Hem
lezzetli hem de tam bir sağlık deposu olan dut, günde bir avuç tüketildiğinde
günlük demir ihtiyacının yüzde 30’unu, günlük lif ihtiyacının ise yüzde 20’sini
karşılıyor. İçeriğindeki C, A ve K vitaminleri, beta karoten, alfa karoten,
lif, magnezyum, kalsiyum, potasyum ve yüksek antioksidanlar sayesinde kanserden
kalp hastalığına, kansızlıktan enfeksiyona kadar sayısız hastalığa iyi geliyor.
Demir içeriği diğer meyvelere oranla oldukça yüksek olan dut, ağrıları
dindiriyor, yaşlanma etkilerine meydan okuyor. Memorial Wellness Beslenme
Danışmanı Dyt. Vildan Çelik, dutun faydaları ve tüketiminde dikkat edilecek
noktalar hakkında bilgi verdi.
Gençlik
etkisi sağlıyor, kanserden koruyor
* Dut, hem çözünür hem de
çözünmez lif için ideal bir kaynaktır. Çözünür lif, kan şekerini kontrol etmeye
ve zararlı kolesterol seviyelerini azaltmaya yardımcı olurken, çözünmeyen lif
sağlıklı bir sindirim sistemi için gereklidir.
* 1 porsiyon dutta günlük
lif ihtiyacının yüzde 20’si bulunmaktadır.
* dut antosiyaninden zengin
iyi bir antioksidan kaynağıdır. Antosiyanin anti-inflamatuar etkisi ile ağrıyı
azaltıcı ve iyileştiricidir.
* İçeriğindeki resveratrol
ile anti-aging kaynağıdır. Yapılan çalışmalar, resveratrolün kan basıncını
düşürdüğünü ve kalp hastalığı riskini azaltabildiğini göstermektedir.
* Antioksidandan bu kadar
zengin bir meyve aynı zamanda serbest radikallerle savaşan kansere ve
yaşlanmaya karşı koruyucu etkiye de sahiptir.
* dut meyvesi çok yüksek
oranda c vitamini kaynağıdır. C vitamini bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek
ve hasarlı dokuları onarmak için çok önemlidir.
* Özelikle kuru dut demir
için günlük değerin yüzde 30’unu içerir ve bu sayede kansızlık yaşayanlar için
harika bir kaynaktır.
* Demir içeriği sayesinde,
vücudun oksijenden zengin kan hücrelerini taşımaya yardımcı olarak yorgunlukla
da savaşmaktadır.
* Yine içeriğindeki
kalsiyum; kemik ve diş sağlığı için faydalıdır.
Dut
seçerken bunlara dikkat edin
Beyaz dut; kırmızı ve
karaduttan meyve olarak farklıdır. Yaprakları, tomurcuğu ve hatta lezzetleri de
farklılık göstermektedir. Dut meyvesinin 20 ‘ye yakın türü vardır ve en
bilinenleri, kırmızı ve beyaz duttur. Besin değeri açısından benzer olmakla
birlikte içeriklerindeki etkin maddeler farklılık gösterebilmektedir. Özellikle
beyaz dutun kanda yüksek mikrop oranının düşürülmesine yardımcı olduğu
bilinmektedir. Kırmızı dutun ise yorgunluğa iyi gelen özelliği öne çıkmaktadır.
Dut seçerken ezilmiş ve çürümüş olanlar tercih edilmemelidir. Mutlaka lezzetine
bakıp, aşırı yumuşamamış dutlar seçilmelidir.
Dondurucuda
saklayabilir, kurutarak kışın da tüketebilirsiniz
Dut, çok narin bir meyve
olduğu için ezilmesini engellemek amacıyla sert bir saklama kabında muhafaza
edilmelidir. Taze dut meyvesi yıkanmadan, buzdolabında 1-2 gün
bekleyebilmektedir. Daha uzun süreli saklamak için derin dondurucu tercih
edilmelidir. Çözünmesi için yemeden 4-5 saat önce dondurucudan çıkarmak
gerekmektedir. Dut meyvesi daha uzun ömürlü olması amacıyla kurutarak, kuru dut
haliyle serin bir yerde veya tercihen buzdolabında 1 yıla kadar muhafaza
edilebilmektedir. Fazla ısı ve güneş ışığından uzak tutmak ömrünü uzatacaktır.
Dutu yıkarken de akan musluk altında ezilmeyecek şekilde bir kabın içinde
yıkamakta fayda vardır.
Diyabet
ve böbrek hastaları için porsiyon sınırlaması olmalı
Dut meyvesi C, A ve K
vitamini, beta karoten, alfa karoten, lif, magnezyum, kalsiyum, potasyum ve
yüksek antioksidan içeriğine sahiptir.Aynı zamanda diğer meyvelere oranla demir
içeriği daha yüksektir. Taze dutun 1 porsiyonu ortalama yarım su bardağı, kuru dutun
1 porsiyonu ise 1 çorba kaşığı kadardır. Herhangi bir hastalık ve kilo problemi
olmayanlar günde 1 su bardağı taze dut veya 1 avuç kuru dut tüketebilir. Dut
meyvesinin glisemik indeksi yüksektir. Yani kan şekerini hızlı yükseltici
etkisi vardır. Bu nedenle özellikle şeker hastalarının kontrollü tüketmesi
gerekmektedir. Yanında kuruyemiş ya da süt ürünleri ile birlikte de tüketilmesi
faydalıdır. Miktarı fazla kaçırıldığında özellikle karın bölgesinde yağlanma
problemi yaratabilmektedir.Böbrek hastaları da özellikle kuru dutu potasyum
içeriğinden ötürü kontrollü tüketmelidir.
Bunaltıcı
sıcaklara serinletici tarifler
Taze veya kuru dut
müslilerde tercih edilebilmektedir. Aynı zamanda meyve haliyle ya da dut reçeli
olarak yoğurda karıştırıp tatlı ihtiyacı karşılanabilmektedir. Karadut suyu da
tatlı ihtiyacını kesecek doğal, şifa deposu bir içecektir. Smoothie
tariflerinde de tatlandırma amacıyla kullanılabilmektedir.
Yaz sıcaklarında serinlemek
isteyenlere dut ile hazırlanabilecek lezzetli ve pratik bir smoothie tarifi;
1 bardak dondurulmuş veya
taze karadut
2 avuç baby ıspanak ya da
semizotu
1 yemek kaşığı ay çekirdeği
5 çiğ badem
Birkaç yaprak taze nane
200-250 ml. süt ya da badem
sütü
Tüm malzemeler blenderdan
geçirilerek sağlıklı ve lezzetli bir smoothie hazırlanabilir.