Vücudumuzun
yaşam kanalları olan damarlar, vücudun ihtiyacı olan maddelerin kaynağı kanı,
kalpten dokulara ve organlara taşır. Sürekli bir çalışma halinde olan damarlar,
diğer tüm organlar gibi çeşitli nedenlerden dolayı fonksiyonlarını
kaybedebiliyor ve bu durum da tehlikeli sonuçlara sebep olabiliyor.
Sağlıklı ve kaliteli bir
yaşam sürebilmek için damar yapısı ile fonksiyonlarının sağlıklı olması
gerekiyor. Acıbadem Fulya Hastanesi kalp ve
Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, tedavi
edilmediği takdirde ölümcül olabilen en tehlikeli 4 damar hastalığını şöyle
sıralıyor:
Akciğer
Embolisi
Akciğer Embolisi (Pulmoner
Emboli), derin bacak toplardamarlarında oluşan pıhtının (trombüs), oluştuğu
yerden koparak akciğer atardamarını tıkamasıyla oluşan bir hastalıktır. Ani
başlangıçlı göğüs ağrısı ve nefes darlığı ile belirti veren Akciğer Embolisi,
bacaktaki pıhtıdan kopan parça ya da parçaların, boyutuna göre akciğer
atardamarının ana gövdesinde, dallarının bir veya birkaçında tıkanmaya sebep
olarak nefes darlığı, göğüs ağrısı ve kanlı balgam çıkarma gibi şikayetlere
sebep olabilir. Ana damarlardan biri tıkandığında ise gelişen durum “Masif
Pulmoner Emboli” olarak adlandırılır ve hastalar için durum oldukça ciddi
boyutlara (ölüm gibi) ulaşabilir.
Derin
Ven Trombozu
Kısaca DVT olarak bilinen
“Derin Ven Trombozu” vücuttaki derin bir vende oluşan kan pıhtısı anlamına
gelmektedir. derin ven trombozu sıklıkla bacak toplardamarlarında meydana
gelir. Bununla birlikte karın içi toplardamarlarda ve gövdenin altı ile
bacakların kirli kanını kalbe taşıyan ana toplardamarda da görülebilmektedir.
Genelde bacakta ani başlangıçlı şişlik, ödem, ağrı, kızarıklık, gibi şikayetler
görülür. Bununla birlikte DVT, akciğere pıhtı atması (pulmoner emboli) riski
nedeni ile tehlike taşımaktadır. Bu hastalarda akciğer damarlarının pıhtı ile
tıkanması ciddi şikayetlerle seyreden ve acil tedavi gerektiren bir durumdur.
DVT riski; hareketsiz, spor yapmayan ve şişman belirgindir.. Uzun süre
hareketsiz kalan meslek gruplarında (pilot, hostes, bankacı …) ve kanama
pıhtılaşma bozukluğu olan kişilerde de daha sık görülür. Kadınlarda gebelik
dönemleri ve doğum kontrol hapı kullanımı da riskler arasında yer alır. Uzun
süre hareketsiz kalınması bacak kaslarının hareketsizliğinden dolayı bacak
toplardamarlarında kanın birikimi ile sonuçlanır. Bu göllenme, bacak
damarlarında pıhtılaşma riskini arttıran en önemli sebeplerdendir. Derin Ven
Trombozunda tanı renkli doppler ultrasonografi ile konur. İlaçlı tomografi
gereken durumlar olabilir. DVTnin yerleşimine, hastaın klinik durumuna, genel
özelliklerineve şikayetlere göre tedavi stratejisi belirlenmektedir.
Aort
Anevrizması
Karın bölgesindeki en büyük
atardamar olan aort damarının normalin 1,5 kat çapına kadar genişlemesi ve
balonlaşması anlamına gelen “Abdominal Aort Anevrizması”, diğer damar
hastalıklarının aksine genellikle herhangi bir belirti vermediği için başka
nedenlerle yapılan tetkikler sonucunda ortaya çıkar. Einstein’ın da ölüm sebebi
olan ve genellikle ileri yaştaki (60 yaş ve üzeri) insanları etkileyen bu
hastalık, erkeklerde kadınlara göre daha fazla görülmektedir. Hastalığın
toplumda altmış yaşın üzerindekilerde görülme sıklığı % 9 oranındadır.
Günümüzde ameliyatsız girişimsel yöntemlerle başarılı bir şekilde tedavi
edilmektedir.
Şah
Damar Tıkanıklığı
Halk arasında “şah
damarları” olarak bilinen karotis arterleri, boynun her iki yanında yer alan ve
beyne oksijence zengin kanı ulaştıran damarlardır. Beynin ve yüzdeki, boyundaki
ve saçlı derideki dokuların kan dolaşımının önemli bir bölümü bu şah damarları
aracılığı ile sağlanır. Vücuttaki her atardamarda olduğu gibi şah damarlarda da
aterosklerotik (damar sertliği) sürece bağlı olarak daralma ve tıkanma riski
bulunmaktadır. Her damar sertliği sürecinde olduğu gibi yağ ve kireç içerikli
aterom plaklarına bağlı olarak meydana gelen şah damar tıkanıklığında hedef
organ beyin olduğu için hastalığın olası sonuçları ve komplikasyonları çok
ciddi olmaktadır (kalıcı veya geçici felç ve ölüm gibi). Tanısında doppler
ultrasonografi, ilaçlı tomografi ve anjiografi bulunan şah damar
tıkanıklıklarının tedavisinde ilaç ile takip, stent takılması ve ameliyat gibi
yöntemler bulunmaktadır.