Çocuklar
çevrelerinde olup bitenleri gözlemleyerek, anne-baba ve öğretmenlerinden ya da
yakın çevrelerindeki büyüklerinden sürekli yeni şeyler öğrenirler ve bu
öğrendiklerinden pek çoğu kullanılmadıkça unutulmaya yüz tutar. Çocuklar
öğrendiklerini uygulama konusunda duyarlıdırlar ve yeni şeyler öğrendikçe
bunları deneyimlemeye çalışır, başardıkça da öğrendiklerini hafızalarının
kalıcı bir bölümünde saklarlar. Yetişkinler ise öğrenme istekleri yüksek
olmasına rağmen, öğrendiklerini hayata geçirmede ve uygulamada zorlanırlar;
ancak beyindeki nöronlarda işlenme oranına göre, yeni bilgileri hafıza
ilişkileri kurarak öğrenme eğilimleri yüksektir. Bu durum, çocuklarda olduğu
gibi yetişkinlerde de beynin ilişkiler kurarak öğrenmesinin ve böylece
öğrendiklerini hafızada daha kolay ve daha kalıcı saklayabilmesinin mümkün
olduğunu göstermektedir.
Egzersiz Yapmak Stresi Azaltıyor
Aslında nörofizyolojide yapılan pek çok çalışmada düzenli olarak
yapılan egzersizin, sadece genel olarak beyin hücrelerinde yaşlanmayı
geciktirdiği değil, aynı zamanda beynin özellikle hafıza ve öğrenmeden sorumlu
olan bölgesinde, yeni sinir hücrelerinin ve bağlantıların oluşmasını sağlayan
maddelerin üretilmesini de teşvik ettiği gösterilmiştir. egzersiz yapmanın
stres hormonlarını önemli ölçüde azalttığı, serotonin, noradrenalin ve dopamin
gibi nörotransmitter denilen ve beyindeki sinir sinyallerini taşıyan kimyasal
maddelerin salgılanmasının teşvik ettiği, bu sayede de bir çeşit antidepresan
etkisinin olduğu tespit edilmiş.
Fiziksel ve Zihinsel Egzersizin Faydaları
Kaslarımızı korumak ve geliştirmek için dengeli ve sağlıklı
beslenip düzenli egzersiz yaparak, hem kaslardaki dolaşımı güçlendirmek hem de
kaslara ihtiyaç duydukları besin maddelerini göndermek gerektiğini biliyoruz.
Eğer bunun tam tersini yapar, üstelik bir de hareketten uzak kalırsak, yeni kas
hücresi yapılamayacağı gibi mevcut olanlarda da küçülme ve kuvvetsizleşme
ortaya çıkacaktır. Beynimiz de kullanıldığı müddetçe daha aktif ve daha güçlü
kalır. Yani bilmece, bulmaca, problem çözme, yazma, çizme, okuma, ezber yapma,
satranç ve yabancı dil öğrenme gibi zihnimizi zorlayan ve geliştiren
etkinliklerle meşgul olarak beynimizi sürekli aktif tutmaya çalışmanın
yararları gösterilmiştir. Bu faaliyetler beyin kan dolaşımını artırır ve beynin
yaşlanmasını geciktirip yeni nöron oluşumunu da uyarır.
Beynin Bilişsel ve Hafıza İşlevi
Bilimsel çalışmalar, özellikle 30’lu yaşlardan itibaren düzenli
olarak yapılan fiziksel hareket ve egzersizlerin kalp ve damar sağlığı
açısından olduğu kadar, beynin zinde kalması ve hafızanın güçlenmesi açısından
da çok önemli olduğunu gösteriyor. Özellikle tempolu yürüyüş, yüzme ve
bisiklete binme gibi aerobik egzersizler, beyindeki kan dolaşımında ve beynin
fonksiyonlarını ideal şekilde yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyduğu besin
maddelerinin beyne akışında düzelme sağlayarak, zihinsel ve hafıza ile ilgili
işlevleri olumlu etkiler.
Sonuç olarak, son 10 yılda yapılan çalışmaları dikkate alırsak,
günde 30 ila 45 dakika süreyle düzenli egzersiz yaparak beynimizin bilgiyi daha
kolay işlemesine, hafızamızın aktif kalmasına ve yeni beyin hücrelerinin
gelişmesine katkı sağlayabiliriz. Önümüzdeki yıllarda bunu daha kesin
kanıtlarla ortaya koyacak bilimsel çalışmaların sonuçlanması dileklerimle…