Binlerce yıldır tüm dünyada erkek çocuklarına
yapılan bir ritüel olan sünnet sağlık açısından da avantajları bulunan cerrahi
bir işlem. Liv Hospital Çocuk Cerrahisi ve Çocuk Ürolojisi Uzmanı Prof. Dr.
Selami Sözübir sünnetle ilgili merak edilenleri anlattı.
18
ay öncesi ve 6 yaş sonrası en uygun dönem
18 ay öncesinde çocuklar bilinçsiz
dönemde olduğu için hiçbir şekilde yapılan operasyonu hatırlamıyor ve bu konu
ile ilgili hiçbir şey bilmiyorlar. Biz çocuk cerrahları ve çocuk ürologları
ameliyat için en çok bu dönemi tercih ediyoruz. Bu da kendi içinde ikiye
ayrılıyor: Yenidoğan dönemi ve dışı. 18 aydan önce sünnet düşünülüyorsa yeni
doğan dönemi kesinlikle tercih edilmeli. 6 yaş ve üzeri ise bilinçli dönem.
Çocuk kabul etse de etmese de, korksa da korkmasa da sünnetin ne olduğunu
anlayabileceği bir dönem oluyor. Özellikle 2 buçuk 4 buçuk yaş arasında
sünnetten kesinlikle uzak durmak gerekir. Bu yarı bilinçli dönemdir. Çocuk bazı
şeyleri hatırlar ama neyin neden yapıldığını hatırlamaz. Ne olduğunu bilmediği
ve paylaşmadığı için ileride birçok psikolojik kökenli cinsel probleme neden
olabilir. Ayrıca sünnet tam teşekküllü, çocuğa her türlü acil müdahalenin
yapılabildiği hastanelerde yapılmalıdır.
Sünnetten
önce nelere dikkat etmek gerekir?
Ön hazırlık döneminde aileye ve çevreye
görevler düşer. Çocuğa sünnetten bahsedilmeli. Sünnetin ne olduğu anlatılmalı.
Aileler şimdiki çocukların bizden dönem olarak 2-3 yaş ileride olduklarını
unutmasınlar. TV, internet, gazete vs derken çok hızlı gelişiyorlar. Hiçbir şekilde
yalan söylenmemeli. Fotoğraf çekilecek, orana pansuman yapılacak vs. şeyler
demesinler. Bilmiyorlarsa konuşmasınlar. “Ben bilmiyorum ama doktor anlatacak
sana” desinler ama hiçbir şekilde yalan söylemesinler. Yeni nesil her şeyin
farkında ve böyle yaptıkça gülüyorlar sizlere… Sünnet öncesi hazırlıkta doktor
görüşmesi mutlaka yapılmalıdır. Doktor da çocukla birebir görüşülmeli, göz ve
gerekirse el teması kurmalıdır.
Cerrahi
mi, lazer mi?
Sünnet ameliyatında teknik klasik
cerrahi olmalı. Mümkünse bu işi bir çocuk cerrahı ya da çocuk üroloğu
gerçekleştirmelidir. Biz normal klasik sünneti öneriyoruz. Aletle yapılanı,
lazer kullanılan sünnetleri önermiyoruz. Herhangi bir sorun çıktığında geri
dönüşü olmayan işlemler bunlar. Bu bağlamda bizim için klasik metot her zaman
en güvenilir olandır.
Sünnet
sonrası nelere dikkat etmek gerekir?
Sünnet günübirlik bir cerrahi işlemdir.
Çocuk sabah ameliyata girer ve öğleden sonra taburcu olur. Taburcu olurken de
doktorun talimatlarını çok iyi dinlemek ve not etmek gerekir. Sünnet sonrasında
en çok karşılaşılan kanama ve mikrop kapmadır. Çocuğun aşırı hareket etmesi ya
da önceden tespit edilmemiş bir kan hastalığı veya o bölgeye direk vurma gibi
travmalarda kanama olabilir. Böyle bir durumda hemen doktorla bağlantı kurmak
gerekir. Kanamaya bağlı şişliğin oluşmaması gerekir ki doktor gereken
müdahaleyi yapsın ve yara iyileşmesi bozulmasın. Doktorun söyledikleri
uygulandığı sürece mikrop kapma olmaz.
Yenidoğan
sünnetinin avantajları nelerdir?
18 aylıktan önceki sünnetlerde ilk 30
günlük döneme yeni doğan dönemi denir. Yenidoğan sünnetinin üç önemli avantajı
bulunuyor.
- Bebeğe anestezi verilmiyor.
- Çan yöntemi ile yapıldığından kesme-dikme olmaması için ve yeni doğan bebekte yara iyileşmesi daha hızlı daha estetik görünüyor.
- Bebek hiçbir şey hatırlamıyor; hiçbir şekilde psikolojik problem yaratmıyor.
Yenidoğan
sünnetinin ideal zamanı nedir?
Bebeğin 5-21 günlük olduğu dönem. Doğar
doğmaz değil. Çünkü bebek ödemle doğar. Ödemi vücudundan atıp, derisinin normal
haline dönmesi lazım. İkincisi; bebek bir anomaliye sahip olabilir. Özellikle
boşaltımla ilgili anomaliler doğumdan birkaç gün sonra ortaya çıkabilir. Bu
yüzden tam sağlıklı olduğunun anlaşılması için 5 gün geçmesinde yarar var.
Üçüncüsü ise; anne bebeği tanımalı ve bebek çevre ile uyumunu sağlamalı. Anne
bebeğinin neye ağladığını, ne zaman mutlu ya da mutsuz olduğunu az çok anlamalı
ki başka nedenlerden kaynaklı ağlamaların sünnetten olduğunu düşünmesin.
Hangi
durumlarda yeni doğan sünneti yapılamaz?
Üç durumda yeni doğan sünneti yapılmaz:
Birincisi; 2500 gramın altındaki bebeklerin biraz daha büyümesini beklemek
gerekir. İkincisi; doğuştan kan hastalığı olabilir. Kanama, pıhtılaşma
zamanlarına baktırmak gerekir. Üçüncüsü; bebek bir çocuk cerrahi ya da uzman
çocuk doktoru tarafından muayene edilmeli ki ileride sünnet derisini kullanmayı
gerektirecek bir anomali varsa yeni doğan döneminde sünnet yapılmaması
gerektiği bilinebilsin.