Riskli
gebelikler anne ve bebek hayatını tehdit eden önemli bir problemdir.Bazı
gebelikler, takibi sırasında riskli hale gelirken, bazıları da annenin gebelik
öncesindeki sağlık problemleri dolayısıyla en başında riskli başlar. Riskli
gebeliklerin bu alanda deneyimli kişilerce takip edilmesi hayati önem taşır.
Gebelik öncesinde ve gebelik sırasında yapılacak olan dikkatli takip doğum
komplikasyonlarını azaltırken, anne ve bebeğine de yeni bir başlangıç yapma
fırsatı verir. Memorial Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum
Bölümü’nden Doç. Dr. Kudret Erkenekli, riskli gebelikler, nedenleri ve takibi
hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Hamilelik, kadınların
hayatlarının en önemli dönemlerinden biridir. Normal ve doğal bir süreç olarak
sayılan bu dönemde, hafif belirtilerle ortaya çıkan hastalıklar olabileceği
gibi, hiç belirti vermeden gelişen ve sonunda anne ile bebeğin hayatını tehdit
eden hastalıklar da gelişebilmektedir. Anne ve bebeğin gebelik süresince
herhangi bir sağlık sorunu yaşama olasılığının yüksek olduğu bu gibi durumlar
riskli gebelik olarak tanımlanır.
Riskli
gebeliklerin takibi uzmanlar tarafından yapılmalıdır
Riskli gebeliklerin altında
yatan nedenler, gebeliğe özgü bir durum olabileceği gibi, anne adayında
öncesinde var olan bir hastalığın gebelik sırasında seyir değiştirmesinden de
kaynaklanabilmektedir. hamilelikte risk yaratabilecek sorunlar tüm gebeliklerin
yaklaşık yüzde 6-8’inde görülmektedir. Buna karşılık var olan sorunun daha da
kötüleşmesi ve ciddi tehlike yaratabilmesi olasılığı ise yüzde 50’nin üzerinde
olmaktadır. Bu sebeple riskli gebeliği olan bir anne adayının ehil ellerde, tam
teşekküllü hastanelerde takip edilmesi ve doğumunun yaptırılması anne ile
bebeğin yaşamı için çok önemlidir.
Gebeliğin
riskli olmasının birçok sebebi var!
Gebeliğin riskli olmasına
neden olan faktörler 4 farklı gruba ayrılmaktadır. Bunlar;
Gebeliğin
başında risk oluşturan nedenler: 35 yaş üstü ya da 17
yaş altı gebelik, fazla kilolu ya da aşırı zayıf olmak, daha önceki
gebeliklerin ölü doğum ve anomali ile sonlanması, daha önceki gebeliklerde
erken doğum olması, gebelik zehirlenmesi, çok sayıda doğum ve sezaryen yapmış
olmak, akraba evliliği gibi sebepler risk faktörleri arasında bulunmaktadır.
Gebelik
öncesi annede bulunan hastalıklar: Gebelik öncesi annede
var olan kronik hipertansiyon, diyabet, epilepsi, kalp hastalıkları, astım,
tiroid hastalıkları, psikiyatrik hastalıklar ve kanama-pıhtılaşma bozuklukları
gibi hastalıklar gebelikte ve doğum sonrası anne ile bebek için hayati risk
taşımaktadır.
Gebelik
takibi sırasında ortaya çıkan sorunlar: Sadece devam
eden hamilelik sırasında ortaya çıkan problemlerdir. Çoğul gebelik, kanama, su
gelmesi, erken doğum tehdidi, düşük tehlikesi, rahim ağzı kısalığı, gebelik
zehirlenmesi (pre-eklampsi), gebelikte ilaç kullanımı, radyasyon maruziyeti,
gebelik şekeri, bebeğin eşinin aşağı yerleşimli olması bunlardan bazıları
olmaktadır.
Bebeğe
bağlı gebelik sorunları: Fetusta görülen
anomaliler, fetal tarama testlerinde risk saptanması, bebeğin suyunun az veya
fazla olması, bebekte gelişme geriliği gibi durumlar riskli gebelik için etken
faktörler arasında yer almaktadır.
Genel
sağlık kontrollerinizi hamile kalmadan önce yaptırın
Riskli gebelikleri tespit
edebilmek için ilk olarak bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin, hamilelik
gerçekleşmeden önce genel sağlık kontrollerini yaptırmaları gerekmektedir. Daha
önce tekrarlayan düşükleri olan anne adaylarının önceki düşüklerinin kaçıncı
haftada gerçekleştiği ve nasıl olduğu gibi ayrıntılar uzmanlar tarafından
değerlendirilmelidir. Bununla birlikte hamilelik öncesi ya da başlangıcında
memede kitle olup olmadığına bakılmalı ve smear testi mutlaka yapılmalıdır.
Gebeliklerde
durum her an değişebilir!
Sorunsuz bir şekilde devam
eden gebeliklerde de durum her an değişebilmektedir. Bunun için risk grubu
içinde olsun olmasın her anne adayına periyodik 4-D ultrasonografik incelemeler
ve bazı izlem tahlilleri yapılmalıdır. Bazı özel durumlarda ise anne karnından
su alınıp incelenerek,gerektiği durumda anne karnındaki bebeğe cerrahi
girişimler yapılabilmektedir.