Yumurtalık kanseri, dünya genelinde
kadınlarda görülen kanserler arasında 8. sırada yer almasına rağmen hayati
riske neden olan jinekolojik kanserler arasında ilk sırada bulunuyor. Bunun sebebi
ise henüz etkin bir tarama yöntemi olmayan hastalığın geç teşhis edilmesi ve
zorlu bir tedavi süreci gerektirmesi olarak gösteriliyor. Ailesinde kanser
hikayesi olan, kısırlık, çikolata kisti, obezite ile mücadele eden ve sigara
kullanan kadınlar yumurtalık kanseri riski taşıyor. Erken teşhis edildiğinde
tedavide oldukça başarılı sonuçların alındığı bu kanser türünün belirtileri
arasında sık idrara çıkma ve erkenden doyma hissi yer alıyor. Memorial Hizmet
Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Emel Kurtoğlu Özdeş,
yumurtalık kanserinin nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Erken
adet ve geç menopozu önemseyin
Halk arasında yumurtalık kanseri olarak
bilinen over kanseri teşhis edilmesi en zor olan kadın hastalıkları içinde
bulunmaktadır. Ailesinde yumurtalık veya meme kanseri hikayesi olan kadınların
hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Bunun yanında ileri yaş, düzenli ve
uzun süre yumurtlamanın devam etmesi, erken adet başlaması, geç menopoza girme,
kısırlık, çikolata kisti, obezite ve sigara kullanımı da risk oranını
artırmaktadır. Henüz etkin bir tarama yöntemi bulunmayan yumurtalık kanseri,
genel olarak ileri seviyelerde teşhis edildiği için tedavisi oldukça
güçleşmektedir. Bu nedenle kadınlarda görülen jinekolojik kanserler arasında en
sık ölüme neden olan hastalıkların başında gelmektedir. Hastalığı ilerlemeden
teşhis edilen hastaların tedavi edilme şansı, geç teşhis edilen hastalara göre
daha yüksektir.
Ailenizde
kanser öyküsü varsa…
Yumurtalık kanseri için tarama yalnızca
kalıtsal ailesel kanser öyküsü olan veya kalıtsal olarak yumurtalık kanserine
yatkınlığı belirlenmiş olan kadınlara önerilmektedir. Bunun için sık kullanılan
testlerin başında kanda CA 125 seviyesine bakılması gelmektedir. Ancak CA 125, iyi
huylu olan miyom, siroz, karın içi iltihabı ve adet dönemi gibi birçok durumda
yüksek çıkabilmektedir. Doğru teşhis konulabilmesi için hastadan istenecek bir
başka tarama yöntemi ise doğum kanalından veya karından yapılan ultrasonografi
ile yumurtalıkların ve karın içinin detaylı bir şekilde değerlendirilmesidir.
Ayrıca hastadan karın manyetik rezonansı (MR), bilgisayarlı tomografi veya bir
diğer görüntüleme yöntemi olan PET de istenebilmektedir.
Bu
belirtileri hafife almayın
Aile hikayesinde kanser bulunmayan
kadınlar da over kanseri riski taşıyabilmektedir.Erken teşhisin tedavisinde
büyük önem taşıdığı yumurtalık kanserinin en önemli belirtileri şöyle
sıralanabilir:
- Karın şişkinliği
- Yemede güçlük çekmek veya erken doygunluk hissi yaşamak
- Sık sık idrara çıkmak veya kaçıracak kadar sıkışık idrara çıkmak
- Tekrarlayan kasık veya karın ağrısı
Bu şikayetlerin son bir yıl içinde ilk
defa ortaya çıkması ya da ayda 12 den fazla tekrar etmesi, hastalık açısından
daha önemli ve anlamlıdır. Bu problemleri yaşayan hastanın vakit kaybetmeden
alanında uzman bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı hekimine muayene olması
gerekmektedir. Gerekli görüldüğü takdirde hastanın jinekolojik kanser cerrahisi
alanında uzmanlaşmış hekime yönlendirilerek gerekli tedavinin başlaması
sağlanmalıdır.
Erken
teşhis tedavi şansını artırıyor
Geçmiş dönemlerde “sessiz katil” olarak
anılan ve ilerlemiş evrelerde teşhis edilebilen over kanseri, hastaların yaşama
şanslarını en aza indirmekteyken günümüzde gelişen tedavi yöntemleri ve
teknolojik yenilikler yumurtalık kanserinin teşhis ve tedavi şansını artırmaya
başladı. Yumurtalık kanserinin erken tanı ve tedavisinin yapılabilmesi için
yüksek risk taşıyan kadınların mutlaka gerekli taramaları yaptırması, düşük
veya orta dereceli risk kapsamında olan kadınların ise mutlaka jinekolojik
muayene için kadın hastalıkları ve doğum uzman hekimine muayene olması
gerekmektedir. Ayrıca yıllık jinekolojik muayene ve ultrasonografi, sadece
yumurtalık kanseri için değil, tüm üreme organlarının incelenmesi de önem
taşımaktadır.