Yaz mevsiminde özellikle tatilde ve piknik esnasında böcek sokması vakalarında artış yaşanıyor. Sıklıkla sivrisinek, kene, karaca, tahtakurusu,
akrep sokmaları görülüyor. Özellikle alerjik bünyeye sahip olanları olumsuz
olarak etkileyen böcek sokmaları, hayatı da tehdit edebiliyor. Memorial Şişli
Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Mahmut Demirci, böcek
sokmalarında yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.
Astımı olanları da tehdit ediyor
Böceklerin soktuğu yerde genellikle ağrı, şişlik, ısı artışı ve kızarıklık
meydana gelmektedir. Bu normal bir reaksiyondur. Genellikle birkaç saat içinde
düzelmektedir. İlerde alerjik reaksiyon gelişme riski düşüktür ancak sıfır
değildir. Ancak hastada alerjik bir yapı varsa bu kızarıklık lokal olarak
kalmamakla birlikte vücutta daha farklı reaksiyonlara neden olmaktadır. Böcek
sokmaları alerjik bünyelerde bazen hayatı tehdit edebilecek türde tepki
verebilmektedir. Özellikle alerjik, astımı olan veya ürtikere yatkın bünyelerde
görülebilecek belirtiler şöyle sıralanabilir:
- Yutkunma güçlüğü
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı
- Kalp ritminde düzensizlik
- Baş dönmesi
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Ateş yükselişi
Sabunlu suyla ilk yardım
Eğer böcek sokmasından şüpheleniliyorsa, sokulan bölgenin hızlı bir biçimde
sabunlu suyla temizlenmesi, varsa antiseptik bir solüsyonun o bölgeye sürülmesi
gerekmektedir. Bu uygulama oluşabilecek enfeksiyonu engellemektedir. Enfeksiyon
oluşmaması için o bölgenin sıkılmaması, çizilmemesi ya da kaşınmaması
gerekmektedir. Ancak arı sokmalarında iğneyi çıkartmak için bu işlem
yapılabilmektedir fakat bu da o bölgeyi tahriş etmeden yapılmalıdır. Bölgede
şişme varsa buz veya soğuk kompres uygulanmalıdır. Bunun yanında sokma bölgesi
el veya kol ise şişmeyi engellemek için o kısmı kalp seviyesinden yukarıda
tutmalıdır.
Keneye kendiniz müdahale etmeyin
Kene; kahverengi, yassı ve oval şekilde bir dış parazittir. Kenelerin
çoğunlukla bulunduğu yerler; hayvan barınakları ile hayvanların üzerleri, su
kenarları ve otlaklar, gür otluk alanlar ve çayırlık alanlardır. Keneler,
ısırdıkları anda virüsü bulaştırmaktadır. Kenenin tutunduğu yer bir süre sonra
kızarıp kaşınmaya başlamaktadır. Keneyi kesinlikle elle çıkarmaya çalışmamalı
çünkü bu kenenin zehrinin tüm vücuda yayılmasına sebep olmaktadır. Bu işlem bir sağlık kuruluşunda yapılmalıdır. Hastada kene ısırığından şüpheleniliyorsa ve
ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal, halsizlik, kol/bacak/sırtta şiddetli
ağrı ve iştahsızlık gibi belirtilerin görülmesi halinde derhal en yakın sağlık
kurumuna götürülmelidir. Kolonya, yoğurt, ayran etkili değil
Pek çok kişi böcek sokmasında kaşıntı olan bölgeye kolonya sürmektedir. Kolonya
uygulaması o bölgenin tahriş olmasına neden olabilmektedir. Böcek sokması
zehirlenmelerinde yoğurt yemek ya da ayran içmek gibi uygulamaların etkisi
olmamaktadır. O bölgenin enfeksiyon kapmasını engellemek ilk yapılacak şey
olmalıdır.
Valizinizde olması gerekenler
Tatil bölgelerinde böcek sokmaları daha fazla meydana gelmektedir. Bu
nedenle kişilerin tatile hazırlıklı gitmesi gerekmektedir. Tatile gidecekler
valizlerine antiseptik solüsyonlarını, alerji şuruplarını ya da tabletlerini,
açık bölgelere uygulanabilecek böcek kovucu ürünlerini koymalıdırlar. Ayrıca
valizlere antihistaminik ve topikal steroid kremler de eklenmelidir. Piknik
alanlarında giyim tercihleri değiştirilmelidir. Örneğin bu bölgelerde pastel
tonlar tercih edilmelidir.