Tüm dünyada en önemli sağlık problemlerinden biri obezite; yanlış beslenme
alışkanlıkları, hareketsiz yaşam ve bilgi eksiklikleri nedeniyle ortaya
çıkıyor. Ülkemizde de obezite görülme sıklığı bu nedenlerle gün geçtikçe
artıyor. Obezite, vücuttaki dengeleri altüst ederek kanser gibi pek çok ciddi
hastalığa ve en önemlisi yaşam kaybına neden olabiliyor. Yapılan araştırmalar,
obezite görülme sıklığının kadınlarda %40’ın üzerinde ve erkeklerin 2 katı
olduğunu gösteriyor. Memorial Antalya Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Op.
Dr. Tolgay Akın, “22 Mayıs Dünya Obezite Günü” nedeniyle obezitenin nedenleri
ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Kanser, diyabet ve kalp hastalığı
riskini artırır
Obezite, yaşam kalitesini ve süresini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Aşırı kilo sorunu olan kişiler ancak %3-%10 oranında diyet ve egzersizle kilo
verebilmektedir. Kalan %90’lık hasta grubu ise kanser, diyabet ve kalp damar
sorunları riski ile karşı karşıyadır. Obezite, yalnızca ileri yaşta değil genç
yaştaki bireyler için de yaşamı olumsuz etkileyen önemli bir faktördür.
Örneğin; 20 yaşındaki bir gencin yaşam beklentisi yaşıtlarına oranla 12 yıl
azalmaktadır.
Erkeklerde kısırlığa yol açabilir
Obezite sorunu olan erkeklerde, aşırı kiloya bağlı olarak sperm kalitesi
düşüklüğü öne çıkan bir problemdir. Normalde erkeklerde, yağ dokusundan
östrojen hormonu az miktarda salgılanmaktadır. Ancak obezite düzeyinde kiloya
sahip kişilerde erkeklik hormonu olan testesteron daha çok östrojene dönüşür ve
kandaki testesteron seviyesi azalır. Buna bağlı olarak da sperm kalitesi düşüş
gösterir. Fazla kilosu olan erkeklerde hormon düzensizlikleri ideal kiloya
sahip olanlara göre daha yüksektir. Obezite erkeklerde, kolon ve prostat
kanserlerinin görülme sıklığını da artırmaktadır.
10 yıl sonra 500 bin kanser vakasının
nedeni
Obezite bir estetik veya duruş problemi değil, hastalıktır. Yapılan
araştırmalar 2030 yılında obezitenin yılda 500 bin kanser vakasına neden
olacağını göstermektedir. Kanserlerin %7’sininin oluşumunda obezitenin doğrudan
etkisi görülmektedir. Ayrıca pek çok kronik hastalığın en önemli nedenlerinden
biridir. Eğer bir kişi yaklaşık olarak 1 kilo verirse, dünyadaki yıllık 100 bin
kanser vakası engellenebilir.
Obeziteye yol açan faktörlere dikkat!
- Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları
- Fiziksel aktivite yetersizliği
- Yaş, cinsiyet eğitim düzeyi, sosyo-kültürel etmenler, gelir durumu
- Hormonal ve metabolik etmenler
- Genetik, psikolojik etmenler
- Sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama
- Sigara ve alkol kullanma alışkanlığı
- Kullanılan bazı ilaçlar (antidepresanlar vb.)
- Doğum sayısı ve sık doğum aralığı
- Anne sütünün yetersiz alınması
Pek çok hastalık obezite kaynaklı
- Tip 2 diyabet
- Yüksek tansiyon
- Kan yağları ve kolesterol yüksekliği
- Karaciğer yağlanması
- Damar sertliği gibi kalp damar hastalıkları
- Eklem bozuklukları
- Uyku apnesi
- Kadınlarda yumurtalık kistleri ve buna bağlı adet düzensizlikleri
- Aşırı tüylenme
- Erkek çocuklarda gömük penis ve hormonal bozukluklar
- Depresyon
- Bazı kanserler
Obezitenin kalıcı tedavisi cerrahi
Obezitenin tedavisinde, diyet ve egzersizle daha düşük oranda başarı
sağlanırken, cerrahide bu oran oldukça yüksektir. obezite cerrahisi kişinin
sadece estetik görünümünü iyileştirmekle kalmaz yaşam kalitesine de olumlu katkı
sağlar. Bu nedenle; kalp ve damar hastalıkları, psikolojik bozukluklar ve uyku
apnesi gibi hastalıklara karşı cerrahi ile kalıcı kilo verilmesinin sağlanması
çok önemlidir. Obezite cerrahisinde yöntem kişiye özel olarak belirlenmektedir.
Hastalar konforlu bir ameliyat sürecinin ardından kısa sürede iş ve sosyal
yaşamlarına dönebilme, uygun planlama ile ideal kilolarına kavuşabilmektedir.