Toplumda
en sık görülen hastalıklardan biri olan safra kesesi taşları; mide ağrısı,
hazımsızlık, gaz sancısı, şişkinlik gibi sikayetlerle kendini belli edebiliyor.
Beslenme alışkanlıklarıyla yakından ilgisi olan safra kesesi taşlarının küçük
boyutta olanları safra kanalını tıkayabileceği için daha ciddi sorunlara yol
açabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Doç. Dr.
Fatih Taşkesen safra kesesi taşı ve yol açtığı hastalıklar hakkında bilgi
verdi.
Belirtileri
farklı hastalıklarla karıştırmayın
Kadınlarda erkeklere oranla
daha sık görülen safra kesesi taşı oluşumunda; obeziteye yatkınlık, yüksek
kolesterol, açık tenli olmak gibi risk faktörleri bulunmaktadır. Safra kesesi
taşı bulunan kişilerin büyük bir çoğunluğu her hangi bir rahatsızlık
yaşanmayabilmektedir. Bununla birlikte;
• Mide ağrısı
• Gaz sancısı
• Hazımsızlık
• Şişkinlik
• Kilo kaybı gibi
belirtiler de görülebilmektedir.
Safra kesesi taşları benzer
belirtiler nedeniyle; bağırsak hastalıkları, reflü, gastrit, mide fıtığı ve
kalp krizi ile karıştırılabilmektedir.
Taş
küçük diye ihmal etmeyin
Safra kesesindeki taşlar
önemsenmediğinde; akut kolesistit adı verilen safra kesesinin iltihaplanması,
ana safra kanalının tıkanmasına bağlı sarılık, kolanjit adı verilen ana safra
kanalının iltihaplanması, pankreas kanalının tıkanmasına bağlı pankreatit, ince
bağırsak tıkanıklıkları hatta taşların safra kesesi duvarında uzun yıllar
yarattığı iltihaplanmalar sonucu safra kesesi kanserine bile neden
olabilmektedir. Safra kesesindeki küçük boyutlu taşlar safra kanalını
tıkayabileceği için büyük taşlara oranla daha ciddi sorunlara zemin
hazırlayabilmektedir.
Aşırı
yağlı yemekler ve hamur işinden uzak durun
Özellikle aşırı yağlı,
kızartma türü ve hamur işi beslenme alışkanlığı safra kesesi taşı oluşumuna
sebep olabilmektedir. Yüksek kolesterol de safra kesesi taşı oluşumuna zemin
hazırlamaktadır. Safranın içerisinde kolesterol, kolesterol tuzları ve su
oranındaki bozulma safra kesesinde taş oluşumuna yol açabilmektedir. Hasta su
tüketimini azaltırsa, kolesterolü yükselirse bu oran bozulur ve buna bağlı
olarak da taş oluşumu başlar. Bu nedenle dengeli beslenme çok önemlidir.
Ameliyattan
1 gün sonra evinize, 1 hafta sonra da işinize dönebilirsiniz
Safra kesesi taşı olan
hasta eğer mide ağrısı, gaz sancısı, hazımsızlık, şişkinlik, kilo kaybı gibi
şikayetlerden biri ya da birkaçını yaşıyorsa tedavi cerrahidir. Cerrahi yöntem
uygulanabilmesi için taşın hastayı rahatsız etmesi, yaşam kalitesini düşürmesi
gerekmektedir. Kapalı yöntemle gerçekleştirilen cerrahinin ardından hasta
genellikle 1 gün hastanede kalarak taburcu edilmektedir.Günlük yaşamına ve
işine ise 1 haftada dönebilmektedir. Karaciğer safra üreteceği için safra
kesesinin alınması hastada her hangi bir eksikliği neden olmamaktadır. Bazen
hastalarda cerrahi işlem sonrası hazımsızlık şikayetleri olabilmekle birlikte
bu durum ilaç tedavisiyle düzelmektedir. Safra kesesi alınan hastalara ameliyat
sonrası özel bir diyet verilmez, beslenme konusunda hastaya herhangi bir
kısıtlama getirilmemektedir.
Yaşlı
hastalara ciltten müdahale
Yatalak ya da yaşlı
hastalarda safra kesesinde iltihap varsa ameliyat hastanın hayatını tehdit edebilir.
Bu durumda kolesistostomi adı verilen yöntemle ciltten girerek hastanın safra
kesesine bir katital yerleştirilir. Safra kesesinden safra boşaltılıp
iltihaplanma ortadan kaldırılır. Genel durumu bozuk olan, ameliyatı
kaldıramayacak olan, genelde yaşlı hastalarda bu yöntem uygulanmaktadır.