Halk
arasında kulak kiri olarak tanımlanan kulak akıntısı, hayatın her döneminde pek
çok insanın başına gelebiliyor. Genellikle enfeksiyonlar ve kulak zarı
yırtılmalarının sebep olduğu akıntılar, kulakların sudan korunması ve çubuk
kullanımından uzak durulması ile önlenebiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Kulak
Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Op. Dr. Yalçın Varnalı, kulak akıntıları
ve tedavileri hakkında bilgi verdi.
Kulağınız
da burnunuz gibi akabilir
Kulak akıntısı, kulaktan
herhangi bir sıvının gelmesi ile ortaya çıkmaktadır. Kulak kirine bağlı olan
akıntı vücudun doğal olarak ürettiği yağın boşalmasıdır. Kulak akıntısındaki
sıvı tıpkı burun akıntısında olduğu gibi toz, bakteri ve diğer yabancı
cisimleri barındırabilir. Kulak akıntıları, kulak kirine, dış kulak yolu
iltihabına, kronik orta kulak iltihabına bağlı akıntılar olarak
sınıflandırılabilir. Bunların dışında, kulak bölgesine darbe gelmesi sonucu
kulak zarında delinme olan kişilerde de kulak akıntısı görülebilir.
Biriken
kulak kiri işitme sorunu yaşatabilir
Kulak kiri çok sık görülen
bir sağlık sorunudur. Normal koşullarda vücudun ürettiği bir salgı olan kulak
kirini, vücut kendiliğinden temizlemektedir. Ancak bazı insanlarda bu temizleme
mekanizması doğuştan bozuk olduğu için dış kulak yolunda kir birikmektedir.
Bazı durumlarda ise, kulak temizleme çubuklarının kullanılması ile normalde
dışarıya atılacak olan kir içeri doğru itilir ve üzerine yeni salgıların
birikmesi ile kulak tamamen tıkanır. Bu durum kendisini kulak akıntısı şeklinde
gösterebilir. Özellikle çocukluk çağında sık görülen dış kulak yolu yabancı
cisimleri de kulak kiri gelişmesini hızlandıran faktörler arasında
sayılmaktadır. Yapılması gereken, bir kulak burun boğaz uzmanı tarafından
kulağın güvenli bir şekilde temizlenmesi ve arka tarafta herhangi başka bir
sorun olmadığının belirlenmesidir. Kulak temizlenmesinin alışkanlık yaptığı ise
doğru bir bilgi değildir.
Kulağınıza
su kaçırmayın
Dış kulak yolu iltihabında,
dış kulak yolu cildinde görülen kepeklenme, pullanma, kabuklanma ya da egzama
gibi lezyonlar alerjiye, dış kulak yolunun dışarıdan kurcalanmasına veya orta
kulaktan gelen akıntıya bağlı olmaktadır. Genel olarak, bu faktörlerin bir
arada bulunduğu bilinmektedir. Aktif iltihabın gelişmesinde dışarıdan yapılan
müdahaleler kadar nem de önemli bir sebeptir. Bu durumda, vazelinli pamuk ya da
kulak tıkaçları kullanılarak dış kulak yoluna su kaçması engellenmelidir.
Kulağınızı
kurcalamanız akıntıya sebep olabilir
Kulak enfeksiyonlarının en
önemli sebeplerinden biri çeşitli nedenlere bağlı kulak kaşıntısı olan
hastaların kulak kanallarına kendilerinin müdahale etmesidir. Bu travma dış
kulak yolu cildinin hasarlanmasına ve cilt lezyonlarının gelişmesine yol açar.
Bu hastalarda, dış kulak yolu arka duvarında; özellikle kulak zarına yakın
kısımlarda ve kulak kepçesinde içi sıvı dolu küçük kabarcıklar, ağrı, yaygın
şişlik, kızarıklık, ödem ve kıkırdak kısmında tamamen daralmış bir dış kulak
yolu görülebilir. Ayrıca temas yoluyla ortaya çıkan veya atopik kabul edilen
alerjiye yatkın kişilerde görülen alerjik kökenli dış kulak yolu iltihapları da
kulak sağlığını tehdit edebilir.
Kulak
temizleme çubuğuna dikkat edin
Dış kulak yolu iltihabının
tedavisinde dikkat edilecek en önemli husus kulağı sudan korumaktır. Bunun
dışında, kulak temizleme çubuklarının kullanılmaması da çok önemlidir.
Tedavide, dış kulak yolundaki ödemin çözülmesine yönelik damlalar, etken
mikroorganizmalara yönelik antibiyotikler, ağrı ve ödemi önlemeye yönelik
ilaçlar uygulanmaktadır. Dış kulak yolu lokal tedavi ile temizlenmelidir. Akut
orta kulak iltihabı, orta kulakta biriken iltihabi sıvının ince zar üzerine
yaptığı basınç nedeniyle kulak zarında bir delinmeye neden olabilmektedir.
Akıntının başlaması ile ağrı şiddetinde azalma görülür. Özellikle çocuk hastalarda
görülen bir durumdur. Hastada iletim tipi bir işitme kaybı görülebilir. İltihap
doktorunuzun uygulayacağı ilaç tedavisi ile kontrol altına alındığında, zar
kendisini tamir edebilmektedir. Tedavi sürecinde hastanın kulağına su
kaçırmaması ve kulak temizleme çubukları ile karıştırmaması gerekmektedir.
Bazen
zardaki delik kalıcı olabilir
Bazı durumlarda zardaki
delik kalıcı bir hal alarak kronik orta kulak iltihabı gelişmesine yol açar.
Üst solunum yolu enfeksiyonu geçirildiğinde ya da kulağa su kaçırılması
durumunda, delik olan zardan orta kulak boşluğuna giren mikroorganizmalar
akıntılı bir orta kulak iltihabı gelişmesine neden olabilir. İlaç tedavisi ve
koruyucu önlemlerle akıntı ve iltihabi durum ortadan kaldırıldığında ve sadece
zarda delik izlendiği durumlarda, hastalığın kontrol altında olduğu
söylenebilir. Ancak, iyileşmenin tamamlanabilmesi için zar mutlaka onarılmalı
ve delik kapatılmalıdır. Kulak zarının uzun süredir delik olduğu bilinen
hastalarda, geçirilen her atak sorunu daha da şiddetlendirebilir. Kontrol
altına alınmayan vakalarda kötü kokulu ve bazen kanlı akıntı, işitme kaybı, baş
dönmesi, yüz felci, beyin apsesi, menenjit gibi ciddi durumlar ortaya
çıkabilir. Dış kulak yolunun lokal temizliği sağlandıktan ve iltihap ilaç
tedavisi ile kontrol altına alındıktan sonra, rahatsızlık ameliyat ile tedavi
edilmektedir.
Kulağınızı
ani basınç değişikliğinden koruyun
Kulak zarının bir darbe
nedeniyle delinmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Kulağa darbe gelmesi, kulak
bölgesinin bir yere çarpılması, ani ve şiddetli basınç değişiklikleri, dış
kulak yoluna sokulan yabancı cisimler ve hatta pamuklu kulak temizleme
çubukları dahi zarda delinmeye yol açabilir. Bu tür delinmelerin, genellikle 1
ay içinde kendiliğinden kapanması beklenir. Darbe nedeniyle oluşan bir delik
3-6 ay içinde iyileşmez ise, ameliyat ile zar onarımı yapılmalı ve işitme kaybı
düzeltilmelidir. Bazı kafa travmalarından sonra, kafatası kemiklerinin
kırılmasına bağlı olarak kulaktan beyin omurilik sıvısının gelmesi de
mümkündür. Nadir görülen, ancak menenjit gibi ciddi enfeksiyonlara zemin
hazırlayabilen bu durumun tanısı ve tedavisi çok önemlidir.