YKS öncesi doğru ve dengeli
beslenme, stres ve kaygı düzeyinin dengelenmesinde ve konsantrasyon üzerinde
etkili oluyor. Kuru baklagil, kırmızı et, balık, yoğurt, süt, peynir, yeşil
yapraklı sebzelerde bulunan B vitamini, zihni stres, yorgunluk ve paniğe karşı
koruyor. Uzmanlara göre adaylar sınav sabahı mutlaka kahvaltı yapmalı.
Şekerleme yerine kuru meyveyi tercih etmeli. Sınavda su ya da taze sıkılmış
meyve suyu tüketilmeli. Stres düzeyini artıran kafein tüketimi de
sınırlandırılmalı.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Beslenme ve
Diyet Uzmanı Özden Örkçü, hafta sonu gerçekleştirilecek yks öncesi adayların
sağlıklı ve dengeli beslenmesinin konsantrasyon ve dikkat toplama konusunda
önemli etkileri olacağını söyledi.
Uykusuzluğa dikkat
Sınavdan birkaç gün önce ve sınav gününde genellikle benzer
kaygıların yaşandığını belirten Özden Örkçü, şunları söyledi:
“Hepimizin geçtiği süreçlerdendir üniversiteye giriş sınavları.
Yoğun ve tempolu geçen hazırlık sürecinden sonra büyük gün gelir çatar. Çoğu öğrenci yoğun kaygı içindedir; kimini bir ay öncesinden kimini birkaç hafta
kala stres ve kaygı bastırır. ‘Acaba hazır mıyım? Unuttuğum formül olur mu, ya
o konuyu hatırlamazsam? Sınav günü uykusuz kalır mıyız, ya sınavda uykum
gelirse, peki ya tuvalet ihtiyacım olursa fazla bir şey içmesem iyi olur, en
iyisi bir şey içmemek.’ ‘Kızım oğlum kahvaltısız çıkma evden, yanına kuru üzüm
al zihni açar’ şeklinde bir yandan da ebeveyn destekleri. Düzenli bir uyku
şekliniz yoksa son 1 hafta içinde mutlaka sınava rahat uyanabilecek şekilde
kendinizi ayarlayın. Uykusuz sınava girmek hem moralinizin bozuk olmasına hem
de bilgilerin hatırlanamamasına yol açabilir.”
B grubu vitaminleri zihni strese karşı koruyor
Sınav öncesi tüketilmesi gereken besinlere dikkat çeken Özden
Örkçü, “B grubu vitaminleri zihnimizi strese, yorgunluğa ve paniğe karşı
korumaktadır. Yetersizliğinde konsantrasyon düştüğü, unutkanlık ve öğrenme
zorluğu zeka ve hafız performanslarının zayıflamasına neden olmaktadır. Kuru
baklagiller, kırmızı et, ay çekirdeği, balık, yoğurt, süt, peynir, yeşil
yapraklı sebzeler, tavuk eti, yerfıstığı, muz, kavun, brokoli, ıspanak,
domates, yumurta, kavun ve enginar B grubu vitaminlerinden zengindir” diye
konuştu.
Balık, hafızayı güçlendiriyor
Folik asidin beyin gelişimi için oldukça önemli olduğunu
belirten Örkçü, “Beyin gelişimi ve zekâ üzerine olan etkileri daha anne
karnından itibaren takip edilmektedir. Folik asit yetersizliği zekâ geriliğine
sebep olabilmektedir. Bir nevi beynin gıdası diyebiliriz. Özellikle yeşil
yapraklı sebze ve meyve, pirinç tüketerek folik asit ihtiyacını rahatlıkla
karşılayabiliriz. Omega 3 yağ asitlerinden zengin sardalye, ton balığı, somon
balığı, koyu yeşil yapraklı sebzeler, keten tohumu gibi besinlerle beslenmek zekâ
gelişimini ve hafızayı güçlendirir” dedi.
Ders çalışırken sağlıklı atıştırmalıklar tüketin
Yeterli miktarda protein tüketilmesinin uyku halinin azalmasını
ve enerjinin tamamen kullanılmasını sağladığını vurgulayan Örkçü, “Balık, et,
yumurta, fındık, fıstık ve ceviz kaliteli protein kaynaklarıdır ve içerdikleri
yağ asitleri de beyin damarlarının beslenmesi açısında oldukça önemlidir. Ders
çalışırken; şeker ve şekerli yiyecekler, cipsler, kuruyemişler, gazlı
içecekler, bisküviler ve krakerler gibi besinler yerine süt, yoğurt, sütlü
tatlılar, ekmek arası peynir, taze sıkılmış meyve suları, taze meyve ve
sebzeler ile kuru meyveler tercih edilmelidir” tavsiyesinde bulundu.
Sınav öncesi ev yemeği yenilmeli
Açıkta satılan besinlerin, uygun koşullarda muhafaza
edilmedikleri ve hijyenik şartların tamamını taşımadıkları için çabuk bozulma
riski taşıdıklarına dikkat çeken Örkçü, bu nedenle olası bir besin
zehirlenmesine karşı sınav öncesinde ev yemekleri yenilmesinin daha doğru
olacağını kaydetti.
Gaz yapıcı ve lifli besinlere dikkat
Sınavdan bir gün önce kuru baklagiller gibi gaz yapıcı
besinlerin, lif ve yağ içeriği yüksek yiyeceklerin tüketiminde dikkatli
olunması gerektiğini belirten Örkçü, “Sınav anında adrenalinin seviyesinin
yükselmesiyle birlikte sindirim sistemimiz daha fazla çalışmaya başlar ve sınav
anında acaba tuvalet ihtiyacım olur mu kaygısını yaşamamamıza neden olur.
Vücudun alışık olmadığı hiçbir besin sınav öncesinde tüketilmemelidir. Sınav
sırasında mide ve sindirim sistemi sorunları yaşanma riskini artırabilir”
uyarısında bulundu.
Sınav günü ne yapılmalı?
Beslenme Uzmanı Özden Örkçü, sınav sabahı mutlaka kahvaltı
yapılması gerektiğini vurgulayarak “Kahvaltıda ağır yiyecekler tüketmeyin.
Düzenli kahvaltı yapma alışkanlığı kazanılmalı ve sınav günü mutlaka kahvaltı
edilmelidir. Gece boyu açlıktan sonra vücudumuz ve beynimiz güne başlamak için
acil olarak enerjiye gereksinim duyduğundan, kahvaltı yapılmadığı takdirde;
dikkat daha çabuk dağılır, baş ağrısı ve yorgunluk oluşur. Yeterli enerji ve
besin öğelerini sağlayan bir sabah kahvaltısında; süt, taze sıkılmış meyve suyu
yanında peynir, yumurta, birkaç dilim ekmek, pekmez tahin, zeytin, domates,
yeşilbiber, salatalık, maydanoz veya meyve gibi dört besin grubunda yer alan
yiyecekleri içermelidir” diye konuştu.
Dikkati toplamak için A ve C vitamini
“Halk arasında şeker ve şekerli besinlerin dikkati ve algılamayı
arttırdığına yönelik yanlış inanışlar bulunur” uyarısında bulunan Örkçü, “Oysa
karbonhidrat yönünden zengin bu besinler, tersine gevşemeye neden olur. Sınav
öncesi ve sırasında bunlar yerine, kuru üzüm, erik, incir ya da A ve C
vitaminlerinin zengin olduğu taze meyve ve sebze gibi besinler tercih
edilmelidir” diye konuştu.
Su ve taze sıkılmış meyve suyu konsantrasyonu artırır
Beslenme Uzmanı Özden Örkçü, diğer önerilerini şöyle sıraladı:
“Sınav esnasında susamaya neden olacak yağlı ve tuzlu
besinlerden kaçınılmaldır. Sınava girerken yanınızda su bulundurun. Sınavda su
tüketiminin yanı sıra taze sıkılmış meyve suyunun hem sıvı ihtiyacını
karşılayacağı hem de konsantrasyonu arttıracağı unutulmamalıdır.
Kafeinden uzak durun!
Kafein içeren yiyecekler adrenalinin serbest kalmasına böylece
stres düzeyinin artmasına neden olabilir. Bu nedenle günlük tüketimin en fazla
2 fincan kahve/ çay ile sınırlandırılması önem arz eder. Bunun dışında aşırı
çay ve kahve tüketmek diüretik etkisinden dolayı sınav sırasında tuvalet
ihtiyacınızı arttırabilir.”