Gün
içinde sürekli koşup oynayan ve son derece sağlıklı görünen çocuklarda da kalp
hastalıkları görülebiliyor. Halk arasında “Çocuktur kalp hastası olamaz”şeklindeki yanlış inanışın aksine, pek çok çocuk doğuştan gelen kalp
hastalıkları nedeniyle çeşitli risklerle karşı karşıya kalabiliyor. Çocuklara
kalp sağlığı açısından da tarama yapılması, onların ideal kiloda kalmalarına
özen gösterilmesi ve enfeksiyondan korunmalarına dikkat edilmesi sayesinde
olası olumsuz durumların önüne geçilebiliyor. Memorial Şişli/Bahçelievler
Hastaneleri Çocuk Kardiyoloji ve Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Rukiye Nurten Eker
Ömeroğlu, çocuklarda görülen kalp hastalıkları ve tedavi yöntemleri hakkında
bilgi verdi.
Kalp
hastalığı her zaman belirti vermiyor
Çocuklarda kalp hastalıklarının çok önemli bir kısmı doğuştan
gelmektedir. Morarma, terleme, sık nefes alma, nefes darlığı, kilo alamama,
kolay yorulma, halsizlik, çarpıntı, göğüs ağrısı, bayılma gibi şikayetler
görüldüğünde vakit kaybedilmeden bir uzmana başvurulması önemlidir. Bununla
birlikte kalpte küçük delikler ve hafif darlıklar görünürde hiçbir belirti
vermeyebilir ancak doktor muayenesinde ortaya çıkabilir. Oldukça nadir
görülmekle birlikte; ciddi olsa bile erken çocukluk çağında sessizce ilerleyen
kalp hastalıkları görülebilmektedir. Bunların büyük kısmı genetik geçiş
gösteren kalp kası hastalıkları ve ritim bozukluklarıdır. Anne ya da baba
tarafında ani, beklenmeyen ölüm öyküsü bulunması bu hastalıklar açısından
uyarıcı olmalıdır.
Enfeksiyonlar
kalbi etkileyebilir
Doğuştan kalp hastalıkları dışında çoğu virüs ya da bakteriyel
enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkan edinsel kalp hastalıkları da kalp kasını ve
kapakçıkları etkileyebilir. Bu nedenle geçmişte süresi uzamış yüksek ateş,
eklem ağrıları ve şişlikleri geçirmiş ya da kalp hastalığını düşündürebilecek
bulgulara sahip çocuklar riskli grupta yer almaktadır.
Ayrıntılı
muayene önemlidir
Günümüzün en önemli sağlık problemlerinden biri olan obezite
hastalığı olan çocuklar, eğer ailede erken koroner kalp hastalığı öyküsü de
varsa, kalp açısından düzenli olarak takip edilmelidir. Bu çocuklarda ayrıca
insülin direnci ve kan yağları düzeylerine de bakılmalıdır. Özetle kendi sağlık
özgeçmişinde ciddi rahatsızlıklar olan, ailede kalp hastalıkları öyküsü
bulunan, belirtilen semptomlara sahip, fiziki muayenede ilgili bulguların
saptandığı çocuklar ve fazla kilolu çocuklar kalp kontrolü yapılması gereken
gruptadır. Bu durumda ayrıntılı sağlık öyküsü alınıp, iyi bir fiziki muayene,
tansiyon ölçümü, EKG, efor ve ekokardiyografi yani EKO ile tarama yapılabilir.
Gerekirse daha ileri testler de önerilebilir.
Kalbe
uygun egzersizler yapılmalı
Çocuk sağlığında sporun önemi büyüktür. Çocuklarda spora başlama yaşı en erken
4 olmalıdır. 5-7 yaşta fiziksel gelişim ve büyüme için koşma, tırmanma, yüzme,
teneffüs aralarında vücut hareketleri, motor yeteneklerin gelişimi için de top
atma, yakalama, ayakta topa vurma çalışmaları, denge ve hız için de folklor,
dans ve ritim çalışmaları önerilebilir. 8-9 yaş grubu çocuklar için sosyal
gelişim açısından grup aktiviteleri, takım oyunları tercih edilmelidir.
İlköğretim çağında atletizm, jimnastik, yüzme ve kayma sporları uygundur.
Çocuklarda genellikle dinamik sporlar, yani oksijen tüketiminin fazla olduğu
kaslarda uzama, kısalma ile yapılan, kaslara basınç yükü oluşturmayan
egzersizler tercih edilmelidir. Koşu, voleybol, basketbol, futbol, hokey, tenis
bu grup sporlardandır. Kalp hastası çocuklarda statik sporlar özellikle
sakıncalıdır. Halter, vücut geliştirme gibi sporlar boy uzamasını olumsuz yönde
etkiler.
Spora
başlamadan önce muayene şart
Profesyonel olarak spor yapan çocuklar için aile öyküsünün
alınması ve fiziki muayenenin yanında EKG, EKO ve efor testi yapılması uygun
olmaktadır.
