Karın ağrısı, karında spazm, ishal, kabızlık, sık tuvalet ihtiyacı, karında
şişkinlik ve gaz hissi gibi şikayetleriniz varsa huzursuz bağırsak sendromu
hastalığıyla karşı karşıya olabilirsiniz. Evde basit ve ucuz olarak
üretebileceğimiz geleneksel gıdamız yoğurdun doğal bir probiyotik olduğunu
unutmamak gerektiğini söyleyen Liv Hospital Ulus İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Deniz Güney Duman
“Huzursuz bağırsak sendromu hastalarının günde 2 bardak ev yoğurdu
tüketebilirler” diyor.
Huzursuz bağırsak sendromu nedir?
İrritable bağırsak sendromu (İBS) ya da halk arasında bilinen diğer
isimleri ile “kolit”, “sinirsel kolit”, “spastik kolit”, “huzursuz bağırsak
hastalığı”; altta yatan herhangi bir organik neden
olmaksızın karın ağrısı, şişkinlik ve dışkılama değişikliklerine yol açan bir
hastalıktır. Tüm dünyada, iklim, kültür, yeme alışkanlıkları, ırk veya gelir
düzeyi farklılığı gözetmeksizin irritable bağırsak sendromu görülmektedir.
Türkiye’de değişik bölgelerde yapılan araştırmaların sonuçlarına göre erişkin
nüfusta görülme sıklığı yüzde 6-19 arasındadır.
Ne tür şikayetler yapar?
Karın ağrısı, karında spazm, mukuslu dışkılama, ishal, kabızlık, sık
tuvalet ihtiyacı, büyük abdesti tamamen boşaltamama, karında şişkinlik ve gaz
hissi yaparak hastalarda iş ve güç kaybına sebep olur.
Tedavisi nasıl yapılır?
İrritable bağırsak sendromu tedavisi, hastanın İBS hakkında
bilgilendirilmesi, diyet önerileri, psikososyal tedaviler ve ilaç
seçeneklerinden oluşur. Hastalığın süreğen yani kronik bir hastalık olması
sebebiyle uzun süreli ilaç tedavisi pek çok kişi tarafından sürdürülebilir
bulunmamakta ve diyet/hayat tarzı değişiklikleri daha fazla ilgi görmektedir.
Doğal yoğurdu sofranızın baş tacı yapın
Türk mutfağının vazgeçilmez parçası olan yoğurt için son dönemde özellikle
Amerika ve Avrupa ülkelerinde büyük ilgi olduğunu görüyoruz. Bunun sebebi
yoğurdun içinde barındırdığı laktobasillus ailesinden canlı bakterilerin
probiyotik yani faydalı bakteri niteliği taşımalarından kaynaklanıyor. İlaveten
faydalı streptokok suşları da mevcuttur. Özellikle son 10 yılda ince bağırsakta
yerleşen ve mikrobiyom ismi verilen zengin bakteri içeriğinin adeta bir beyin
gibi sağlığımızı kontrol edici etkileri çok sayıda araştırmada gösterilmiştir.
Bu bağlamda doğal probiyotik olan yoğurdu sofralarımızda baş tacı etmemiz uygun
bir karar olacaktır.
Hangi yoğurt irritable bağırsak
sendromu için faydalıdır?
İrritable bağırsak sendromu için önerdiğimiz ev yapımı ya da organik yoğurt
ismi ile marketlerde satılan yoğurtlardır. Gıda standartlarına göre tanım
olarak her 1 gramında en az 1 milyon koloni oluşturan bakteri ünitesi
bulunduran yoğurtlar probiyotik özellikli yoğurtlardır ki bu ölçüm
mikrobiyolojik yöntemlerle yapılır. Evde geleneksel yöntemle yapılan
yoğurtlarda genellikle çok daha yüksek oranda bakteri oluşur ve bu da yoğurdun
değerini artırır. İBS için tüketilen yoğurdun pastörize edilmemiş yani
bakterilerinin özel yöntemlerle yok edilmemiş olması gerekir. Ayrıca kıvam ve
tat vermek amacı ile ya da raf ömrünü uzatmak için herhangi tatlandırıcı,
koruyucu veya gluten gibi katılaştırıcı ilave edilmemiş olmalıdır. Kuşkusuz,
yoğurdun yapıldığı sütün yapay yem ile beslenmemiş, hormon ve antibiyotiklerle
muamele görmemiş inek, koyun veya keçilerden geldiğini varsayıyoruz.
İrritable bağırsak sendromu yoğurt tüketmek zarara yol açar mı?
Fermente edilebilir kısa zincirli karbonhidrat içeren gıdaların irritable
bağırsak sendromunu kötüleştirdiği düşünülmektedir. Bu gıdalardan bir tanesi de
süt ve süt ürünleridir. Ne var ki, bir fermente edilebilir kısa zincirli
karbonhidrat kaynağı olan yoğurdun, bu tür karbonhidratların İBS'yi
kötüleştirdiği iddialarına karşılık gerçekte nasıl bir etki gösterdiğini tam
olarak bilmiyoruz. İlaveten İBS hastalarının bir bölümünün sütte bulunan laktoza
hassasiyet gösterdiğini kanıtlanmıştır. Bu nedenle İBS hastalarına
diyetlerinden sütü çıkarmalarını önermekteyiz. Diğer taraftan laktoz emilimini
sağlayan laktaz enzimi doğuştan yetersiz hastalarımızın yoğurt tükettiklerinde
yakınmalarının tek başına süt tüketimine kıyasla benzer şekilde kötüleşmediğini
de biliyoruz. Sonuç olarak laktaz eksikliği olan İBS hastalarının yoğurdu
dikkatli bir şeklide tüketmelerini ve ancak gaz, şişkinlik, karın ağrısı ve
ishal/kabızlık yakınmalarının kötüleşmesi durumunda yoğurdu kesmelerini
öneriyoruz.
Günde 2 bardak ev yoğurdu tüketin
Sonuç olarak, evde basit ve ucuz olarak üretebileceğimiz geleneksel gıdamız
yoğurdun doğal bir probiyotik olduğunu akılda tutmak gerekir. İBS hastalarının
en azından elimizdeki verilere dayanarak günde 2 bardak ev yoğurdu
tüketmelerini tavsiye eder, bu şekilde yakınmalarını giderme olasılığının
yüksek olduğunu söyleyebiliriz.