Kadınlarda
karnın alt kısmındaki toplardamarların bir hastalığı olan Pelvik Konjesyon
Sendromu (PKS) toplumda sık karşılaşılan bir hastalık. Nedeni bulunamayan ve
uzun süre (6 aydan fazla) kasık, alt karın ağrısı yaşayan kadınların üçte
birinde tek başına veya diğer hastalıklarla birlikte PKS bulunuyor.
PKS hakkında detaylı
çalışmaları bulunan Acıbadem Fulya Hastanesi kalp ve damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr.
Cem Arıtürk, hastalık ile ilgili şunları söylüyor: “PKS, köken
ve oluşum mekanizması olarak bacaklardaki venöz yetmezlik ve varis sorunu ile
çok benzerdir. Kadınlarda karnın alt tarafında yerleşmiş rahim, yumurtalık gibi
organların kanını toplayan toplardamarlarda ve bacağın üst kısmındaki
toplardamarlarda çeşitli nedenlerle meydana gelen genişleme ile birlikte akım
bozulması hastalığın temelini oluşturur. İlk safhalarında geri dönebilir,
geçici bir genişleme ile birlikte akım sorunu mevcutken ilerleyen safhalarda
damarlarda meydana gelen akım ve yapı sorunları kalıcı hale gelir.”
Dr. Cem Arıtürk, PKS’ye sebep olan en önemli etkenleri aşağıdaki 4 başlıkta topluyor:
Gebelik
En Önemli Etken
PKS kadınlarda özellikle
30’lu yaşlardan itibaren görülmektedir. Gebelik, PKS oluşumundaki en önemli
nedendir. gebelik sırasında meydana gelen hormonal değişimlerin damarlar
üzerindeki etkisinin yanı sıra, karın içinde büyümekte olan bebek ve rahim
nedeni ile damarlarda meydana gelen akım, basınç değişiklikleri de temel
nedenler arasında sayılır. Zaten yerçekimine karşı pasif halde devam etmekte
olan toplardamar akımının, karın içindeki bu basınç ile iyice zorlaşması,
damarlarda kan akımının yavaşlamasına, geri akımın başlamasına ve kan
birikiminden dolayı damarlarda genişlemeye sebep olur. Duvar yapısı mukavemetli
olmayan toplardamarlarda başlangıçta geçici olan bu genişleme ilerleyen
dönemlerde kalıcı hale gelebilir. Öyle ki tekrarlayan gebelikler PKS oluşumu
açısından riski belirgin derecede arttırmaktadır. Şişmanlık da karın içindeki
yağ miktarının artmasına neden olacağı için gebelik ile benzer mekanizmalardan ötürü
PKS gelişimi açısından belirgin bir risk oluşturmaktadır.
Varis
Tetikliyor
Daha önceden varis sorunu
yaşayan veya ebeveynlerinde varis hastalığı bulunan kadınlar da PKS açısından
risk altındadır. Bu nedenle bu kişilerin gebelikle birlikte hem varis hem de
PKS açısından kontrol altına alınmalarında fayda vardır.
Hareketsizlik
Çok Tehlikeli
Günümüzün sorunlarından
biri olan hareketsizlik de bacaklarda ve karnın alt kısmındaki toplardamarlarda
kan akımında bozulmaya sebep olabileceğinden PKS açısından dikkat edilmesi
gereken faktörlerdendir. Düzenli spor, gün içinde aralıklı yürüme, hareket etme
PKS açısından diğer risk faktörlerini taşıyan kadınlardan açısından önemli bir
koruma kalkanı olacaktır.
DVT’si
Olanlar Dikkat
Yine bir toplardamar hastalığı
olan ve toplardamar içinde pıhtılaşma ile karakterize olan Derin Ven Trombozu
(DVT) da damarın yapısında ve akım dinamiklerinde bozulmaya neden olacağı için
PKS riskini arttırmaktadır. Tüm bu nedenlerin haricinde toplardamarlarda
görülebilen ve doğuştan var olan bir takım anatomik sorunlar da PKS nedeni
olabilmektedir.
6 aydan uzun süreli karın
ve kasık ağrısı olan ve yapılan tetkiklere rağmen tanı konamayan 30 yaş üstü
veya gebelik yaşamış her kadın PKS açısından tetikte olmalı, gereğinde konunun
uzmanı bir damar cerrahına danışmalıdır.