Bel ağrısının nedeni, aşınmış
omurlar ve bel fıtığı mı? Sert yataklar bele iyi geliyor mu? Hafif bel ağrıları
kendiliğinden geçer mi? Sırt problemleri sadece yaşlılıkta mı görülür? Bel
ağrılarına dair merak edilen birçok sorunun cevabını veren Dr. Öğretim Üyesi
Yıldız Erdoğanoğlu, omurganın en önemli bölümlerinden biri olan bel bölgesine
ilişkin ağrıların gelişmiş toplumlarda en sık görülen sağlık sorunları arasında
yer aldığına dikkat çekiyor. Toplumun yaklaşık dörtte üçünün ara ara bel ağrısı
şikâyeti yaşadığını ifade eden Erdoğanoğlu,bel ağrısıyla ilgili doğru bilinen
yanlışları sıralıyor.
Omurga hastalıklarına karşı
farkındalığı sağlamak amacıyla her yıl 16 Ekim, Dünya Omurga Günü olarak
anılıyor.
Üsküdar Üniversitesi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Dr. Öğretim Üyesi ve NP Feneryolu Tıp
Merkezi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Uzmanı Yıldız Erdoğanoğlu, omurganın en
önemli bölümlerinden biri olan bel bölgesinde görülen ağrılara ilişkin
değerlendirmelerde bulundu.
Gelişmiş
toplumların hastalığı; bel ağrısı
Dr. Öğretim Üyesi Yıldız
Erdoğanoğlu, bel ağrısının masa başında oturarak geçen uzun süreli çalışma
saatleri, hatalı oturma ve yüklenme alışkanlıkları nedeniyle zaman içinde
ortaya çıktığını söyledi. Gelişmiş toplumlardaki kişilerin neredeyse dörtte
üçünün ara ara bel ağrısı şikâyeti yaşadığını ve çoğunda da ağrının
kronikleştiğini kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Yıldız Erdoğanoğlu, sık görülen bel
ağrısıyla ilgili doğru bilinen yanlışları şöyle sıraladı:
Bel
ağrısının nedeni aşınmış omurlar ve bel fıtığıdır!
Yanlış! Hafifçe başlayan
ağrı, kas gerginlikleri, yetersiz hareket ve hatalı hareket alışkanlıklarına
işaret eder. Bel bölgemizde beş omur bulunur ve bu omurlar kaslar, eklemler,
bağlar ve kıkırdaklar aracılığıyla birbirine tutunur. Omurlar arasında ise disk
dediğimiz yapılar vardır. Diskler hem dayanıklılık sağlar hem de hareketliliğe,
zorlamalara karşı dirençli olmaya yardımcı olur. Bir anlamda omurgaya gelen
darbelerin emilmesine ve yüklerin çevre yapılara dengeli bir şekilde
iletilmesine yardımcı olur. Omurlar ve diskler vücudun stabil elementleri
olarak kabul edilir ve genellikle çok ileri yaşlara kadar yıpranmazlar. Ağrının
diğer nedenleri yer değiştirmiş diskler, sıkışmış sinirler ve hatalı duruş
alışkanlıkları olabilir.
Bel
ağrınız olduğunda hareket etmeyin!
Yanlış! Pek çok hastalık
için, yatak istirahatinin ağrıyı gidermeye yardımcı olduğu doğru bir bilgi
olabilir. Ancak bel ağrısı için bu geçerli değil. Bel ağrısının temel nedenleri
arasında hareketsiz yaşam tarzı yer almaktadır. Omurlarımız arasındaki disk su
ve besin maddelerine olan ihtiyaçlarını ancak yeterli fiziksel aktivite
olduğunda temin edebilir.
Diskler
için oturmak ayakta durmaktan daha faydalıdır!
Yanlış! Birçok kişi
disklere binen yükü azaltmak için oturmayı ayakta durmaya kıyasla daha yararlı
görse de gerçekte bu böyle değildir. Dik duruş pozisyonunda amortisör gibi
görev yapan disklere binen %100’lük bir basınç, dik oturma esnasında %140’a
yükselir. Çoğu kişinin daha rahat bulduğu bükülmüş ve kaykılmış pozisyonundaki
oturuşlarda ise yük neredeyse %200’e kadar ulaşır. Bu zamanla bel ağrılarına
gidişin olacağı anlamına gelir.
Sert
yataklar bele iyi gelir!
Hayır! Çok sert uyku
zeminleri uyku esnasında bel bölgesinin boşlukta kalmasına ve kas
gerginliklerine neden olur. Bunu kronik ağrı ve uyku bozuklukları takip eder.
Çok yumuşak şilteler ise sırtı yeterince iyi desteklemez. Yatak seçiminde orta
derecede sertlik daha uygundur. Hastalara yeni yatak satın alırken deneme
olanağı ve kişiye özel danışmanlık hizmeti almalarını tavsiye etmek yerinde
olur.
Fazla
yüklemelerin olduğu fiziksel aktivite bele zarar verir!
Bu sadece belli koşullarda
geçerlidir. Örneğin tek taraflı hareketlerle uzun süreli spor yapan herkesin
omurgasına hasar verme olasılığı vardır. Tenis gibi, golf gibi sporlar buna örnektir.
Bu bilgiyle yüksek performans sporcuları ve fiziksel strese fazlaca maruz kalan
profesyonellerin daha fazla risk altında olduğu söylenmek mümkün olsa da
araştırmalar fiziksel stres nedeniyle bel ağrısı yaşayanların oranını sadece %5
olarak veriyor. Unutulmamalıdır ki; bel ağrısının en büyük nedeni hareketsiz
yaşamdır.
Hafif
bel ağrıları kendiliğinden geçer!
Esasında doğru! Her bel
ağrısı tedavi gerektirmez ancak kendiliğin de geçmez. Daha hareketli olmaya
özen gösterin, doğru oturmaya, eğilmeye, kalkmaya, ağırlık taşımaya dikkat
edin.Son araştırmalar bel ağrısı yaşayan kişilerin en kısa sürede bir hekim ve
fizyoterapiste başvurmasını önermektedir.
Kış
mevsimi ve soğuk hava bel ağrısına yatkınlığı artırır!
Kış mevsiminde pek çok
kişinin bel ağrısı yakınması yaşadığı doğrudur. Ancak buna soğuk havanın neden
olduğu bilgisi doğru değildir. Çoğu kişi, kış mevsimin şartları nedeniyle kısa
mesafeler için bile araçla yolculuğu tercih eder, dışarda olabildiğince az
zaman geçirir ve boş zamanlarında çoğunlukla iç mekânlarda koltukta oturur.
İşte bel ağrısının asıl nedeni, bu hareketsiz yaşam tarzıdır.
Sırt
problemleri sadece yaşlılıkta görülür!
Yanlış! Yapılan bazı
araştırma sonuçları bazı toplumlarda, 14-29 yaş grubundaki kişilerde bile bel
ağrısının %60 oranında olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni açıktır:
Endüstrileşme ve teknolojinin ilerlemesi kişileri hareketsiz yaşam tarzına
itmektedir. Ayrıca yanlış edinilmiş duruş, oturma, ağırlık taşıma gibi
alışkanlıklar da bel ağrısına zemin hazırlamaktadır. Yani 30’lu yaşların
başında da artık fıtıklaşmış bir disk görme ihtimali nadir değildir.