Ergenlik
döneminde başlayan, ancak 20’li yaşlardan itibaren kendini daha belirgin bir
şekilde gösteren el titremesi, akla ilk olarak Parkinson hastalığını getiriyor.
Yaşlılık döneminde görülen Parkinson hastalığını düşünerek gereksiz yere endişe
yaşayan gençlerin el titreme sorunlarının asıl kaynağını ise “Esansiyel Tremor”oluşturabiliyor. İnce işlerle uğraşırken ortaya çıkan bu titremenin tedavisinde
onunla savaşmak yerine, uzman kontrolünde süreci doğru yönetmek gerekiyor. Aile
öyküsünün teşhiste önemli bir yer tuttuğunu belirten Memorial Ankara Hastanesi
Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Nilgül Yardımcı, gençlerde el titremeleri ve
tedavisi hakkında bilgi verdi.
Titremenin
farklı tipleri bulunuyor
Latince “Tremor” olarak
tanımlanan titreme, en çok ellerde görülmektedir. Birbirine zıt kasların
istemsiz kasılmasına bağlı olarak gelişen, ritmik bir hareket olan titremenin
farklı tipleri bulunmaktadır. Bu farklılıklar titremenin görülme zamanı,
görüldüğü organ, şiddeti ve eşlik eden hastalıklara göre sınıflandırılmaktadır.
Titremenin şiddeti hastalıktan hastalığa, aynı hastalığın farklı durumlarında,
anksiyete varlığında, yorgunluk, açlık gibi durumlarda değişkenlik
gösterebilmektedir. Tremor en sık ellerde görülmekle birlikte bacaklarda,
yüzde, çene gibi farklı organlarda da karşımıza çıkmaktadır. Tremorun varlığı,
bazen de bize Parkinson ya da hipertiroidi gibi başka hastalıklar için de ipucu
verebilmektedir.
İlk
akla gelen Parkinson hastalığı oluyor
El titremesi hisseden genç
hastaların aklına ilk olarak Parkinson hastalığı gelmektedir. Parkinson
genellikle yaşlılarda ortaya çıkan, ilerleyici ve sıklıkla kendisini el
titremesi belirtisi ile gösteren bir hastalıktır. El titremesi hisseden 20-25
yaşlarındaki genç insanlar Parkinson hastası olduklarını düşünerek, gereksiz
yere endişe taşımaktadır. Çünkü Parkinson hastalığının, tüm tremor nedenleri
içerisinde büyük bir payı bulunmamaktadır.
Gençlerde
el titremesinin sebebi “Esansiyel Tremor” olabilir
Ortaokul, lise çağlarında
bile ortaya çıkabilen, çoğunlukla 20’li yaşlarda kendisini belli etmeye
başlayan el titremesi, genellikle “Esansiyel Tremor”un habercisi
olabilmektedir. Nedeni tam olarak belirlenememekle beraber, ağırlıklı olarak
genetik geçişin neden olduğu düşünülen esansiyel tremor, inmeden sonra en sık görülen
nörolojik hastalıkların başında gelmektedir. Hastalar genellikle bir hareket
esnasında; örneğin çay bardağını ya da bir kalemi tuttuklarında, kadınlar göz
kalemi çekmeye çalıştıklarında bu el titremesini hissedebilmektedir. Bununla
birlikte hastanın dirseğini koltuğa dayadığı hareket dışı belirli pozisyonlarda
da tremorun ortaya çıktığı ve dikkatin yöneltilmesi ile daha fazla artış
gösterdiği görülmektedir.
Aile
öyküsü teşhiste önemli bir yer tutuyor
Ellerinde hareketle
tetiklenen ince titremeler hisseden genç hastalar, endişeye kapılmadan bir
nöroloji uzmanına başvurmalıdır. Fiziksel muayenesi yapılan hastanın tremorunun
ortaya çıkışı, şiddeti ve hangi organda olduğu gibi durumların araştırılması
gerekmektedir. Bununla birlikte aile öyküsü dinlendikten ve çeşitli laboratuvar
testleri yapıldıktan sonra tanı konulabilmektedir.
Titremeyle
savaşmayın, onu yönetmeyi öğrenin
Esansiyel tremorun
tedavisinde çok aceleci olunmamalıdır. Öncelikli olarak kişinin bu titremeyle
savaşmayıp, onunla arkadaş olması ve yönetmeyi öğrenmesi gerekmektedir. Tedavi
aşamasına ise hastalığın kişinin sosyal yaşamını etkiyecek boyuta ulaşmasından
sonra geçilmektedir. Maalesef bu rahatsızlığı ilaçlarla tamamen ortadan
kaldırmak mümkün olmamaktadır. Bazı ilaçlarla kişinin titremesinin şiddetini
azaltmak, günlük hayatını etkileme seviyesini düşürmek ve kontrol altına
alınmasını sağlamak amaçlanmaktadır. Çok ileri tremor durumlarında ise nadir de
olsa beyin ameliyatlarıyla tedavi önerilebilmektedir.
Başka
hangi durumlarda el titremesi görülür?
El titremesi bazen
hastalıklar ile ilgili ipuçları vermektedir. Titremesi olan kişilerde
hipertiroidi denilen hastalığın ayrımını yapmak çok önem taşımaktadır. Bunun
dışında beyin-beyincik hastalıklarında, bazı ilaçların yan etkileri ya da
alkolizm nedeniyle de el titremeleri görülebilmektedir. Beyincik tremorlarında
özellikle hedefe yaklaşırken, Parkinson’da istirahat halindeyken, esansiyel de
ise ince bir işle uğraşıldığı durumlarda ellerde artan titremeler ortaya
çıkmaktadır.
YORUMLAR