Vücudun
savunma sistemi olarak bilinen bağışıklık sistemi sadece dışarıdan gelen
tehlikelere karşı vücudu korumakla kalmıyor aynı zamanda yaşlılığa karşı
mücadele veriyor ve zinde hissetmeyi sağlıyor. Vücudun antioksidan
mekanizmasının çalışmasında da rol oynayan bağışıklık sistemi, zayıfladığında
ise bazı mesajlar verebiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi İç Hastalıkları
Bölümü’nden Uz. Dr. Aytaç Karadağ, bağışıklık sistemini güçlendirmenin yolları
hakkında bilgi verdi.
Sürekli yorgun hissedenler dikkat!
Kronik yorgunluk sendromu son yıllarda artan bir sorun haline
geldi. Yapılan efordan daha fazla yorgunluk hissedilmesi bağışıklık sisteminin
zayıfladığının belirtisi olabilmektedir. Sabah yorgun kalkmak, bitkinliğin
istirahatle dinmemesi ve çabuk yorulmak doktora başvurmak için yeterli
belirtilerdir.
Tekrarlayan enfeksiyonlarda tarama testleri yapılmalı
Yaz aylarında grip, nezle, soğuk algınlığı oluşuyor ve sürekli
tekrarlıyorsa ilaçlarla geçiştirilmeden önce immun sistemin taranması faydalı
olmaktadır. Tekrarlayan ishal, idrar yolu enfeksiyonları, genital bölge
enfeksiyonları, mantar, solunum yolu enfeksiyonları önemli uyarıcılardır.
Bağışıklığı sağlayan beyaz kan hücreleri yeterli düzeyde çalışamadığında
enfeksiyonlara daha kolay yakalanıldığı gibi, daha zor iyileşilmektedir.
Cildiniz alarm veriyor
Ciltte nedensiz yara açılması veya mevcut yaraların geç
düzelmesi, tekrarlayan mantar enfeksiyonları bağışıklık sisteminin cilt
açısından erken habercileri gibidir.
Alerjik şikayetler ise immün sistemin dengesinin bozulması ve
abartılı reaksiyon göstermesi ile olmaktadır. İmmün sistem, fazla çalıştığında
alerji, az çalıştığında enfeksiyonlar gelişir. Burun akıntısı, hapşırık,
gözlerde yaşarma, öksürük, nefes darlığı, ciltte kaşıntılı kabarıklıklar
alerjik kökenli olabilir.
Aft, pamukçuk gibi ağız lezyonları kansere kadar götürebiliyor
Özellikle senede 4 kereden fazla virüslere bağlı oluşan ağız
veya burun çevresinde uçuk denilen lezyonlar gelişmesi bağışıklığın zayıflığı
açısından önemli bir parametredir. Ağız içi ve dil üzerinde aft denilen ağrılı,
ortası beyaz lezyonlar senede 4’ten fazla çıkıyor ise bağışıklık sistemi
zayıflığı, Behçet Hastalığı veya bazı vitamin eksiklikleri yönünden
araştırılması açısından araştırılmalıdır. Pamukçuk denilen kandida cinsi
mantar, ağız kanalında, yemek borusunda, midede, bağırsaklarda olabilirken aynı
zamanda bağışıklığı kendisi de baskılayıp hastalığın ilerlemesine, hatta son
yıllarda kanser gelişmesine katkıda bulunduğuna inanılmaktadır.
Bu hatalardan kaçının
Bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olan doğuştan gelen
kronik hastalıklar ve enfeksiyon gibi değiştirilemeyen etkenlerin yanında yaşam
şekli ve beslenme alışkanlıklarında yapılan hatalar da etkili
olmaktadır.Bağışıklık sistemi zayıflamasının en yaygın nedeni yetersiz ve
dengesiz beslenmedir. Karbonhidrattan zengin beslenme, antikorların yapıtaşı
olan proteinden düşük beslenme, aşırı kilo ve aşırı zayıflık bağışıklığı
baskılayıcı etmenlerdir. A,B, C, E, D vitaminleri, selenyum, demir, çinko ve
karotenler bağışıklık sisteminin karmaşık reaksiyonlarını katalize eder.
Bunlardan herhangi birinin eksikliği vücudumuzu dış etmenlere karşı saldırıya
açık hale getirmektedir. Alkol kullanımı, sigara kullanımı, radyasyon
maruziyeti, probiyotik eksikliği, kalitesiz uyku, iyi dinlememek, stres yükü
fazlalığı, sık antibiyotik kullanımı da bağışıklık sistemimizin zayıflamasında
rol oynayan başlıca sebepler arasındadır.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek için 6 altın öneri
1 - Düzenli ve dengeli beslenin. Özellikle A, B, C, E, D
vitaminleri ve çeşitli mineralleri içeren besinleri almaya özen gösterin.
2 - Kaliteli ve düzenli uyku uyuyun. Minimum 6-8 saat uyumaya,
düzenli saatlerde yatağa girmeye özen gösterin.
3 - Stres ve kaygıyı olabildiğince en az düzeye çekin.
4 - Açık havada düzenli egzersiz hem zihinsel hem de fiziksel
açıdan daha iyi hissedilmesine neden olabileceği gibi; bağışıklık sistemini de
güçlendirecektir.
5 - Probiyotik desteği ve sindirim sisteminin düzenli çalışması
da bağışıklık sisteminde son derece önemlidir. Ev yapımı yoğurt, kefir, ev
yapımı sirke, ev yapımı turşu, boza, şalgam suyu probiyotik açısından zengin
besin öğeleridir.
6 - Bol su tüketin. Yarısından fazlası su olan vücudun
hücrelerinin daha iyi çalışabilmesi ve bağışıklığı kuvvetlendirmek için minimum
günde 2-2,5 litre su içilmelidir.