Son yıllarda gelişen teknolojiler
sayesinde beyin tümörleri artık daha erken ve sıklıkla teşhis ediliyor.
Hastalığın belirtileri tümörün yerleşim yeri ve büyüklüğüne bağlı olarak farklı
şekillerde görülebiliyor. Yeni teknolojiler sayesinde tümörün tam olarak
çıkarılabildiğini söyleyen Liv Hospital Ulus Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı
Prof. Dr. Mustafa Kemal Hamamcıoğlu “Bu da hastalarda sağ kalım süresini en
olumlu etkileyen parametrelerden birini oluşturuyor” diyor. Prof. Dr.
Hamamcıoğlu beyin tümörleri belirtileri ve erken teşhisin önemini anlattı.
Beyin
tümörleri hangi yaşlarda görülür?
Beyin tümörleri yeni
doğandan başlayarak her yaşta görülebilir. Ancak en sık erişkin yaş grubunda
rastlanır. Her yıl 100 bin kişiden beş ila yedisinde beyin tümörü görülüyor.
Beyin tümörlerinin oluşma
sebebi nedir?
İnsan vücudunda çok az
tümörün oluşum sebebi biliniyor. Beyin tümörlerinin neden oluştuğu konusunda
yoğun araştırmalar yapılıyor. Günümüzde bir hücrenin tümör oluşturacak şekilde
kontrolden çıkması ve aşırı çoğalması ile tümör haline gelmesine neden olan en
önemli unsurun genetik faktörler olduğu kabul ediliyor. Bunun dışında
radyasyon, kanserojen kimyasal maddeler ve virüsler de suçlanıyor. Bazı beyin
tümörleri kalıtsal olabiliyor.
Erken
teşhisin önemi nedir?
Bir tümör ne kadar erken
tanı alırsa tedavi şansı daha çoktur. Pek çok kötü huylu tümör daha küçük
boyutta iken ameliyat edilebilirse diğer tedavilere verdiği yanıt da o derece
iyidir.
Baş
ağrısı tümörün belirtisi olabilir mi?
Her baş ağrısı beyin tümörü
demek değildir. Beyin tümörleri kafatası içinde yer kaplar ve basınç artışına
neden olur. Bu durumda oluşan baş ağrıları daha sıkıcı, şiddetli, zor geçen ve
diğer bazı belirtilerle (kusma, görme ve işitme bozuklukları, kol ve bacaklarda
güçsüzlükler, dengesizlik gibi) beraber seyreden ağrılardır.
Baş
ağrısı çekenlerin MR çektirmesi gerekir mi?
Günümüzde ciddi baş ağrısı
olan her hastanın ayrıntılı muayene ve uygun yöntemlerle (BT ve/veya MR gibi)
tetkik edilmesi benimsenmiştir.
Beyin
tümörünün erken belirtileri var mıdır, bunlar nelerdir?
Bazı beyin tümörleri uzun
süre belirti vermez veya çok az yakınmaya neden olur. Özellikle iyi huylu yavaş
büyüyen kitleler ve doğumsal tümörlerde tanı konulması yıllarca gecikebilir,
bazen de tesadüfen bulunur. Beyin tümörlerinde genel belirtiler iyi
tanımlanmıştır. Baş ağrısı, kusma, görme azalması, çift görme, epilepsi nöbeti
geçirme, kol ve bacaklarda güçsüzlük ve uyuşma, unutkanlık, konuşma
bozuklukları, dengesizlik ve yürüme bozukluğu, hormonal dengesizlikler gibi.
Her
baş ağrısı beyin tümörüne mi işaret eder, ilk işaret baş ağrısı mıdır?
Ani, şiddetli ve kolay
geçmeyen, patlayıcı tarzdaki baş ağrıları çok önemlidir ve kafa içinde ani
kanamaların belirtisi olabilir. Hemen tetkik edilmelidirler. Bazı ağrılar da
şiddetli olmamasına rağmen uzun süreli ve sıkıcı tarzda olurlar ki kafa
içindeki bir tümör oluşumunu düşündürebilir. Baş ağrılarının büyük kısmı
migren, tansiyon yüksekliği veya stres kaynaklıdır.
Beyin
tümörleri kaç çeşittir?
Beyin tümörleri çok çeşitlidir. WHO (Dünya Sağlık Örgütü)’nün sinir sistemi tümörleri sınıflandırmasına göre, insan sinir sisteminde 7 ana grup altında 30’dan fazla farklı türde tümör görülebiliyor… Genel olarak kafatası içindeki tümörlerin hepsi beyin ve sinirle ilişkili dokulardan kaynaklanmaz. Bazıları beyin zarlarından, kan damarları ve diğer hücrelerden oluşabilir ya da vücuttaki başka kanserler kafatası içine yayılım yapabilirler.
Beyin
tümörü ne kadar büyükse o kadar tehlikeli midir?
Bir beyin tümörünün büyük
olması tehlikeli veya kötü huylu olması anlamına gelmez. Bazı iyi huylu
tümörler belirti vermeden çok büyük boyuta ulaşabilir. Bazen de çok küçük bir
tümör beynin çok tehlikeli bir yerinde olabilir.
Alınması
gerekmeyen tümörler var mı?
Bazı doğumsal tümörler ve iyi huylu kitleler aralıklı tetkikler ile takip edilebilirler. Mutlaka ameliyat edilmeleri gerekmez.
Beyin
tümörünün iyi mi yoksa kötü huylu mu olduğu nasıl anlaşılır?
Günümüzde ileri MR incelemeleri ile iyi huylu/kötü huylu tümörler çok yüksek bir doğrulukla ayırt edilebilir. Bunun yanı sıra PET CT/MR gibi yardımcı yöntemler de kullanılabilir. Ancak bir tümörün cinsi ancak dokusunun patolojik olarak incelenmesi ile net olarak isimlendirilebilir.
Beyin
ameliyatlarında en önemli risk nedir?
Beyin dokusundan
kaynaklanan tümörlerle ilgili en önemli sorun, bu tümörlerin ameliyat sırasında
normal beyin dokusundan ayırt edilememesi ve tümör sınırlarının tam olarak
anlaşılamaması olabiliyor. Diğer cerrahi branşlardan farklı olarak beyin cerrahisinde,
tümörün etrafından geniş bir sağlam doku ile çıkartılması mümkün değil, çünkü
beyinde milimetrik düzeyde bile olsa normal doku kaybı hastanın konuşma,
hareket ve diğer birçok fonksiyonunda kayba yol açabiliyor.