Ispanak, mevsim sebzeleri içerisinde en faydalı sebzelerin başında geliyor. Son günlerde
görülen ıspanak zehirlenmesi vakaları nedeniyle ıspanak tüketmekten
korkulduğunun altını çizen Anadolu Sağlık Merkezi İç Hastalıkları ve Nefroloji
Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, ıspanak zehirlenmelerine ilişkin merak
edilen soruları yanıtladı.
Ispanağı tüketmeden önce nelere dikkat
etmeli? Üzerindeki kimyasallardan arınması için nasıl yıkamalı?
Ispanak satın alırken yapraklarının diri olmasına, yapraklarının sarı-kahverengi
renkte olmamasına, üzerinde lekeler-benekler bulunmamasına ve yaprak
bütünlüğünün bozulmamış olmasına dikkat edilmeli. Eldiven giyerek akan suda
yaprakları tek tek yıkamak, araya karışmış yabancı otları da mutlaka ayıklamak
gerekir.
Sirkeli ve tuzlu su gibi bir karışımın
içinde bekletmek bir çözüm mü?
Sebzeler yetiştirilme esnasında tarım ilaçlarına, koruyuculara, toprakta
yaşayan böceklerin yumurtalarına maruz kalabilir. Ayrıca yağmurla gelen
kimyasallar, topraktaki bakteriler taze meyve ve sebzelerin üzerinde yer
alabilirler.
Satın alınmış olan sebzelerin akan ve temiz olduğu bilinen bir suda iyi bir
şekilde yıkanması yeterli olabilmekle birlikte, sirkeli suda bekletmek
sebzedeki kalmış olan bakterilerin temizlenmesi için iyi bir çözümdür. Ayrıca
ıspanak gibi kökü ile birlikte satın alınabilen sebzelerin kökünden ayrıldıktan
sonra yıkanması uygun olur. Ellerimizden de sebzelere bakteriler geçebileceği
için sebzeyi yıkamadan önce ve sonra ellerin de yıkanması gerekir.
Ispanak yemeğini ne kadar süre içinde
tüketmek gerekir? 2 gün buzdolabında kalır mı?
Pişmiş olan yemek en fazla 2 saat dışarda tutulmalı, sonrasında
buzdolabında saklanmalı. Hava çok sıcak ise yemek bir saatten fazla dışarıda
tutulmamalı. Pişirilen yemek sonrasında en fazla iki kez ısıtılmalı. Yani
ıspanak 2 gün buzdolabında kalabilir.
Ispanak salatası veya yemeğinin
bozulduğu nasıl anlaşılır?
Yemekte ekşili veya kötü bir kokunun olması, suyunun kıvamını yitirmesi
bozulma işaretleri olarak kabul edilebilir.
Ispanak nasıl zehirler? Hangi toksik
(zehirli) maddeler ortaya çıkar?
Ispanak, yapısında yer alan “histamin” adlı maddeye karşı hassasiyeti olan
kişilerde rahatsızlık oluşturabilir. Ayrıca ıspanağın yetiştirilme, toplanma,
nakliye, saklanma süreçlerinde yapraklarına bulaşmış olabilen bakteriler,
parazitler, zararlı otlar veya kimyasal maddelerin etkisi ile zehirlenme
belirtileri ortaya çıkabilir.
Ispanak zehirlenmesinin belirtileri
nelerdir? Ne zaman doktora başvurmalı?
Histamin duyarlılığı olan kişiler ıspanak yediğinde midede kramp tarzında
ağrı, ciltte kaşıntı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi belirtiler ortaya
çıkabilir.
Ispanak yapraklarına bulaşan bakteri, kimyasal maddeler veya zararlı
otların bulunması halinde ise bulantı, kusma, ateş, ishal, genel durum bozukluğu
gelişebilir.
Kanlı dışkılama, şiddetli kusma, düşmeyen ateş, bilinç değişiklikleri gibi
belirtiler varsa hemen doktora müracaat edilmeli.