Canpolat tedavi
başarısının lenfomanın tipine, evresine, yaygınlığına göre değiştiğini
belirterek şu bilgileri veriyor: “Hodgkin lenfoma kemoterapi ve radyoterapi ile
tedavi ediliyor. Dirençli olgularda yüksek doz kemoterapi ve kök hücre nakli de
yapılıyor. Hodgkin dışı lenfomalarda kombine sistemik kemoterapiye
başvuruluyor. Dirençli veya tekrar eden olgular ise kök hücre naklinden yarar
görüyor.”