Yaz aylarında hava sıcaklarındaki artışa bağlı oluşan terleme ve sıvı
kaybı, susama duygusunu daha çok hissettiriyor. Vücuttaki her organın
fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için kaybedilen
sıvının yerine konulması ve düzenli su tüketimi büyük önem taşıyor. Su içmeden
geçirilen birkaç saat sonrasında elektrolit dengesi bozulabiliyor, halsizlik ve
bitkinlik gibi sorunlar ortaya çıkıyor. Yalnızca sıvı alımı ve su tüketimi
değil bazı besinlerin sofralarda düzenli olarak bulunması da vücudun su
ihtiyacını önemli ölçüde karşılıyor. Memorial Antalya Hastanesi beslenme ve
Diyet Bölümü’nden Dyt. Berna Ertuğ, sıvı ihtiyacını ve susuzluğu gideren
besinler hakkında bilgi verdi.
Susuzluk vücut dengesini bozuyor
İnsan vücudundaki su oranlarının korunması yaşamsal önem taşımaktadır.
Vücutta yüzde 2’lik bir su azalması olduğunda bile asit dengesinde değişimler
meydana gelmektedir. Yüzde 7’lik bir değişim, insan vücudunda yorgunluk ve
halsizliğe hatta halüsinasyon görmeye yol açabilmektedir. Yüzde 10’luk bir
değişim ise böbrek fonksiyonlarını sonlandırıp ölümle sonuçlanabilmektedir.
Kaybedilen su yerine konulmalı
Vücut bazı zamanlarda daha fazla sıvıya ihtiyaç duymaktadır. Sıcak havalar,
hareket, fazla proteinli ve tuzlu besinlerin tüketimi, terleme, idrara çıkma
gibi aktiviteler vücudun su ihtiyacının artmasına neden olmaktadır. Ayrıca
vücut ısısını artıran ateşli hastalıklarda, solunum yolu ve ishal gibi
sorunlarda, bağırsak yoluyla su kaybedilmektedir. Gün boyunca kaybedilen toplam
su miktarı 2,5 litreye ulaşırken, pek çok kişi bunun bilincinde ve farkında
olmadan vücudunu susuz bırakmaktadır. Hücrelerin yaşamsal faaliyetlerini yerine
getirmesi ve bu sayede vücudun fonksiyonlarını tamamlayabilmesi için vücudun su
dengesinin korunması gerekmektedir.
Çay ve kahve suyun yerini tutmaz
Vücudun yeterli miktarda sıvı alabilmesi için günde en az 2-2.5 litre su
tüketimi gerekmektedir. Vücut direncini kaybetmeden, susuzluk duygusu
hissedilmeden su tüketilmelidir. Özellikle yaz aylarında asitli içeceklerin
fazla miktarda tüketilmesi, içilen çay ve kahvenin de miktarının fazla olması,
sık idrara çıkmaya ve sıvı kaybına yol açabilmektedir. Bu nedenle suyun yanında
daha çok taze sıkılmış meyve suları, ev yapımı limonata, ayran ve maden suyu
gibi sağlıklı içecekler tercih edilmelidir.
Egzersiz yaparken susuz kalmayın!
Yaz aylarında egzersiz yapılırken de su tüketimine dikkat edilmelidir.
Egzersize başlamadan 15 dakika önce 1-1.5 bardak, egzersiz sırasında ise 10-15
dakika aralarla yarım bardak su içilmelidir. Ayrıca sıcak havalarda beslenme
programına vücudun su ihtiyacını karşılayan besinler dahil edilebilir.
Susuzluğu gideren ve vücudun sıvı
ihtiyacını karşılayan 10 besini tüketin!
1. Salatalık: Salatalık, içeriğinde yüzde 95 oranında su bulundurur. Dolayısıyla
yaz sıcaklarında kaybedilen sıvının yerine konulması açısından oldukça yararlı
bir sebzedir. Ayrıca A ve C vitaminleri bakımından da zengin içeriklidir.
2. Kavun: Kavun, yüzde 90 oranındaki su içeriği, iyi bir potasyum ve C vitamini
kaynağı olma özelliğiyle kan basıncını düzenler, kabızlığı giderir ve tok
tutar.
3. Domates: Domates, içeriğindeki likopen sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir
ve dolaşımın yavaşlamasına engel olur. İçeriğindeki yüzde 95'e yakın su ile
hücreleri su kaybından kurtarır. Ayrıca domatesteki likopen miktarı,
pişirildiğinde ve parçalandığında daha fazla artar. Bu nedenle yaz aylarında
domates suyu tüketimi vücut sağlığı için oldukça yararlıdır.
4. Çilek: C vitamini bakımından çok zengin olan çilek, içeriğinde yüzde 90'dan
fazla su miktarına sahiptir. Kalp ve damar hastalıklarını önler,
enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olur. Lifli yapısı sayesinde uzun süre tok
tutar.
5. Yoğurt: Yoğurtta yüzde 80 oranında su bulunur. Ayrıca içerdiği yararlı
bakterilerle bir bağırsak düzenleyicidir. Serinletici bir özelliği vardır.
Kemikler, dişler, kaslar ve sinir iletimleri için çok yararlıdır.
6. Karpuz: Karpuzun su içeriği yüzde 92 oranındadır. Ayrıca Beta-karoten, likopen ve C
vitamini bakımından da oldukça zengin bir meyvedir. İçeriğindeki B vitaminleri
ile gün içinde enerjiyi korumaya yardımcı olur. Kan dolaşımını hızlandırır ve
zararlı maddeleri damarlarınızdan uzak tutarak kolesterol seviyesinin
yükselmesini engeller. Ancak yaz aylarında en fazla tüketilen ve serinlik veren
karpuzun, yüksek miktarda şeker içerdiği unutulmamalıdır.
7. Biber: Biber, bol miktarda A ve C vitamini içerir. Yine içeriğindeki su miktarı,
yüzde 90'dan fazladır. İçeriğindeki vitaminlerle, hücrelerin sağlıklı
çalışmasını sağlar.
8. Kabak: Kabak da zengin su içeriği ile öne çıkmaktadır. Yapısında yüzde 90'dan
fazla oranda su bulunduran sebzelerden biridir. Bu yüzden yaz sıcaklarında ağır
yiyecekler tüketmek yerine, kabak ile pek çok yemek seçeneği hazırlanabilir.
9. Marul: Marulda ortalama olarak yüzde 95 oranında su
bulunur. Bu bakımdan yazın marul tüketmek, vücudun su kaybını önemli ölçüde
engeller. C vitamini açısından da çok zengin olan marulun açık yeşil renkte
olanı daha fazla su içerir.
10. Limon: İçeriğinde yüzde 90’dan fazla su bulunduran limon, yaz aylarında şekersiz
limonata şeklinde tüketilebilir.