Dünyada 300 milyonu aşkın kişi alerjik astım hastalığıyla mücadele ediyor. Gelişiminde kalıtım rol oynasa da çevresel
faktörler nedeniyle alerjik astımın şiddeti ve görülme sıklığı artabiliyor.
Alerjik astımın görülme nedenleri arasında en önemli faktörün ev tozu akarları
olduğunun altını çizen doktortakvimi.com uzmanlarından Dr. Salih Eken, ev tozu
akarlarının halı, yatak, yastık, yorgan, perdeler, kumaş kaplı mobilyalar ve
tüylü oyuncaklarda bulunduğunu hatırlatıyor.
Son 20 yıldır dünyada özellikle gelişmiş ülkelerde astımın görülme sıklığı
giderek artıyor. Dünyada 300 milyondan fazla kişide astım hastalığı bulunuyor.
Sanayileşmiş ülkelerde daha sık görülen astımın nedenleri arasında çevresel
faktörler ve beslenme gibi değişen yaşam şekilleri, iç ve dış ortam havasındaki
kirlenmeler, alerjen sayısı ve yoğunluğundaki artış sayılıyor. Köyden şehre göç
edenlerde de astım sıklığı artıyor. Astımın gelişiminde genetik özellikler ve
çevresel faktörlerin önemli olduğunun, iç ve dış ortamdaki çevresel
alerjenlerin de astımın şiddetini ve sıklığını artırdığının altını çizen
DoktorTakvimi.com uzmanlarından Dr. Salih Eken, “Astım kalıtımın önemli rol
oynadığı bir hastalıktır. Ancak genetik yatkınlığı olan herkeste astım ortaya
çıkmayabilir. Çocuklar günün büyük bir kısmını iç ortamlarda geçirdiği için iç
ortamdaki hava kirliliğinden ve alerjenlerden daha çok etkilenir yani risk
altındadır” diyor.
Alerjik astımın en sık rastlanan nedeni
ev tozu akarları
Alerjik astımda en büyük risk faktörünü ev tozu akarları oluşturuyor. Diğer
faktörler arasında hamam böceği, hayvan tüy ve epitelleri, mantar sporları,
sigara dumanı maruziyeti, beslenme sayılabilir. Akarların iç ortamlarda görülen
en önemli alerjenler arasında yer aldığını ve Türkiye’de alerjik astımın en sık
rastlanan nedeni olduğunu söyleyen Dr. Salih Eken, şöyle devam ediyor: “Gözle
görülmeyen mikrobik canlılar olan akarlar sıcak ve rutubetli ortamları sever.
Bu canlıların özellikle dışkıları hastalık sebebidir. Akarlar insan derisinden
dökülen epitel dokusu ile beslenir. Bir erişkinin deri artığı 100 bin ev tozu
akarını besler. Akarları taşıyan partiküller kolayca yere çöker. Bu canlılar
solunum yoluyla vücuda girer ve hastalık belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Ev
tozu akarları halı, yatak, yastık, yorgan, perdeler, kumaş kaplı mobilyalar,
tüylü oyuncaklarda bulunur. Evdeki akar yoğunluğu coğrafik bölge, nem, ısı,
dekorasyon malzemeleri, evdeki kişi sayısı gibi faktörlerle etkilenir.”
Astımlı hastanın yaşadığı çevreyle ilgili özellikleri araştırılması ve çevresel alerjen miktarının azaltılması için önlemler alınması gerektiğinin
altını çizen Dr. Salih Eken; temizlik, havalandırma, yatak ve yastık kılıfı
gibi fiziksel bariyerler, anne sütü ile beslenme, ev hayvanlarının
uzaklaştırılması, ortamdaki nem ve ısı kontrolünün bu önlemler arasında yer
aldığını söylüyor. Alerjik astımdan korunmanın en etkin yolunun akar
alerjenleriyle temasın önlenmesi olduğunu belirten Eken, alınacak birkaç basit
yöntemle maruziyet önemli ölçüde azaltılabileceğini hatırlatıyor. Yatak
odasının evdeki diğer odalara oranla en fazla akar barındıran yer olduğun
söyleyen Eken, şöyle devam ediyor: “Günde ortalama sekiz saati yatak odasında
zaman geçirdiğimiz için buradaki akarlarla mücadele önemlidir. Yatak takımları
için özel kumaş ve kılıflar kullanılabilir, yıkanabilir örtüler kullanılmalı ve
sık yıkama yapılmalıdır. Giysiler daima kapalı dolaplarda bulunmalıdır. Halılar
mümkünse kaldırılmalıdır, kilim tercih edilebilir. İçi doldurulmuş oyuncaklar
çocuk odalarından uzaklaştırılmalıdır. Kısaca yatak odaları toz tutan her türlü
eşyadan arındırılmalıdır.”
Halı yıkama makineleri akar üremesine
yol açabilir
Halınızı üç saat güneşte bırakın
Ev tozu akarlarının her evde doğal olarak bulunan canlılar olduğunu
hatırlatan Dr. Salih Eken, akarlara karşı alınabilecek önlemlerden birinin de
sıcak iklimlerde halının üç saat süreyle güneşte bırakılması olduğunu anlatıyor:
“Ancak günümüzde apartman hayatında bu imkan neredeyse yok gibidir. Bu nedenle
alınması gereken tedbir bataklığın yok edilmesidir. Bataklık olarak kabul
edebileceğimiz en önemli etken, halıların dibine gömülen ve her temizlik zamanı
daha çok bastırılan ev kirleri, her türlü artık maddelerdir. seperatörlü (ayırıştırıcılı) ve kirleri suya hapseden cihazlar-sulu sistem temizlik
robotları- etken bir yöntem olabilir. “