Üsküdar
Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Mahir Yeşildal,
Ramazan sonrasında ilaç kullanımı ile hakkında uyarılarda bulundu.
“Nasılsa benim ilacım buydu” diyerek, ilacınıza yeniden
başlamayın
Psikiyatrik hastalıklarda ilaç tedavisine ara vermenin
hastalığın alevlenme riskini artırdığına dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Mahir
Yeşildal, şunları söyledi:
“Söyleyebileceğimiz en önemli şeylerden biri, hastalıkların
alevlenme riski. Örneğin anksiyete ya da depresyon nedeniyle bir ilaç kullanan
hasta, ilacı bıraktığı gün kötüleşmez. Bu ilaçların genelde uzun yaralanma
ömürleri olur ve beyindeki aktiviteleri ilacı bıraktıktan sonra da yaklaşık iki
hafta kadar sürer. İlacı bıraktıktan sonra Ramazan’ın ikinci yarısı ya da son
haftasında bu hastalıklarda bir artmayı, bir alevlenmeyi maalesef görüyoruz. Bu
noktada hastalarımıza en önemli tavsiyemiz, kendi başlarına ‘Nasılsa benim
ilacım buydu’ deyip yeniden kendi ilaçlarına başlamamaları. Hemen kendilerini
takip eden psikiyatri uzmanlarıyla iletişime geçmeleri ve psikiyatri uzmanının
yönlendirmesi ve önerisi ile bir karar vermek ve ilaca doğru bir biçimde
başlamak gerekiyor. Çünkü biliyorsunuz bu ilaçlara yavaş başlanır genelde, doz
yavaş yavaş artırılır ve kesilirken de doz azaltılarak ilaç kesilir. Ramazan’ın
sonuna doğru kötüleşmiş bir hasta aynı yüksek dozla ilaca başlamamalı. Tabii bu
‘Siz ilaca düşük dozda başlayın’ anlamına gelmiyor. Artık Türkiye’nin hemen
hemen her yerinde bir psikiyatri uzmanı arkadaşımız mevcut. Sizi takip eden
veya size en yakın olan psikiyatri uzmanı ile bu tip bir durumda mutlaka
hızlıca iletişime geçmeniz ve uygun tedaviyi buna göre organize etmeniz
gerekiyor.”
İlaçlara 1 ay ara vermek, beyin alıcıları üzerinde değişikliğe
neden oluyor
İlaç tedavisine bir ay verilen aranın beyinde yol açtığı
etkilere de değinen Mahir Yeşildal, “Diyelim ki hastalarımız Ramazan’da
ilaçlarına kendi başlarına ara verdiler ve bayramda yeniden ilaçlarına
başlamayı düşünüyorlar. Burada, bu bir ay ara vermek beyinde özellikle
serotonin, dopamin, noradrenalin gibi maddelerin alıcıları üzerinde bir
değişikliğe neden oluyor ve bir ay önce kullandığınız ilaç, bir ay ara
verdikten sonra tekrar kullanmaya başladığınızda farklı bir reaksiyona neden
olabilir” uyarısında bulundu.
Psikiyatri Uzmanı Mahir Yeşildal, kişilerin mutlaka ilaçlarına
hekimlerine danışarak başlamaları gerektiğini vurgulayarak, “Baştan zaten ilacı
kendi başınıza bırakarak yanlış yapmışsınız ama en azından yeniden başlama
noktasında o bilimsel ve tıbbi duruma dikkat etmemiz gerekmekte” şeklinde
konuştu.
Alkol ve madde kullanan kişilerde bayram, farklı bir anlam ifade
ediyor
Alkol ve madde bağımlısı kişilerin Ramazan’da kullanıma ara
verdiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Mahir Yeşildal, bağımlı hastaların
durumundan şöyle söz etti: “Bizde kültürel bir durum olan ‘Ramazan’da
içmiyorum’ gibi bir yaklaşım var. Ramazan’da içmediği için de bu hastalar
kendilerini özellikle bir kısmı, ‘Ben zaten Ramazan’da 1 ay bile
içmeyebiliyorum o yüzden ben bağımlı değilim’ gibi bir çıkarımda
bulunabiliyorlar. Hayır, bunun bağımlı olmamalarıyla herhangi bir ilgisi yok.
Bu, onların manevi inançlarıyla alakalı bir durum ve durdurabilmeleri tabii ki
önemli; ama alkol ve madde kullanan kişilerde bayram, farklı bir anlam ifade
ediyor. Çünkü bir ay herhangi bir şey içilmemiş, herhangi bir şey kullanılmamış
ve birinci ayın sonunda, bayramda artık ‘Ben nasılsa 1 ay içmemiştim’ deyip,
yoğun bir alkol ya da madde tüketimi ortaya çıkabiliyor. Bunun da kendi
içerisinde çok ciddi riskleri var. Bir defa, alkolü ya da maddeyi bir ay
kullanmamışsanız, bu çok önemli bir gelişmedir; ancak siz onu kullandığınız
dakikada bir yudum içtiğiniz ya da bir yudum çektiğiniz dakikada tekrar tıbbi
olarak sizin isminiz ‘bağımlı’ oluyor. Bunun için alt sınır 1 yıldır. 1 yıldan
az madde ya da alkol kullanımına ara vermemişseniz, bağımlılığınızın sona
erdiğine dair herhangi bir şey söylemeniz mümkün değil. Bayramda Ramazan
öncesinde aldığı alkol miktarı ile aynı miktarda alkol alan kişide alkol
zehirlenmesi dediğimiz bir tablo ortaya çıkabiliyor ve bayramda bizim
psikiyatri acillerinde en sık gördüğümüz vakalar, genelde bu vakalar oluyor.”