Türkiye’de
D vitamini eksikliği ciddi boyutta ve her 3 kişinin 2’sinde düşük değerle
kendini gösteriyor. Güneş ışınlarının, yılın önemli bir bölümü etkili olduğu
Antalya’da bile D vitamini eksikliğine sıkça rastlanabiliyor. D vitamini
değerinin düşük olması; kemik, eklem ağrıları, kas zayıflığı, aşırı terleme,
halsizlik, metabolizma yavaşlığı, depresyon ve çökkün ruh hali gibi
şikayetlerle ortaya çıkabiliyor. Güneşlenmenin yanı sıra yeterli vitamin
almanın en iyi yolu, sağlıklı ve dengeli beslenmeden geçiyor. Memorial Antalya
Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Tülay Kadıoğlu, D vitamini
eksikliğinin neden olabileceği sağlık sorunları hakkında bilgi verdi.
Bağışıklığın güçlenmesinde etkin rol oynuyor
D vitamini kemik yapımını sağlamaktadır. Kemik yapımı tamamlansa
bile, D vitamini kemiklerin güçlenmesini ve ileride ortaya çıkabilecek
osteoporoz riskini önler. Ayrıca insülin direnci sorunun ortaya çıkmasının
engellenmesinde de önemli katkısı vardır. D vitamini eksikliği başta kanser
olmak üzere; diyabet, hipertansiyon, kalp hastalığı, sık enfeksiyon, romatizmal
hastalıklar, kronik yorgunluk ve depresyon gibi birçok önemli sağlık soruna
neden olmaktadır. Bağışıklığı kuvvetlendirici özelliği bulunan D vitamini
eksikliğinde; meme, rahim, bağırsak kanserleri gibi kanserlerin sıklığında
artış olur. Ayrıca her çocuğun yaşamının ilk yılında alması gereken, büyüme ve
gelişim için gerekli en önemli vitaminlerden biridir.
Ofis yaşamı D vitamini değerini etkiliyor
Provitamin şeklinde alınan D vitamini, deri altında UVA ışınları
ile aktifleşir. Kapalı ofislerde geçirilen uzun çalışma saatleri sonucunda
güneşten mahrum kalınması D vitamin eksikliğinin en önemli nedenleri
arasındadır. D vitamini kalsiyum ve potasyumun emilmesini, kemiklerde depo
edilmesini sağlar. D vitamini fazlası ise kireçlenmeye neden olur. Bu nedenle
değerin düzenli olarak kontrol edilmesi önemlidir.
Her gün 20 dakika güneşlenme yeterli
D vitamini almada en önemli kaynak güneş ışınıdır ve bu
ışınların etkisiyle deride oluşur. Günlük D vitamini gereksinimi; kollar,
bacaklar ve yüzün 20 dakika gün ışığıyla temas etmesiyle karşılanabilir.
Gerekli güneş ışığı miktarı; kişini yaşı, deri rengi, güneşle etkileşim süresi
ve varsa diğer tıbbi sorunlara göre değişir. D vitaminin deride yapımı yaşla
giderek azalır. Deri rengi koyu olan kişilerde, yeterli D vitamininin deride
oluşması için, özellikle kış aylarında uzun süreli gün ışığına gereksinim vardır.
Diğer vitaminlerden farklı
D vitamini, diğer vitaminlere oranla daha az sayıda besinde
doğal olarak bulunmaktadır. Bu da yalnızca %20’sinin besinler aracılığıyla
alınabileceğini göstermektedir ki vücudun ihtiyaç duyduğu miktar için yeterli
değildir. Gıda yoluyla alınsa bile, D vitamininin yararlı olabilmesi için vücut
tarafından değişime uğratılması gerekir. D vitamini eksikliği belirlenen
kişilerde düzenli ilaç kullanımı ve vitamin takviyeleri, ruh ve beden sağlığı
açısından önemlidir.
D vitamini bu besinlerde bulunuyor;
1. Balık yağı
2. Somon ton balığı
3. İstiridye
4. Yumurta sarısı
5. Peynir
6. Tereyağı
7. Karaciğer