Osteoporoz
yani bilinen adıyla kemik erimesi, vücudumuzda tüm kemikleri etkileyen sistemik
bir rahatsızlıktır. Kemiklerin zamanla sertliğini kaybederek zayıf veya
kırılabilir hale gelmelerine denilmektedir.
“Östrojen
Azlığı Ve Yaşlanma, Menopoz Sonrası Ana Nedenler”
Osteoporoz, kemik
kütlesinde azalma, yapısında bozulma ve esnekliğinde azalma neticesinde kemik
gücünün azalmasına bağlı olarak kemik kırık riskinin artmasına neden olur.
Menopoz sonrası kemik erimesinin ana nedenleri; östrojen azlığı ve yaşlanmadır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), genç erişkinlerin kemik ölçümü (T skoru)
ortalamasına göre düşük kemik kitlesi (osteopeni) ve kemik erimesi(osteoporoz)
için değerler belirlemiştir. T skoru -1 ile -2,5 arası osteopeni, -2,5
altındaki değerler ise osteoporoz olarak adlandırılır.
Kırık
Riskini Azaltmak İçin Erken Teşhis Ve Tedavi Önemli
İlk etapta kırık riski ve
kemik erimesine neden olabilecek diğer hastalıklar ve durumların olup
olmadığını değerlendirilmek için muayene ve gerekli tetkikler yapılmalıdır.
Kemik ölçümünde Z değeri, kendi yaş grubuna göre kıyaslama yapar ve düşük Z
değeri kemik erimesinin diğer hastalıklara bağlı olabileceğini gösterir. Kırık
riskini azaltmak için; erken teşhis ve tedavi önemlidir. Kırık olmadığı sürece
osteoporoz ağrı yapmaz. Ağrı olmaması bazı hastaların kendilerinde osteoporoz
olmadığını düşünmelerine neden olabilir. Başka nedenlere bağlı ağrısı olan bazı
hastalar da, ağrının nedeninin osteoporoz olduğunu düşünmektedir. D vitamin
eksikliğine bağlı kemik erimesinde (osteomalazi), ağrı olur.
En
Sık Omurga Kırıkları Görülüyor!
Osteoporozda en sık, omurga
kırıkları görülür. Çoğunlukla belirti vermez ve başka nedenlerle çekilen
filmlerde tespit edilirler. Omurgada çökmeye bağlı olarak boy kısalması
olabilir. Kalça kırığı 80 yaşındaki erkeklerin yüzde 5’inde, kadınların ise
yüzde 15’inde görülebilir. Omurga, kalça kol, bilek, bacak kırığı olanlarda
direkt olarak kemik erimesi teşhis edilebilir. Kafatası, el ve ayak parmak,
ayak bileği ve boyun kırıkları kemik erimesi ile ilişkili değildir.
Önlemek
Veya İlerlemesini Yavaşlatmak Mümkün!
Önleyici uygulamalarla
kemik erimesi, önlenebilir veya en azından ilerlemesi yavaşlatılabilir.
Sağlıklı beslenme ve egzersiz çok önemlidir. Menopoz öncesi kadınlara ve
erkeklere yiyeceklerle veya takviye olarak günde 1000 mg, menopozdaki kadınlara
1200 mg kalsiyum önerilmektedir. Bununla beraber günde 2000 mg’dan fazla
almamak gerekir. Menopozdaki kadınlara ve 70 yaş üstü erkeklere günde 800 ünite
D vitamin takviyesi önerilmektedir. Menopoz öncesi kadınlarda ve genç
erkeklerde en uygun doz tam olarak belli değilse de genellikle günde 600 ünite
önerilmektedir. En önemlisi düşmekten kaçınmaktır. Sigara içilmesi, alkol
tüketimi ve bazı ilaçlar (kortizon, epilepsi ilaçları, meme kanseri ilaçları,
yüksek doz tiroid ilacı vb) kemik erimesi riskini arttırmaktadır. T skoru
-2,5’dan düşük olanlara ilaç tedavisi eklenir.