Yaz mevsiminde çocuklarda görülen
ishallerde de artış oluyor. İshalin yaşlılarda ve çocuklarda risk
oluşturabileceğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, “Yazın besinlerin kolay bozulması, sıcak
hava nedeniyle fazla sıvı alma isteğinin mikrop alma riskini arttırması ve
hijyen kurallarına dikkat edilmemesi ishale neden olabiliyor” uyarısında
bulundu.
İshale yol açan etkenler
arasında, virüsler, bakteriler ve parazitlerin önemli rol üstlendiğini söyleyen
Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu,
“İshal tedavisi etkene bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Ancak yaygın olarak
görülen ishal nedenleri arasında virüsler ön sırada geliyor. Bakteriler ise
besin zehirlenmeleri ve buna bağlı ishallere neden oluyor. Virüslerin neden
olduğu sulu dışkılama şeklindeki ishal, bir gün boyunca etki ediyor ve ateş
yapmadığı gibi hastayı evine bağlamıyor” dedi.
Sıvı
kayıpları çocukları daha fazla etkiliyor
İshallerin çocukları
oldukça fazla etkilediğinin altını çizen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Dr. Ayşe Sokullu, “Çocuklarda meydana gelen ishallerde sıvı kaybının yüksek
olması hastane yatışlarını artırırken, basit bir yaz ishali nedeniyle bir yetişkinin
hastaneye yatma ihtimali ise daha düşük oluyor. Çünkü sıvı kayıpları çocukları
daha fazla etkiliyor. Çocuklarda yüzde 10 sıvı kaybı bile sıvı dengesini
etkileyerek genel durumunun bozulmasına neden olabiliyor” şeklinde konuştu.
Sıvı kaybının çocukları önce halsizleştirip, sonra hareketsizleştirdiğini ve
bilinç kaybına kadar gidebilen durumlara neden olabildiğine değinen Dr.
Sokullu, “Gerekli girişim yapılmazsa ishal çocuğun hayatını tehdit edebilir.
Geç getirilen çocuklarda sıvı kaybı yerine konmasına karşın kaybedilen
elektrolitler nedeniyle bazı bozukluklar kalabilir” dedi.
İshalin
bulaşıcı olduğu unutulmamalı
İshallerin bulaşıcı
olduğunun unutulmaması gerektiğini ve özellikle ortak yaşam alanlarında,
tuvaletlerde el temizliği ve hijyen kurallarına özellikle dikkat edilmesi
gerektiğini vurgulayan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu,
“Yazın özellikle ortak yaşam alanlarının kullanımlarının artması, havuzlar,
buralardaki tuvaletlerin kullanımı, açıkta satılan yiyeceklerin tüketilmesi gibi
etkenlerin hepsi mikrobik durumun yayılmasını kolaylaştırabiliyor” uyarısında
bulundu.
Dondurma
tüketimine dikkat edilmeli
Yazın çok tüketilen bir
besin maddesi olan dondurmanın da tüketimine dikkat edilmesi gerektiğini
hatırlatan Dr. Sokullu, “Açıkta satılan dondurmalar mümkün olduğunca
tüketilmemeli. Kapalı olarak satılan dondurmaların da bulunduğu dolapların
sürekli çalışır konumda olması oldukça önemli. Süt ürünleri sıcak havada hemen
bozulabildiği için dondurmanın eriyip sonradan dondurulmuş gibi bir görüntüsü
varsa tüketilmemeye dikkat edilmeli” dedi.
Ailenin
bilinçli olması çok önemli
İshal tedavisinde en önemli
unsurun kaybedilen sıvının yerine konması olduğunun ve ailenin bilinçli
olmasının çok önemli olduğunun altını çizen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, “Sıvı dengesi aşırı bozulmamış vakalarda önce diyet
değiştirilmeli. Daha az yağlı, fazla lif içermeyen, pirinç, patates gibi
bağırsakları az çalıştırmaya yönlendirici besinler tüketilmeli. İshalde
öncelikli amaç sıvı dengesini koruyucu önlemleri erkenden almak ve kayıpları
ağız yoluyla yerine koyma tedavileri uygulamak” dedi. Hastaneye yatış ve
serumla tedavi aşamasına ne kadar az mecbur kalınırsa o kadar iyi olduğunu
söyleyen Dr. Sokullu, “Kusmalar için yine ailenin eğitilmesi önemli. Beslenme
şeklindeki düzeltmeyle de kusma ilaçsız bir şekilde önlenebiliyor. Kusması
olmayan çocuklarda tedavi biraz daha kolay oluyor. Ancak sıvı kaybı çok fazla
olan, yani yüzde 10`un üzerine çıkan çocuklarda bu tip uygulamalarla zaman kaybetmeyip
damar yolu ile sıvı tedavisine başlanmalı. Çocuk halsizleşmeye başlamışsa ve
ağızdan sıvı alımı sağlanamıyorsa hiç vakit kaybetmeden doktora başvurulmalı”açıklamasında bulundu.
İshali
önlemek için öneriler
- Dışarıda yiyecek bulundurmamaya çalışın.
- Hijyen koşullarından emin olmadığınız yerlerde yemek yemeyin.
- El hijyenine dikkat edin, çocuklarınızın da ellerini hijyenik bir şekilde yıkamasını sağlayın.
- Süt ve süt ürünlerini tüketirken çok daha dikkatli davranın. Üretim ve son kullanma tarihleri ile saklama koşullarına bakın.
- Çocuklarda ishal başlar başlamaz sıvı takviyesine başlayın.